40 Horyzont Jagielloński
Poniżej prezentujemy skrót informacji z najnowszego Horyzontu Jagiellońskiego. To publikowany cyklicznie przegląd najważniejszych faktów, analiz i komentarzy z ostatniego tygodnia.
1. Polska (Bartosz Bieliszczuk)
1.1. Tusk: Polska jest bezpieczna, uważajmy na prowokacje
W swoim orędziu premier Tusk odniósł się m.in. do kwestii bezpieczeństwa Polski. Wg niego jego filarami są: niezmarnowanie ostatnich 25 lat (sic!), pozycja RP w
Europie, współpraca z NATO i Stanami Zjednoczonymi oraz polska armia. Dodał także, że w przyszłości takim filarem stanie się także wolna i demokratyczna Ukraina.
Z kolei na ubiegłotygodniowym spotkaniu z urzędnikami, premier Donald Tusk ostrzegł wojewodów województw graniczących z Obwodem Kaliningradzkim przed możliwymi prowokacjami. “Jest rzeczą bardzo ważną nie dać się sprowokować tym, którzy mogliby mieć interes w wywoływaniu konfliktu czy poczucia zagrożenia, szczególnie wobec obywateli Rosji, którzy mogliby się stać przedmiotem prowokacji, choć nie ze strony Polaków” – stwierdził premier.
1.2. Francja i Wielka Brytania wyślą swoje myśliwce do Polski?
W związku z wydarzeniami na Krymie brytyjskie ministerstwo obrony zapowiedziało wysłanie pod koniec kwietnia swoich wielozadaniowych myśliwców Typhoon m.in. do Polski. Mają one zostać użyte w ramach patrolowania przez NATO przestrzeni powietrznej nad Polską oraz państwami bałtyckimi. Wg doniesień medialnych na podobny krok gotowa jest Francja – w ostatnim czasie wizytę w państwach bałtyckich złożył francuski minister obrony.
1.3. Piskorski: minister Sikorski to agent wpływu CIA
Związany z Europejskim Centrum Analiz Geopolitycznych Mateusz Piskorski oskarża ministra Sikorskiego o powiązania z zachodnimi służbami. Jak stwierdził: “[Sikorski] sam, w swojej książce przyznaje, że w latach 80. dochodziło do jego kontaktów z MI6 i CIA. I teraz mam pytanie: czy jeśli wtedy doszło do współpracy, to czy taką współpracę, z takimi instytucjami się przerywa? Czy ta współpraca dalej trwa?”.
Co ciekawe o bycie agentem wpływu Rosji oskarżany jest sam Piskorski. Nazwać go “naszym agentem wpływu” miał kiedyś jeden z rosyjskich dziennikarzy. Niedawno był on obecny podczas referendum na Krymie jako “niezależny obserwator”, gdzie nie dopatrzył się nieprawidłowości. Co ciekawe, Telewizja Biełsat opublikowała nagranie, na którym Piskorski napotyka w Symferopolu nieoznakowanych uzbrojonych ludzi, czym – wg relacji dziennikarzy – był dość poddenerwowany.
1.4. “Le Monde”: francuskie służby mogą szpiegować Polaków
Wg doniesień gazety francuskie służby specjalne monitorują rozmowy, sms-y, geolokalizację oraz przepływ innych istotnych danych koncernu Orange. Problem ten ma także dotyczyć zagranicznych klientów, a więc również użytkowników sieci w Polsce. Koncern Orange Polska ma w naszym kraju ok. 15 mln klientów.
2. Unia Europejska (Bartłomiej Sawicki)
2.1. Wspólnota Europejska zmierza w kierunku unii energetycznej
Integracja sieci energetycznych, dywersyfikacja źródeł dostaw energii oraz wzrost efektywności energetycznej – to zdaniem przewodniczącego Rady Unii Europejskiej, Hermana Van Rompuy’a podstawowe cele zmierzające do ograniczenia uzależnienia od dostaw surowców energetycznych spoza UE (szczególnie z Rosji). Zdaniem Przewodniczącego, jeśli UE nie zadziała na rzecz powstania projektów dywersyfikacyjnych, to do 2035 r. zależność Unii od importu ropy i gazu wzrośnie do 80% . Wśród wymienionych projektów przewodniczący Rady wspomniał m.in. o planowanym południowym korytarzu gazowym, dzięki któremu gaz trafi do Europy z Azerbejdżanu oraz o imporcie gazu LNG z USA. Istotna jest również deklaracja dotycząca większej przejrzystości podczas negocjacji gazowych z Moskwą, tak by unijni partnerzy razem współdziałali na rzecz solidarności energetycznej. Van Rompuy podkreślił, że wysiłki Wspólnoty będą zmierzać w kierunku „unii energetycznej”.
