Witamy na stronie Klubu Jagiellońskiego. Jesteśmy niepartyjnym, chadeckim środowiskiem politycznym, które szuka rozwiązań ustrojowych, gospodarczych i społecznych służących integralnemu rozwojowi człowieka. Portal klubjagiellonski.pl rozwija ideę Nowej Chadecji, której filarami są: republikanizm, konserwatyzm, katolicka nauka społeczna.

Zachęcamy do regularnych odwiedzin naszej strony. Informujemy, że korzystamy z cookies.
Zamknij

Bartosz Paszcza

Prowadzi podcast „ScepTech”. Magister studiów nad internetem na Uniwersytecie w Southampton. Współzałożyciel Fundacji Polonium – organizacji łączącej polskich naukowców za granicą.

Teksty tego autora

Media

Czy chatbot może kłamać?

Bartosz Paszcza pisze w Plusie Minusa o tym, że boty nie dysponują wiedzą, tylko informacją  6 lutego 2023
Przeróżne boty mają zalety i wady, jak każda rewolucyjna technologia. Dziś te zaawansowane algorytmy mają ogromne problemy z rozróżnieniem prawdy od fałszu, pewnie wielokrotnie spowodują błędy czy zostaną wykorzystane do złych celów.
Podcast

Upadek FTX. Sam Bankman-Fried pogrąży kryptowaluty, fundusze venture capital, a może nawet efektywny altruizm? [PODCAST]

Bartosz Paszcza w rozmowie z Krystianem Łukasikiem, analitykiem PIE, analizuje ostatnie zawirowania na rynku kryptowalut  12 grudnia 2022
Ruch effective altruism wydaje się być wygodną filozofią dla wielkich korporacji, która pozwala uzasadniać ich kontrowersyjną działalność jako taką, która i tak koniec końców będzie prowadzić do większego dobra.
Media

Paszcza: Elon Musk przejdzie szybką lekcję mediów społecznościowych na żywym organizmie

Ekspert Klubu Jagiellońskiego w podcaście Dariusza Rosiaka opowiada o przejęciu Twittera przez Elona Muska  13 listopada 2022
Fala zwolnień, płatne weryfikacje, ryzykowne eksperymenty. O chaosie wokół przejęcia Twittera przez ekscentrycznego miliardera Elona Muska opowiada Bartosz Paszcza w podcaście Dariusza Rosiaka „Raport o stanie świata”.
Opinia

Wannabe Iron Man. Wielkie ego i geopolityczne naiwniactwo Elona Muska

Bartosz Paszcza komentuje wypowiedzi właściciela firmy SpaceX na temat wojny na Ukrainie  19 października 2022
Kiedy człowiek zrewolucjonizuje kilka zupełnie różnych branż i okaże się mądrzejszy od wielu siedzących w nich od dekad specjalistów, to nic dziwnego, że stwierdza, że i w polityce dałby sobie radę. To często przynosi opłakane skutki, zresztą z całkowicie...
Podcast

Ile Elon Musk zapłaci za niekupienie Twittera [PODCAST]

Bartosz Paszcza odpowiada na pytanie, dlaczego Elon Musk nie kupi Twittera i jakie poniesie za to konsekwencje  24 lipca 2022
Czy Muskowi uda się wyplątać, czy też sąd zmusi go do wykupienia Twittera? Ciąg dalszy trzymiesięcznej sagi / komedii romantycznej / decyzji inwestycyjnej (niepotrzebne skreślić).
Podcast

Sheryl Sandberg: kobieta, która stworzyła potęgę Google i Facebooka (cz. 2) [PODCAST]

Bartosz Paszcza w podcaście „ScepTech” opowiada o Sheryl Sandberg, która stoi za sukcesem finansowym Facebooka  23 lipca 2022
Sheryl Sandberg stworzyła z Google gigantyczne przedsiębiorstwo, a następnie to samo powtórzyła z Facebookiem. W drugiej części o Sandberg, Bartosz Paszcza opowiada, jak jej wizerunek upadł i jaką rolę odegrała w tym sama Sheryl.
Opinia

Relacja między ludźmi a algorytmami to nowe niewolnictwo? Droga do samoświadomości AI

Bartosz Paszcza pisze na łamach „Plusa Minusa” o tym, czy sztuczna inteligencja może zyskać świadomość  18 lipca 2022
Blake Lemoine, pracownik Google, rozmawiał z algorytmem LaMDA. W trakcie rozmowy uznał, że LaMDA jest świadoma. Opublikował na ten temat artykuł „The Washington Post”, za co Google go zawiesił. Wybuchła jednak dyskusja o tym, czy algorytmy naprawdę mogę być...
Podcast

Sheryl Sandberg: kobieta, która stworzyła potęgę Google i Facebooka (cz. 1) [PODCAST]

Bartosz Paszcza w podcaście „ScepTech” opowiada o Sheryl Sandberg, która stoi za sukcesem finansowym Facebooka  6 lipca 2022
Z Meta odchodzi Sheryl Sandberg, osoba równie istotna dla sukcesu Facebooka co Mark Zuckerberg. Jak to się stało, że zrewolucjonizowała biznes w internecie - najpierw w Google, potem w Facebooku?

Cicha cyberrewolucja. Jak UE chce unormować konkurencyjność i wolność słowa w Internecie?

W unijnych propozycjach regulacji sieci nie znajdziemy przełomowych zapisów, ale sam fakt powstania regulacji należy uznać za początek rewolucji. UE szuka modelu zakorzenionego w gwarancji zachowania praw obywatelskich i w budowaniu konkurencyjności wolnego rynku.
Opinia

Technologiczny mocarz? Rosja to wydmuszka sklejona z ropy i węgla. Możemy ją teraz docisnąć

Bartosz Paszcza przedstawia pomysł odcięcia Rosji od zachodnich technologii, od których jest uzależniona  4 maja 2022
Rosja próbuje się modernizować od czasów Piotra Wielkiego, jednak zawsze był to kraj zacofany. Nie inaczej jest dzisiaj. Większość rosyjskiej produkcji wysokotechnologicznej to import z Zachodu.
Opinia

Interoperacyjność – zbawienie cyfrowej gospodarki czy zagrożenie dla prywatności?

Bartosz Paszcza  26 kwietnia 2022
Wszystkie media społecznościowe na jednej platformie? To nie tylko możliwe. Interoperacyjność, bo o niej mowa, mogłaby pomóc przełamać monopol wielkich mediów społecznościowych. Nie jest to jednak rozwiązanie bez wad.
Opinia

Dwa wielkie wyzwania e-gospodarki: kontrola nad danymi i legislacja interoperacyjności

Bartosz Paszcza  22 kwietnia 2022
Zamiast o własności danych powinniśmy rozmawiać o zmianie modelu ich kontroli. Trwałe rozwiązanie problemów cyfrowej gospodarki wymaga zmierzenia się z trudnym zadaniem przełożenia technicznego pojęcia interoperacyjności na regulację, z jednoczesnym zadbaniem o...
Media

Paszcza: Algorytm Tik Toka zaczął śledzić rosyjskie czołgi

Ekspert CAKJ ds. nowych technologii na łamach tygodnika „Plus Minus” pisze o internetowej arenie wojny rosyjsko-ukraińskiej  5 marca 2022
Dzięki technologii wojnę przeżywamy niemalże na żywo. W momencie inwazji nasze cyfrowe narzędzia pomagają stworzyć społeczną presję na zachodnie rządy. Dzięki nagranym przez zwykłych Rosjan filmikom z TikToka analitycy wywiadu mogli ustalić położenie rosyjskich...
Opinia

Gdzie są cyber-wojska Zachodu? Najwyższy czas wsadzić kij w szprychy rosyjskiej logistyce

Bartosz Paszcza argumentuje za zasadnością szybkich ataków cybernetycznych na rosyjskie państwo  26 lutego 2022
Po latach bycia celem ataków, Zachód ma możliwość odebrania Rosji inicjatywy, realnego wsparcia wykrwawiających się Ukraińców i pokazania sojusznikom oraz Chinom, że śmierć NATO ogłoszona była przedwcześnie. Dlaczego państwa Sojuszu wciąż nie uruchomiły swojego...
Opinia

Ban dla Konfederacji to skandal, ale radykałowie są z Facebookiem w symbiozie, a nie na wojnie

Bartosz Brzyski i Bartosz Paszcza zastanawiają się co można zrobić, aby uniknąć takich sytuacji w przyszłości  7 stycznia 2022
Radość z powodu usunięcia facebookowej strony Konfederacji dowodzi wyjątkowej krótkowzroczności. Uregulowania moderacji platform jesteśmy już blisko. O wiele trudniej za to będzie sprawić, by partie polityczne nie wykorzystywały algorytmów w swoim interesie.
Opinia

Krok do przodu czy skok w bok? Europa pracuje nad uregulowaniem cyfrowych gigantów i moderacji treści w sieci

Bartosz Paszcza komentuje unijne projekty uregulowania moderacji w internecie  19 października 2021
Rosnąca liczba fake newsów potwierdzenia, że potrzebujemy moderacji w internecie. Jest to jednak zadanie bardzo trudne, gdyż trzeba pogodzić skuteczność moderacji z neutralnością polityczną. Czy projektowany regulacjom unijnym uda się ta sztuka?
Opinia

Przepisy ostrzejsze niż RODO, granie w gry komputerowe 3 h tygodniowo. Chiny uderzają we własny BigTech, aby wygrać z Zachodem

Bartosz Paszcza analizuje poczynania chińskich władz wobec technologicznych gigantów  29 września 2021
Przyjęte przez Chiny nowe regulacje w kwestii prywatności są w niektórych punktach ostrzejsze niż RODO. Władze chcą aby firmy produkujące cyfrowe gry ograniczyły możliwość grania nastolatków do trzech godzin w tygodniu.
Rozmowa

CD Projekt – zwierciadło Polski ostatnich 30 lat. Czy po Cyberpunk 2077 się podniesie?

Bartosz Paszcza rozmawia z Sylwią Czubkowską i Jakubem Wątorem o kondycji CD Projektu  17 września 2021
Historia CD Projektu do polski kapitalizm w pigułce. Firma dynamicznie się rozwinęła, jednak warunki pracy, które w niej panowały, były chwilami nie do zniesienia. Obecnie wydawca „Cyberpunka” przeżywa duże trudności finansowe. Czy szefostwo CD Projektu ma wciąż...
Opinia

Nie lubimy już Facebooka, Twittera i Google’a? W debacie publicznej technooptymizm już umarł

Bartosz Paszcza pisze o rosnącym społecznym sceptycyzmie wobec nowych technologii  18 czerwca 2021
Po latach przesadnego technologicznego optymizmu nadszedł czas krytyki. Dziś coraz mniejszym zaufaniem darzymy wielkie firmy technologiczne. Łatwo jednak wylać dziecko z kąpielą, dlatego desperacko potrzebujemy zdefiniować pozytywną rolę technologii w rozwoju.
Rozmowa

Nie da się i nie warto odtwarzać Doliny Krzemowej. Prawda o startupach w Polsce

Bartosz Paszcza rozmawia z Arturem Kurasińskim o tym, dlaczego w Polsce nie będzie drugiej Doliny Krzemowej  11 czerwca 2021
Startupy kojarzyły się z innowacyjnością i szybkim wzrostem. Zdaniem Artura Kurasińskiego to już przeszłość. Startupy rodem z Doliny Krzemowej mogły powstać tylko w USA. Dotychczasowe próby przenoszenia tego modelu do Polski kończyły się jedynie marnowaniem...
Opinia

Państwo powinno naprawiać tylko błędy rynku? To szkodliwy mit. „Gospodarka misji” Mariany Mazzucato i kapitalizm w służbie społeczeństwa

Bartosz Paszcza przedstawia projekt symbiotycznego współdziałania społeczeństwa, państwa i podmiotów prywatnych autorstwa Mazzucato  20 maja 2021
Dlaczego kiedyś innowacje przyczyniały się do lotu na Księżyc czy stworzenia internetu, a dziś zdecydowanie częściej oznaczają kolejną aplikację mającą pozbawić nas nudy? Mariana Mazzucato w „Mission Economy” przekonuje nas do zmiany myślenia o roli państwa.

Zielony konserwatyzm. Wyzwania i rekomendacje w 10 kluczowych obszarach

Formułując własne postulaty, prawica nie musi, a nawet nie powinna oglądać się na lewicę. Powinniśmy bazować na własnych fundamentach aksjologicznych i samodzielnie przepracować temat, proponując autorski wkład do globalnej dyskusji o sposobie zarządzania naszymi...