2.2. Bruksela sięga po drugi katalog sankcji wobec Rosji
Przywódcy Unii Europejskiej nałożyli sankcje wizowe oraz ekonomiczne na 12 wysokich urzędników Kremla. Jest to odpowiedź na rosyjską aneksję Krymu. Bruksela zapowiedziała także przygotowania do podjęcia trzeciego etapu sankcji gospodarczych, które mogłyby mieć „daleko idące konsekwencje” dla rosyjskiej gospodarki. Jako pierwszy etap sankcji zamrożono rozmowy nad liberalizacją ruchu wizowego z Rosją oraz odwołano wspólne szczyty. Wśród objętych sankcjami polityków są najbliżsi doradcy prezydenta Władimira Putina – S. Glazyev, W. Matwijenko, W. Surkow czy wicepremier Rosji, D. Rogozin.
2.3. Ukraina podpisała historyczną umowę z UE
Ukraina zawarła umowę stowarzyszeniową dotyczącej kwestii politycznych z 28 państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Określona ona ramowy sposób pogłębienia wzajemnej współpracy. Cześć ekonomiczna umowy zostanie podpisana po majowych wyborach prezydenckich na Ukrainie. Na ostatnim szczycie UE ustalono, że finalizacja umowy stowarzyszeniowej, a także podpisanie części ekonomicznej będą miały miejsce w listopadzie.
2.4..Zawarcie umów stowarzyszeniowych z Gruzją oraz Mołdawią zostanie przyspieszone
Unia Europejska przedstawiła plany wcześniejszego podpisania umów politycznych i handlowych z Mołdawią i Gruzją. Przyspieszenie prac związane jest z zagrożeniami jakie powstały po aneksji Krymu przez Rosję. Na zeszłotygodniowym szczycie UE zgodzono się by umowy stowarzyszeniowe z tymi krajami zostały zawarte w czerwcu, a nie jak dotychczas zakładano we wrześniu.
2.5. Niemcy wstrzymują współprace militarną z Rosją. Francja wciąż się waha
Niemiecki koncern zbrojeniowy Rheinmetall na mocy kontraktu z Ministerstwem Obrony Federacji Rosyjskiej realizuje budowę centrum szkoleniowego dla rosyjskich wojsk lądowych w pobliżu Niżnego Nowogrodu. Budowa miała zakończyć się w tym roku. Jak podaje niemieckie Ministerstwo Gospodarki w obecnej sytuacji rząd Angeli Merkel uważa taką współpracę za niedopuszczalną. Z kolei Paryż może rozważyć możliwość rezygnacji z porozumienia z Federacją Rosyjską dotyczącego budowy okrętów desantowych klasy Mistral. Minister spraw zagranicznych Francji, Laurent Fabius oświadczył, że jeśli Rosja nadal będzie utrzymywać agresywną politykę wobec Ukrainy to wówczas kontrakt zbrojeniowy zostanie unieważniony. Fabius zaznaczył jednak, ze trzeba mieć na względzie negatywne konsekwencje dla francuskiego sektora zbrojeniowego wynikające z anulowania tego kontraktu.
3. Grupa Wyszehradzka (Joanna Babiarz, Tomasz Romanowski)
3.1. MSZ Czech twardo o Krymie
W środę w oświadczeniu prasowym ministerstwo spraw zagranicznych Republiki Czech napisało, że nigdy nie zgodzi się na uznanie naruszeń integralności terytorialnej Ukrainy, których dokonała Federacja Rosyjska. Wg oświadczenia, Czesi nie mogą zgodzić się na łamanie międzynarodowych norm prawnych w takiej skali, które przywodzi na myśl aneksję Czechosłowacji w latach 20. „Zarówno uznanie niepodległości Krymu przez Federację Rosyjską 17 marca, jak i decyzja o przyłączeniu półwyspu 18 marca w skład Federacji uznajemy za nieakceptowalne” – dodało Ministerstwo. Z kolei minister spraw zagranicznych, Lubomir Zaoralek, dodał, że używanie mniejszości narodowych i referendów do celów politycznych, to działalność zdolna do demontażu wielu państw w Europie, w tym także i Rosji.