Jak wydamy ponad 100 miliardów? Ocena projektu Krajowego Planu Odbudowy

W raporcie „Jak wydamy ponad 100 miliardów? Ocena projektu Krajowego Planu Odbudowy” eksperci CAKJ przygotowali ewaluację projektu, ale także zaproponowali dodatkowe reformy, które mogą być dla politycznych decydentów cenną inspirację do korekty przedstawionego...
Opinia

Australia na wojennej ścieżce z Big Techem w imieniu społeczeństwa czy medialnych gigantów?

Bartosz Paszcza  24 lutego 2021
Australijska regulacja jest prawdopodobnie złą odpowiedzią na dobrze postawiony problem. Zamiast ratować dziennikarstwo, wykorzystuje polityczny klimat wokół Big Techu, aby wytransferować środki do medialnych magnatów, a w szczególności do jednego z nich– Ruperta...
Analiza

Zielone innowacje – misja na kolejne trzy dekady

Bartosz Paszcza o szansach i wyzwaniach, jakie czekają Polskę w związku z zieloną rewolucją technologiczną  12 lutego 2021
Zielona rewolucja to przede wszystkim wyzwanie technologiczne. Żeby stać się beneficjentem nadchodzącej transformacji, Polska potrzebuje inwestycji oraz sprawnych instytucji oraz administracji, które będą wspierały firmy. Dlatego rola państwa jest tu kluczowa.
Analiza

Polska wśród państw, które najgorzej w Europie poradziły sobie z COVID-19. 75 000 dodatkowych zgonów w roku pandemii [WYKRESY]

Jakub Lipiński i Bartosz Paszcza  8 lutego 2021
Jest źle. Zestawienia liczby zgonów z poprzednich lat i z 2020 roku wskazują, że w Polsce z powodu pandemii zmarło około 75000 osób. Stawia nas to w niechlubnej czołówce krajów najbardziej dotkniętych przez pandemię.

Rząd pod lupą. Ranking polityk publicznych 2020

Reakcja rządu na wybuch epidemii była szybka i zdecydowana, a do tego ciesząca się dużym zaufaniem społecznym. Niestety, późniejsze działania, a przede wszystkim przygotowania do II fali pandemii, obnażyły wszystkie słabości polskiego państwa.
Opinia

USA domagają się rozbicia Faceboooka na mniejsze podmioty. Czy uzdrowiłoby to cyfrową gospodarkę?

Bartosz Paszcza komentuje antykonkurencyjne oskarżenia wobec Facebooka wysunięte przez 47 stanów USA  2 stycznia 2021
Federalna Komisja Handlu (FTC) i 47 stanów USA równolegle oskarżyły firmę Facebook o działania antykonkurencyjne. Czy to oskarżenie może doprowadzić do rozbicia Facebooka? Dlaczego prawodawcy i organy państwa miałyby interweniować na wolnym rynku internetowym?
Opinia

Test e-państwa zaledwie zaliczony. Polityka cyfryzacji na trójkę

Paweł Deyk i Bartosz Paszcza w raporcie „Rząd pod lupą” oceniają działania rządu w zakresie cyfryzacji podczas pandemii   31 grudnia 2020
W 2020 roku nie tylko urzędnicy, ale i firmy oraz obywatele musieli nauczyć się komunikować, dostarczać i korzystać z różnorodnych usług przez sieć. Ten wielki test e-państwa uznajemy za zaliczony, jednak bez wyróżnienia.
Opinia

Bezrefleksyjny technooptymizm i totalne potępienie technologii. Recenzja książki „Sztuczna inteligencja: nieludzka, arcyludzka” Aleksandry Przegalińskiej i Pawła Oksanowicza

Bartosz Paszcza  10 grudnia 2020
W książce "Sztuczna inteligencja: nieludzka, arcyludzka" autorzy próbują uchwycić naturę problemu, nie udają, że mamy gotowe odpowiedzi. To podejście odpowiedzialne, które może nam pomóc budować prawdziwy republikanizm wykorzystujący technologię dla obywateli.
Analiza

Blisko 50 000 zgonów więcej w roku pandemii? Jesteśmy w niechlubnym gronie europejskich liderów [WYKRESY]

Jakub Lipiński i Bartosz Paszcza   9 grudnia 2020
Trudno ferować wyroki o tym, jak w porównaniu do innych państw Polska radzi sobie z pandemią. Jednak ośmieleni przez Ministerstwo Zdrowia sprawdziliśmy, jak Polska wygląda pod względem zbiorczej liczby zgonów w 2020 roku przy uwzględnieniu porównania do lat...
Opinia

Twitter źle moderuje kontrowersyjne wrzutki Donalda Trumpa. Cztery pytania o przyszłość moderacji treści w Internecie

Bartosz Paszcza o konieczności ograniczenia wolności słowa w mediach społecznościowych  6 listopada 2020
Prędkość rozchodzenia się fake-newsów w Internecie jest zawrotna, a ich wpływ może bardzo dotkliwie zmienić oblicze, na przykład, dowolnej kampanii wyborczej. Moderacja treści nie jest dziś wyborem. Jest koniecznością. Pytanie tylko, jak to robić?
Opinia

Nadchodzą czasy powszechnego technosceptycyzmu. Recenzja filmu „The Social Dilemma”

Bartosz Paszcza podważa sensowność obwiniania BigTechu i algorytmów za całe zło świata  17 października 2020
Dlaczego więc uważam, że „The Social Dilemma” jest nieprzekonujący? Bo niczym każda dobra teoria spiskowa próbuje pod koniec widzowi wmówić, że gdyby nie algorytmy polecające treści i nie szefowie BigTechowych spółek, to obecne problemy zniknęłyby, jak ręką...
English

Satanic elites, crusader Trump, and Internet censors. What does the QAnon conspiracy theory tell us about the future of free speech?

Bartosz Paszcza  6 października 2020
On the Internet, there is a fine line between freedom of expression and the automatic promotion of harmful content. The QAnon movement shows that it is high time to create social rules for regulating digital platforms like Facebook.
Opinia

Chińczycy wygrają technologiczny wyścig dzięki kulturze kopiowania? Wokół książki „Inteligencja sztuczna, rewolucja prawdziwa” Kai-Fu Lee

Bartosz Paszcza o przyczynach chińskiego sukcesu w wyścigu technologicznym  5 października 2020
Gdzie leży klucz do sukcesu Chin w wyścigu technologicznym? Kai-Fu Lee uważa, że to wynik chińskiego modelu, który nie wstydzi się kopiowania, tworząc tym samym warunki do hiperkonkurencji. Jednak wbrew niemu gospodarka Chin znajduje się pod ścisłą kontrolą partii.
Długi tekst

Harujemy najciężej w historii. Czy będzie jeszcze istnieć życie poza pracą?

Bartosz Paszcza o zapracowaniu, braku czasu oraz ich przyczynach w eseju z nowego numeru „Pressji” pt. „Praca ludzka”  26 września 2020
Zarówno pod względem intensywności pracy, jak i jej wymiaru czasowego pracujemy najwięcej w historii. Będąc ciągle podłączonymi do pracy za pomocą technologii, pozostajemy w pracy de facto przez całą dobę. To wszystko zmierza w złą stronę. Jak jednak temu...
Opinia

Satanistyczne elity, krzyżowiec Trump i internetowi cenzorzy. Co teoria spiskowa QAnon mówi nam o przyszłości wolności słowa?

Bartosz Paszcza, gospodarz ScepTechu, pisze o cienkiej granicy między wolnością słowa a cenzurą  17 września 2020
W ciągu zaledwie trzech lat absurdalna teoria spiskowa QAnon zdobyła w USA parę milionów sympatyków. Opowieść o Donaldzie Trumpie, który ma być wynajętym przez wojsko ideowym żołnierzem walczącym z globalnym spiskiem satanistów-pedofilów, którzy rządzą światem.
English

To exclude the Chinese from building 5G? The history of the technological conflict between the USA and China

Joanna Świątkowska, Bartosz Paszcza  24 sierpnia 2020
In response to the threat of online espionage, the Commission has issued a consistent set of recommendations regarding cybersecurity. Polish solutions do not exclude any of the 5G providers. They provide the possibility of refusal in the event of failure to meet standards.
Opinia

Wykluczyć Chińczyków z budowy 5G? Historia geopolitycznego konfliktu między USA a Chinami

Bartosz Paszcza w rozmowie z dr Joanną Świątkowską o wpływie rozwoju technologii na międzynarodowe relacje  13 sierpnia 2020
Rozwój technologii 5G stał się przedmiotem sporu Europy i Stanów Zjednoczonych z Chinami. W rywalizacji geopolitycznej ważny jest jednak kontekst polityki bezpieczeństwa. Chiny były wielokrotnie oskarżane o szpiegostwo i nieczyste zagrywki.
Długi tekst

Pracujmy mądrze, nie długo. Czterodniowy tydzień pracy to słuszne rozwiązanie

Bartosza Paszcza w numerze „Pressji” pt. „Katolickie państwo dobrobytu” wykazuje korzyści skróconego tygodnia pracy  2 sierpnia 2020
Automatyzacja nie zabierze nam pracy. Co jednak nie oznacza, że możemy odetchnąć z ulgą. Jednak jeśli na pracę patrzymy szerzej niż tylko w wymiarze ekonomicznym, to lepszym rozwiązaniem jest czterodniowy tydzień pracy.
Rozmowa

Czy mózgi upraszczają nam świat i skłaniają do spiskowych teorii?

Bartosz Paszcza rozmawia z Tomaszem Rożkiem o konfrontowaniu naszych intuicji z faktami i teoriami  9 czerwca 2020
Internet zalewają kolejne teorie spiskowe. Do dawania wiary takim opiniom skłania nas konstrukcja naszego mózgu, który zawsze ceni konkret doświadczenia bardziej niż abstrakcyjną teorię. Obecnie coraz częściej będziemy musieli walczyć z dysonansami poznawczymi.
Rozmowa

Przyszłość wymaga stworzenia mózgu miasta

Z Szymonem Ciupą, doradcą miast w zakresie transformacji technologicznej, rozmawia Bartosz Paszcza  3 czerwca 2020
Potrzebujemy zintegrowanego zarządzania miastem, czyli koordynacji pracy ludzi, wydziałów i działań przekładających się na decyzje strategiczne i operacyjne. Z Szymonem Ciupą, doradcą miast w zakresie transformacji technologicznej, rozmawia Bartosz Paszcza.
Opinia

Jakubiak, Żółtek, Trzaskowski. Zbiórka podpisów to jedna wielka patologia, którą może wyeliminować cyfryzacja

Piotr Trudnowski i Bartosz Paszcza o rozwiązaniu problemu ze zbiórką podpisów  3 czerwca 2020
Ostatnie tygodnie przypomniały nam dobitnie, że dzisiejszy system rejestracji kandydatów w tych i każdych innych wyborach to niewyczerpane źródło wstydu dla polskiej demokracji.
Opinia

Trump i Musk lecą w kosmos. Wojska kosmiczne, lot na Marsa i kolejny serial twórców „The Office”

Kohut i Paszcza o powrocie Amerykanów do przestrzeni kosmicznej  27 maja 2020
Po latach zastoju i polegania na rosyjskich rakietach, Amerykanie z pompą wracają do przestrzeni kosmicznej. Po raz pierwszy w historii astronauta poleci na orbitę w prywatnym pojeździe zakontraktowanym przez NASA.
Opinia

Apple i Google narzucają państwom swoją wolę. Polityczna wojna wokół aplikacji do contact tracingu

Bartosz Paszcza o zarządzaniu danymi osobowymi przez Google i Apple  18 maja 2020
Koronawirus wywołał potrzebę wyłapywania osób zarażonych. Można to zrobić poprzez śledzenie danych osobowych. W starciu o najlepszą technologie państwa przegrały z wielkimi firmami, jak Google i Apple, które na razie lepiej chronią naszą prywatność. To jednak...
Rozmowa

Wymagajmy od sztucznej inteligencji wyjaśnień jej decyzji

Bartosz Paszcza rozmawia z Przemysławem Bieckiem o uczeniu się reguł przez sztuczną inteligencję  4 maja 2020
Algorytmy nie działają same i nie zastąpią człowieka. Dotychczasowe doświadczenia pokazywały, że bez zrozumienia algorytmów możemy zaprojektować narzędzia, które podejmują decyzje stronnicze i niesprawiedliwe. O tym, co ma umieć algorytm, decyduje to, do czego ma...
Opinia

Pomocna dłoń państwa przy przeprowadzce

Bartosz Paszcza o potrzebie integracji systemów informatycznych z naszymi danymi   23 kwietnia 2020
Jest jeden element przeprowadzki, w którym państwo mogłoby nam po prostu pomóc: to zmiana naszego adresu zamieszkania w rejestrach wszelkich instytucji i firm. Teraz, jeśli chcemy się przeprowadzić, musimy osobiście zmienić swoje dane w kilkunastu lub kilkudziesięciu...
Opinia