3.2. Morgan Stanley: Dobre wyniki ekonomiczne V4
Jak wynika z ustaleń ekonomicznych banku inwestycyjnego Morgan Stanley, Grupę Wyszehradzką czekają dwa lata rozwoju. Wynika to z naniesienia korekty na dotychczasowe prognozy ekonomicznego dotyczące rozwoju krajów Grupy. Przy spadkach PKB, które odnotować mają Rosja, Ukraina czy Turcja, dobrze wyglądają zapowiedzi dla Polski i Czech. W latach 2014 i 2015 wzrost dla Rzeczpospolitej ma wynieść odpowiednio 3,5% i 4,1% a wzrost Czech – wyniesie 2,1% i 2,6%. Dobrze wyglądają również zapowiedzi dla Węgier: odpowiednio 2,4% dla tego roku i 2% dla przyszłego. Lepsze niż spodziewane wyniki ekonomiczne są rezultatem dobrej polityki krajów Środkowej Europy oraz poprawiającej się sytuacji strefy euro. Bank ostrzega jednak i namawia do ostrożności – ewentualny gwałtowny upadek gospodarek Rosji i Ukrainy (pomimo słabych powiązań handlowych z Grupą Wyszehradzką) wciąż może odbić się jednak na wynikach wzrostu w tych krajach.
3.3. Czeski cios w plany Amazona
Rada czeskiego Brna odrzuciła propozycję amerykańskiego przedsiębiorstwa, które postanowiło wybudować w tym mieście centrum logistyczne, które zajęłoby się obsługą krajów Europy Środkowo-Wschodniej (zobacz: ZEKJ: XXXV Horyzont Jagielloński – „Amazon stawia na Czechy”). Powodem odmówienia Amazonowi były niejasności w kontrakcie związane z finansowaniem infrastruktury drogowej, zarówno przez czeski rząd, jak i amerykańską firmę. Według prezydenta miasta, Romana Onderki „Brno właśnie straciło szansę stania się mocnym inwestorem w czasie głębokiej recesji ekonomicznej.”. Na te wieści szybko zareagowało wiele państw sąsiadujących z Republiką Czeską, m. in. Słowacja, deklarując chęć współpracy z Amazonem.
4. Wschód (Adrian Koładka)
4.1. Stanowisko Azerbejdżanu w sprawie kryzysu krymskiego
Minister spraw zagranicznych Azerbejdżanu, Elmar Mammadjarow, oświadczył, że Baku „popiera pokojowe rozwiązanie konfliktu na Ukrainie”. Zaznaczył, że Azerbejdżan „wspiera poszanowanie zasad międzynarodowych, w szczególności zasady integralności terytorialnej”. W tym kontekście minister dodał, iż jego kraj również boryka się z problemem braku poszanowania dla zasady integralności terytorialnej.
4.2. Kijów wobec uznania przez Astanę referendum krymskiego
Podczas spotkania z Zautbekiem Turisbekowem, ambasadorem Kazachstanu na Ukrainie, pierwszy wiceminister spraw zagranicznych Ukrainy, Natalia Galibarenko wyraziła „głębokie zaniepokojenie” Kijowa faktem uznania przez Astanę referendum na Krymie. Zwrócono uwagę, iż posunięcie to stoi w sprzeczności z poprzednimi działaniami Kazachstanu, w tym prowadzonymi „na najwyższym szczeblu”, wyrażającymi poparcie dla integralności terytorialnej Ukrainy.
Działania Astany „na najwyższym szczeblu” odnoszą się do aktywności prezydenta Nursułtana Nazarbajewa (zobacz: Horyzont XXXIX).
4.3. Białoruś deklaruje pomoc w poprawieniu stosunków ukraińsko- rosyjskich
Ministerstwo Spraw Zagranicznych Białorusi oświadczyło, że Mińsk „zrobi wszystko, co tylko możliwe, by pomóc Ukrainie i Rosji przywrócić braterskie i dobrosąsiedzkie relacje”, a także by oba kraje uniknęły konfliktu zbrojnego. Białoruś sprzeciwia się „stronniczej interpretacji zasad prawa międzynarodowego” oraz próbom traktowania jednych terytoriów w sposób uprzywilejowany, a ignorowaniu innych. Białoruski MSZ podkreślił też, że „Białoruś, Rosja i Ukraina są bratnimi państwami o wielowiekowej wspólnej historii”, a „siły zewnętrzne” wielokrotnie próbowały rozgrywać istniejące między krajami rozbieżności w imię własnych interesów.
4.4. Wsparcie finansowe (i polityczne) Mołdawii dla Ukrainy
Kiszyniów zaoferował Kijowowi wsparcie finansowe w wysokości 100 tys. dol. Zgodnie ze stanowiskiem mołdawskiego rządu, środki zostaną przyznane „Ukraińcom, którzy ucierpieli na skutek tragicznych wydarzeń”. Premier Mołdawii, Iurie Leanca, podczas spotkania z Arsenijem Jaceniukiem, stwierdził, że referendum krymskie jest nielegalne.