Europa to nie drugie Chiny. Walka z koronawirusem bez technologicznej inwigilacji

Bartosz Paszcza o tworzeniu rozwiązań technologicznych, które służą społeczeństwu  9 kwietnia 2020
Fałszywy jest wybór pomiędzy chińskim modelem wszechobecnej inwigilacji a nieużywaniem technologii do walki z pandemią. Ostatnie dni pokazują, że Europa staje się światowym liderem w tworzeniu rozwiązań technologicznych, które służą społeczeństwu bez ingerencji...
Opinia

Pomiędzy walką z koronawirusem a inwigilacją – publikujemy manifest siedmiu filarów zaufania

Bartosz Paszcza  6 kwietnia 2020
Technologia może istotnie przyczynić się do walki z pandemią koronawirusa. Może też sprawić, że obudzimy się w świecie bez zarazy, ale całkowicie inwigilowanym przez państwo. Dlatego proponujemy siedem zasad budowania zaufania między państwem a obywatelem.
Analiza

Jak skutecznie Polska radzi sobie z koronawirusem?

Bartosz Paszcza analizuje możliwe scenariusze wyjścia z epidemii   1 kwietnia 2020
Prawdopodobnie coraz lepiej udaje nam się wykrywać chorych w Polsce, ale wciąż diagnozujemy poniżej połowy z nich. Przyszłość będzie wymagała od nas długoterminowej strategii wyjścia z kwarantanny, bo choroba z pewnością zostanie z nami na dłużej.
Opinia

Nie wrócimy już (w pełni) do biur

Szef naszego działu technologicznego pisze o trwałych zmianach w modelu pracy po końcu pandemii  25 marca 2020
Jesteśmy świadkami rewolucji. Nasz praca już nigdy nie będzie taka sama. Zarabianie pieniędzy w domu zostanie z nami na zawsze.
Opinia

Siedem zasad dobrej pracy z domu

Bartosz Paszcza  19 marca 2020
Miesiąc temu wielu z nas uważało, że wykonywanie pracy w domu nie ma niczego wspólnego z typowymi 8 godzinami w biurze. Dziś większość z nas w trybie przyspieszonym uczy się pracy zdalnej, często będąc zamkniętymi na małej przestrzeni z paroma innymi osobami.
Opinia

Skąd brać ciekawe treści, jeśli chcemy olać Facebooka i Twittera?

Bartosz Paszcza  16 marca 2020
Największe platformy społecznościowe wprowadzają algorytmy, które grupują przychodzące do nas informacje. Powodem jest dążenie do monetyzacji, jednak skutkiem jest tworzenie baniek informacyjnych. Rozwiązaniem może być technologia czytników RSS.
Analiza

Lekcja z prawyborów w USA: nowe technologie mogą zagrozić demokracji

Bartosz Paszcza, Andrzej Kohut  28 lutego 2020
Fiasko aplikacji do prawyborów w Iowa pokazuje, jak wątpliwy jest sens głosowania przez Internet. Badania nie dowodzą, że wybory online prowadzą do wzrostu frekwencji, a przynoszą ryzyko utraty społecznego zaufania i bezpieczeństwa proces.
Rozmowa

Brytyjczycy niewiele wiedzą o polskiej kulturze. Czas to zmienić

Wywiad Bartosza Paszczy ze Stanleyem Billem, wykładowcą Polish Studies na Cambridge University  11 lutego 2020
Świat zachodni mało wie o polskiej kulturze, jednak nie jest prawdą, że nie mamy po co o niej pisać. Przedstawienie polskiej perspektywy jest istotnym elementem promocji Polski i szansą na wkład w światową humanistykę. Polscy badacze muszą się tylko odważyć pisać...
Analiza

Sztuczna inteligencja powinna chronić dzieci przed porno

Jakub Lipiński, Bartosz Paszcza  30 stycznia 2020
Żarty się skończyły. Nadkonsumpcja pornografii wśród dzieci i młodzieży stała się poważnym problemem społecznym, który destrukcyjnie wpływa na rozwój i relacje międzyludzkie.
Długi tekst

Jak oświecenie nauczyło nas wierzyć w teorie spiskowe

Bartosz Paszcza w eseju z numeru „Pressji” pt. „Narcyz szuka Boga”   29 stycznia 2020
Stworzenie metody naukowej – być może najwspanialszego wynalazku ludzkości – stało się kamieniem węgielnym nowoczesnych teorii spiskowych. Zapraszamy do lektury eseju z numeru „Pressji” pt. „Narcyz szuka Boga” .
Opinia

„Zmierzch dyplomacji?” Rewolucja cyfrowa jej nie ominie

Raport Klubu Jagiellońskiego o rewolucji we współczesnej dyplomacji  12 grudnia 2019
Ministerstwa spraw zagranicznych poszczególnych państw stopniowo tracą kompetencje prowadzenia polityki zagranicznej. Klasyczne, „westfalskie” pojęcia, takie jak suwerenność czy władza, w obliczu globalizacji i rewolucji cyfrowej zmieniają swoje znaczenie.
Opinia

„AlgoPolska”: 11 postulatów, których realizacja pozwoli uniknąć mrocznych wizji rodem z „Black Mirror”

Raport Klubu Jagiellońskiego i Centrum Cyfrowego o rozwoju zautomatyzowanych systemów podejmowania decyzji  9 grudnia 2019
Gospodarczo-technologiczny skok Polski nie dokona się bez wytworzenia popytu na wdrażanie najnowszych technologii w kraju. Rozsądne, dbające o interes publiczny, wprowadzanie systemów ADM może przynieść korzyści polskiej gospodarce i społeczeństwu.

AlgoPolska. Zautomatyzowane podejmowanie decyzji w służbie społeczeństwu

Potrzebujemy regulacji algorytmów, nowych rozwiązań w kwestii zarządzania danymi oraz powszechnej edukacji. Bez tego wszystkiego Polska nigdy nie dokona technologicznego skoku.
Opinia

Jak żyć w sieci i nie zwariować? „Cyfrowy minimalizm” Cala Newporta

Bartosz Paszcza  2 grudnia 2019
Internet uzależnia. Media społecznościowe, filmiki i seriale pożerają nam coraz więcej czasu i właściwie zlikwidowały nudę. Cal Newport pisze o potrzebie stworzenia kodeksu korzystania z sieci, dzięki któremu będziemy potrafili ustrzec się przed największymi wadami...
Długi tekst

Techno-republikanizm

Bartosz Paszcza w eseju z bloku głównego rocznika Klubu Jagiellońskiego pt. „Oświecony Sarmatyzm”  27 listopada 2019
Rzeczypospolitej grozi więc powtórka z Kamieńca Podolskiego, u murów którego zamiast Turków czają się bity. Nie wszystko jednak stracone. Dzięki technologii bowiem republikę można wymyślić od nowa.
English

The gap between administration and startups has already been bridged. Its called GovTech

Interview with Justyna Orłowska, director GovTech Poland.  20 listopada 2019
Polish start-ups win in competitions even with big companies, because we have minimized bureaucracy and introduced simple criteria.
English

#Polish 5G – on the road to a successful compromise between the state and the market

Bartosz Paszcza  20 listopada 2019
5G for everyone, on equal terms. Thanks to the state's consensus with private entities, Poland's province will not be left behind. Our economy's lack of innovation means that the new type of network is unlikely to serve Polish entrepreneurs.
Rozmowa

Most pomiędzy administracją a start-upami już istnieje – to GovTech

Bartosz Paszcza rozmawia z dyrektor programu GovTech Polska Justyną Orłowską  31 października 2019
200 miliardów złotych, które przekazywane jest na zamówienia publiczne, może działać jak wielki fundusz venture capital dla rodzimych firm. Polskie start-upy wygrywają w konkursach nawet z wielkimi firmami, bo zminimalizowaliśmy biurokrację i wprowadziliśmy proste...
Opinia

#Polskie5G – na drodze do udanego kompromisu państwa i rynku

Bartosz Paszcza  29 października 2019
Osiągnięte w poniedziałek porozumienie w sprawie 5G wydaje się najlepszym możliwym wyjściem, kompromisem uwzględniającym cyberbezpieczeństwo, solidarny rozwój Polski i szybkie tempo wdrożenia nowej technologii w dużych miastach.
English

When it comes to the digitalisation of Polish public procurement, we can learn from Romanians and Ukrainians

Interview with Krzysztof Izdebski, president of the ePaństwo Foundation  25 października 2019
Poland is a country that is unable to create simple forms to fill in property declarations of public figures.
Opinia

Polityka cyfryzacji na czwórkę z minusem

Ocena polityki cyfryzacji jest częścią raportu „Dostateczna zmiana. Ranking polityk publicznych 2015-2019”  11 października 2019
Pomimo sukcesów w niektórych projektach, nie dokonaliśmy cyfrowego skoku. W cyfrowych usługach publicznych właściwie nie nadrabiamy dystansu do średniej UE.
English

The EU is preparing an innovative leap forward, which Poland may not take advantage of

Bartosz Paszcza  10 października 2019
EU funds allocated to science will not replace financing from own budget. You need to invest a lot yourself before you lay your hands on them.

Dostateczna zmiana. Ranking polityk publicznych 2015-2019

Wiarygodność, determinacja i suwerenność intelektualna, ale z drugiej strony antyinstutycjonalizm, lekceważenie procedur oraz niska kultura dialogu. Podsumowując dorobek Zjednoczonej Prawicy w poszczególnych dziedzinach polityki publicznej, zdecydowaliśmy się wystawić...
Rozmowa

Cyfryzacji zamówień publicznych możemy uczyć się od Rumunów i Ukraińców

Z Krzysztofem Izdebskim, prezesem Fundacji ePaństwo rozmawia Bartosz Paszcza  26 września 2019
O tym, jak internetowy system mógłby pomóc małym i średnim przedsiębiorcom w walce o projekty warte 10% rocznego PKB Polski, z Krzysztofem Izdebskim, prezesem Fundacji ePaństwo rozmawia Bartosz Paszcza.
English

Artificial intelligence will not save the Polish economy

Bartosz Paszcza  20 września 2019
Do we want more "AI made in Poland" or do we wish for more artificial intelligence implemented in the Polish economy? These are two separate issues.
English

Facebook cryptocurrency, or the first modern private Central Bank

Bartosz Paszcza  4 września 2019
Cryptocurrencies do not abolish the need for trust but merely move its object. Instead of trusting officials, we must trust technology and developers.
Analiza

Unia Europejska szykuje innowacyjny skok do przodu, z którego Polska może nie skorzystać

Bartosz Paszcza  16 sierpnia 2019
Komisja Europejska opublikowała swoją propozycję programu finansowania badań naukowych i innowacyjności Horyzont Europa. Proponowana kwota, czyli 107 miliardów euro, jest rekordowa, jednak po odjęciu brytyjskich wpłat i inflacji – budżet na same badania jest...
English

Inter-nyet. How Putin wants to disconnect Russia from the global Internet

Bartosz Paszcza  25 lipca 2019
The Russian government has been taking measures to disconnect the Russian Internet from the global network for several years now. The Russian parliament passed a law enabling the fight against fake news. One may wonder how state services understand this concept.
Analiza

E-chaos. Polska, Unia i podpisy elektroniczne

Jakub Lipiński, Bartosz Paszcza  15 lipca 2019
E-dowód mógłby znacznie zmniejszyć niebezpieczeństwo podrabiania podpisów i podnieść poziom zaufania społecznego. Mógłby również pomóc przenieść analogowy świat „parafek” i skanowania dokumentów z ręcznymi podpisami w XXI wiek.
Analiza

Sztuczna inteligencja nie zbawi polskiej gospodarki

Bartosz Paszcza  5 lipca 2019
Rozwój sektora IT automatycznie nie pociągnie za sobą cyfrowej transformacji innych sektorów polskiej gospodarki. Nasza przewaga w postaci przedsiębiorczości i świetnych inżynierów nie ma kluczowego znaczenia. Wychodzą za to polskie braki.
English

Europe did not let itself be drawn in the Sino-American Huawei conflict

Bartosz Paszcza  1 lipca 2019
Banning the use of Huawei devices may delay the implementation of 5G technology by up to 2 years, and costs may rise by several dozen percent.
Opinia

Kryptowaluta Facebooka, czyli pierwszy prywatny bank centralny

Bartosz Paszcza  21 czerwca 2019
Kryptowaluty nie znoszą potrzeby zaufania, a jedynie przenoszą jego obiekt. Zamiast ufać urzędasom musimy zaufać technologii i programistom. Ostatnie miesiące pokazują, jak szkodliwa jest liberalno-anarchistyczna utopia kryptowalut.
Opinia

W sprawie Huawei Europa nie dała się wciągnąć w konflikt chińsko-amerykański

Bartosz Paszcza  27 maja 2019
Często narzekamy na trudności UE w tworzeniu spójnej wspólnotowej polityki. W przypadku Huawei wydaje się jednak, że wypadkowa interesów państw członkowskich pozwoliła zbudować… po prostu odpowiednią, samodzielną politykę.
Opinia

Inter-niet. Jak to Putin chce odłączyć Rosję od światowego internetu

Bartosz Paszcza  21 maja 2019
Władimir Putin walczy na trzech frontach: chce zdobyć dane dotyczące tego, co Rosjanie robią w internecie, umożliwić karanie za szerzenie „niepotwierdzonych informacji” oraz… odłączyć internet rosyjski od tego globalnego (albo przynajmniej mieć taką...
Opinia

Krytykujesz Facebooka? Facebook usuwa

Bartosz Paszcza  14 marca 2019
Kandydatka w prawyborach prezydenckich w USA napisała na Facebooku, że serwis ma za dużą władzę nad demokracją i gospodarką. Facebook usunął reklamę jej posta. Czy potrzeba nam bardziej wymownego dowodu na to, że technologiczni giganci wymknęli się spod społecznej...
Opinia

Polski poradnik, jak nie zarabiać na grafenie

Bartosz Paszcza  20 lutego 2019
Czy to w kwestii grafenu, czy sztucznej inteligencji, huraoptymistyczne pompowanie balonika na cywilizacyjny skok naszej gospodarki, gdy na badania wydajemy niecałe 1% PKB, to zwykłe bujanie w obłokach.
Opinia

Paszcza: Chińczycy wyłączą nam internet? [VIDEO]

Pierwszy odcinek nowego formatu video  11 lutego 2019
W sprawie Huawei nie chodzi o chińsko-amerykańską wojnę handlową czy kradzież danych. Chodzi o to, kto może pstryknięciem palca wyłączyć nam dostęp do ulubionych gifów ze śmiesznymi kotami
Opinia

Polityka cyfryzacji na czwórkę z minusem [RZĄD POD LUPĄ 2018]

Bartosz Paszcza  8 lutego 2019
Resort znacząco ograniczył ilość priorytetowych zadań. Do kluczowych wyzwań minister Zagórski zaliczył usprawnienie systemu CEPiK, wprowadzenie przepisów dotyczących RODO oraz tych regulujących kwestię cyberbezpieczeństwa oraz prawa telekomunikacyjnego.

Rząd pod lupą. Ranking polityk publicznych 2018

Fragmentaryczność reform, odwlekanie działań, bierność w wielu obszarach – to wątki przewijające się w licznych rozdziałach syntezy. Rzut oka na wystawione rządowi cenzurki nie nastraja optymistycznie: jakość rządzenia pozostaje w Polsce niska.
Opinia

Wściekłość jest kiepskim doradcą [POLEMIKA]

Bartosz Paszcza broni Nawałki i Lewandowskiego  26 czerwca 2018
Evidence-based policy w polskich warunkach praktycznie nie istnieje, a my ochoczo zajmujemy się pisaniem o tym, że jajogłowi to chcieliby tak wszystko niuansować, a tutaj receptą jest przecież gniew i walnięcie ręką w stół.
Rozmowa

Unia Europejska chce uderzyć w wielkie koncerny ich własną bronią [ROZMOWA]

Z Alkiem Tarkowskim rozmawia Bartosz Paszcza  20 czerwca 2018
Unijne regulacje prowadzą do „internetowego grodzenia”. Artykuł 13. mówi o filtrowaniu treści tam, gdzie niemożliwe jest licencjonowanie, art. 11 wprowadza nowe licencje chroniące interesy wielkich graczy - wydawców medialnych.
Analiza

Internet do decentralizacji. Co zrobić z Facebookiem?

Bartosz Paszcza  11 kwietnia 2018
Używając wyszukiwarki Google i Gmaila zdecydowanie wygodniej jest nam użyć też googlowskich map. Z czystej wygody więc wtapiani jesteśmy w coraz więcej usług od jednego dostawcy.
Analiza

Cywilizacja braku skupienia. Jak walczyć z uzależnieniem od smartfona?

Bartosz Paszcza  4 kwietnia 2018
Wizualne bodźce bywają istotniejsze dla naszego działania, niż wewnętrzne motywacje.
Archiwum

Rożek: Ludzie nie lubią szarości. Nauka w epoce fake newsów

Bartosz Paszcza, Tomasz Rożek  7 września 2017
W aptece leżą obok siebie: przebadane w wielokrotnych próbach klinicznych leki oraz preparaty, będące niczym więcej jak rozcieńczoną wodą z cukrem.
Archiwum

Nauka nigdy nie była obiektywna. I nie ma w tym nic złego

Bartosz Paszcza, Marcin Suskiewicz  6 września 2017
Populistom z łatwością przychodzi przyczepienie nauce łatki „lewackiej”, jeżeli tylko jeden na dziesięciu brytyjskich naukowców nie ma liberalno-lewicowych przekonań.
Archiwum

„Europa dwóch prędkości” istnieje w nauce od lat

Bartosz Paszcza  11 lipca 2017
Od 2004 roku, według szacunków, głównie na Zachód wyjechało około 25 tysięcy polskich badaczy – na całkowitą liczbę ok. 115 tysięcy pracujących naukowo w Polsce.
Archiwum

(Prawie) wszyscy będziemy informatykami

Bartosz Paszcza  27 maja 2017
Piękna wizja: fizyczne prace przejmują od nas roboty, a górnicy i sprzątaczki zasiadają w open space’ach przed komputerami.
Archiwum

Człowiek, który wymyślił Internet

Bartosz Paszcza  6 kwietnia 2017
Co sprawiło, że dzisiaj to właśnie z pomysłu Tima Bernersa-Lee korzysta trzy i pół miliarda ludzi, w krajach rozwiniętych przeznaczając na to 3–6 godzin dziennie?
Archiwum

Zachodnie uczelnie nie gryzą

Bartosz Paszcza  16 marca 2017
Finansowe wspieranie wyjazdów rodzimych naukowców na zagraniczne staże nie oznacza utraty podmiotowości czy rezygnacji z polskiego charakteru nauki.
Archiwum

Internetowa rewolucja u bram nauki

Bartosz Paszcza  8 grudnia 2016
Nauka jest przedsięwzięciem kolektywnym, nie domeną indywidualnych geniuszy.
Archiwum

Przyszłość sztucznej inteligencji w 100 minut

Bartosz Paszcza  3 października 2016
To półgodzinny film prezentujący całokształt czterdziestu lat rozwoju Internetu i Sieci.
Archiwum

To nie jest takie proste. Dyskusja wokół „Smoleńska”

Bartosz Paszcza, Bartosz Brzyski, Piotr Kaszczyszyn, Paweł Grzegorczyk  18 września 2016
Mamy wątpliwości. I dużo pretensji do polskiego państwa i mediów.
Archiwum

Start-upy to nie magiczna różdzka

Maciej Dulak, Bartosz Paszcza  15 września 2016
Jedynie promil wszystkich polskich przedsiębiorstw posiada patent lub jest w trakcie procedury patentowej.
Archiwum

Lekcja 1. Temat: Budujemy rakietę kosmiczną

Jakub Bochiński, Bartosz Paszcza  29 sierpnia 2016
Kosmos rzeczywiście inspiruje młodych ludzi.
Archiwum

Na Księżyc i jeszcze dalej

Bartosz Paszcza  12 sierpnia 2016
SpaceX „wrócił do źródeł” i próbuje czegoś nowego: lądowanie pierwszego stopnia rakiety nie udało się wcześniej nikomu w dziejach ludzkości. Znów zaczynamy konkurencję o nowe osiągnięcia, a nie świętujemy sto dwudziestej misji wahadłowca.
Archiwum

Coworking to nie hipsteriada

Bartosz Paszcza  26 kwietnia 2016
Popularność takich „dzielonych biur” jest zresztą ściśle związana ze wzrostem mody na start-upy – faktycznie wiele z nich, zarówno w Dolinie Krzemowej, jak i w Polsce, zaczynało od wynajęcia paru biurek w jednym ze współdzielonych biur.
Archiwum

Światowi liderzy z Krakowa

Bartosz Paszcza  19 kwietnia 2016
Estimote i Kontakt.io to dwie krakowskie firmy, światowi liderzy produkcji beaconów – małych urządzeń, które przy pomocy bluetootha komunikują się z naszymi smartfonami.
Archiwum

Internetowy anarchizm czy wolny rynek?

Bartosz Paszcza  10 kwietnia 2016
W tej elektronicznej walucie oraz powstającym właśnie internetowym targowisku można widzieć urzeczywistnienie wyśnionej wizji wolnego rynku.
Archiwum

Politycy, zacznijcie od siebie

Bartosz Paszcza  15 lutego 2016
Zapowiedzenie kosztownych rządowych programów wsparcia nowoczesnej gospodarki jest jedynie hasłem, które dzisiaj powtarza niemal każdy rząd na świecie.
Archiwum

ePUAP po brytyjsku

Bartosz Paszcza  22 stycznia 2016
Informatyk Karol Breguła odkrył, że około 30 tysięcy zgłoszonych przez obywateli dokumentów nie zostało przez nikogo odebranych.
Archiwum

Świąteczne propozycje książkowe

Bartosz Paszcza, Alicja Brzyska, Katarzyna Nowicka, Piotr Wójcik, Marcin Makowski  24 grudnia 2015
Po pierwsze– modlitwa. Po drugie– rodzina i przyjaciele. Po trzecie– jedzenie. A dalej? Jako redakcja podsuwamy Wam pięć propozycji lektury na świąteczne wieczory.
Archiwum

Nie zapominajmy o kliencie. Kapitalizm prosumenta

Bartosz Paszcza  18 grudnia 2015
W samej Polsce geograficzne rozrzucenie innowacyjnych firm jest bardzo widoczne.
Archiwum

Skąd się wzięły polskie gry komputerowe?

Bartosz Paszcza  28 października 2015
Polacy zachłysnęli się komputerową rozrywką w czasach giełd, kiedy na turystycznych stolikach dostać można było kasety i płyty.
Archiwum

Wyrzucić dziennik za drzwi. Nowa metoda oceny uczniów

Bartosz Paszcza  1 września 2015
Kształcimy rzeszę absolwentów, którzy będą pozbawieni umiejętności samodzielnego stawiania sobie celów, gdyż przez całe życie cele stawiali im nauczyciele.
Archiwum

Nauka z myszką w dłoni

Bartosz Paszcza  26 lipca 2015
Rozpatrywanie gier komputerowych wyłącznie przez pryzmat „krzywiciela” dziecięcych kręgosłupów jest niesprawiedliwe.
Archiwum

Bieniek: Biznes z tablicą Mendelejewa

Bartosz Paszcza, Michał Bieniek  26 lutego 2015
W Polsce pokutuje stygmat porażki: jeżeli mi się nie uda, to na pewno coś ze mną jest nie tak.
Archiwum

Wyborczy algorytm Facebooka

Bartosz Paszcza  7 stycznia 2015
Facebook zdolny jest zidentyfikować, za którą opcją polityczną użytkownik obstaje. Mark Zuckerberg może zdecydować o tym, zwolenników której partii do pójścia na wybory zachęcać – a których nie.
Archiwum

Siła naukowego przyciągania

Bartosz Paszcza  26 listopada 2014
Praktyka przyciągania zagranicznych naukowców na rodzime uczelnie nie jest pomysłem nowatorskim
Archiwum

Bar: A czemu nie w Polsce?

Bartosz Paszcza, Krzysztof Bar  9 października 2014
Działalność w społeczności polskich studentów jedynie zwiększa chęć powrotu.
Archiwum

Szkoła małych poświęceń

Bartosz Paszcza  25 września 2014
Obierzmy sobie za cel stworzenie systemu edukacyjnego pomagającego stworzyć narzędzia i możliwości do zrobienia indywidualnej kariery, a przy tym kształcącego postawę wspólnotową.
Archiwum

Jurasz: A co z Białorusią?

Witold Jurasz, Bartosz Paszcza  8 września 2014
Białoruś wydaje się obecnie krajem najbardziej stabilnym i bezpiecznym dla rozwijania interesów na Wschodzie.
Archiwum

Moś, Paszcza: Weź się zorganizuj!

Barbara Moś, Bartosz Paszcza  28 sierpnia 2014
Budując organizacje studenckie powinniśmy sięgnąć po wzorce brytyjskie.
Archiwum

Paszcza: Amatorzy za milion dolarów

Bartosz Paszcza  12 sierpnia 2014
Średnia wypłata trenera futbolu amerykańskiego jest trzy razy wyższa od wypłaty rektorów uniwersytetów na których są zatrudnieni.