5. Europa Południowo-Wschodnia (Bartłomiej Rusin, Bartłomiej Sawicki)
5.1. Bułgaria przeciwna nałożeniu szerokich sankcji na Rosję
Stanowisko Sofii nie oznacza bynajmniej, że Bułgaria jest przeciwna jakimkolwiek sankcjom. Premier Płamen Oreszarski zapowiedział, że jego kraj wesprze projekt pakietu sankcji, obłożony dodatkowo mechanizmami kompensacyjnymi. Dodał również, że poza Bułgarią także inne kraje mają podobne wątpliwości w kwestii jednostronnego stosowania sankcji na dużą skalę. Podobnie krytyczne stanowisko wobec szerokich sankcji o charakterze ekonomicznym wyraził szef bułgarskiego MSZ Kristian Wigenin. Według jego oceny, podobne kary nigdy nie przynosiły pozytywnych rezultatów. Dodatkowo, powołując się na analizy przeprowadzone przez bułgarskich ekspertów stwierdził, że Bułgaria znajdzie się w grupie krajów, które najbardziej boleśnie odczują zastosowanie ewentualnych sankcji wobec Rosji. Najprawdopodobniej rząd w Sofii zwróci się z prośbą o zastosowanie okresu przejściowego w nałożeniu sankcji przez Bułgarię, który wyniesie od sześciu miesięcy do jednego roku.
5.2. Kosowo to nie Krym – stanowisko premiera Haszima Tacziego
„Kosowo to nie Krym” – tak pokrótce można by streścić stanowisko wyrażone przez premiera Kosowa, Haszima Tacziego, w kwestii porównywania sytuacji jego kraju z niedawnym oderwaniem Krymu od Ukrainy. Premier Taczi wskazał na wcześniej istniejące granice Kosowa (chodzi o granice autonomiczne w ramach Jugosławii), jak również na deportacje i ludobójstwo dokonane przez Serbów w czasie wojny. Kolejną różnicą jest to, że Kosowo zostało ustanowione w trakcie negocjacji po wojnie, o czym absolutnie nie można mówić w przypadku Krymu.
Premier Kosowa ogłosił swoje stanowisko jako odpowiedź na słowa Władimira Putina, w których stwierdzał on, że to Zachód stworzył precedens (Kosowo), który Rosja tylko powiela obecnie w kwestii krymskiej. W całej sprawie głos zabrał również prezydent Serbii, Milorad Dodik, który uznał secesję Krymu za zgodną z prawem, w odróżnieniu od ogłoszenia niepodległości przez Kosowo w 2008 roku. Był to gest w stosunku do Rosji, która w dalszym ciągu nie uznaje oderwania Kosowa od Serbii. Nie przeszkadza to jednak Moskwie powoływać się na ten przypadek w momencie realizacji swoich interesów na Krymie.
5.3.Serbia dystansuje sie do unijnych sankcji wobec Rosji
Jak informuje serbska prasa, nowopowstający rząd Serbii nie zamierza nakładać żadnych sankcji na Rosję. Unijna delegatura w Belgradzie oczekiwała od rządu Serbii poparcia stanowiska Unii wobec aneksji Krymu przez Rosję. Zdaniem serbskich polityków rozpoczęcie w styczniu negocjacji akcesyjnych nie obliguje Belgradu do utożsamiania się z działaniami Wspólnoty. Brak jednoznacznego stanowiska Belgradu tłumaczony jest tymczasowością obecnego gabinetu. Na dokładniejsze stanowisko należy poczekać do powstania nowego rządu.
6. Ameryka Północna i Południowa (Maria Płudowska)
6.1. Wizyta Michelle Obamy w Chinach.
Pierwsza dama USA, Michelle Obama odbywa tygodniową wizytę w Chinach. Oficjalnym celem podróży jest złagodzenie stosunków pomiędzy państwami oraz promowanie wolności i swobód obywatelskich. Michelle Obama zabrała w podróż matkę i dwie córki. Nie towarzyszą jej dziennikarze, ani politycy. Pierwsza dama USA przemawia na chińskich uniwersytetach, a w wolnej chwili gra w ping-ponga. Plany wycieczki obejmują zwiedzanie chińskich miast m.in. Chengdu. Biały Dom utrzymuje, że jest to raczej element wymiany kulturowej, niż wizyta o charakterze politycznym, a Michelle sama płaci za rozrywki i zakwaterowanie. Konserwatyści amerykańscy zarzucają jednak, że koszty zabezpieczenia bezpieczeństwa rodziny prezydenckiej są zbyt wysokie.
6.2.Niemiec na czele wojsk lądowych USA w Europie.
Ministerstwo obrony Niemiec rozpatruje propozycję Amerykanów, którzy chcą by szefem sztabu 7. Armii USA był niemiecki generał. Armia USAREUR stacjonuje obecnie w Wiesbaden, a także Holandii, Włoszech oraz Belgii i liczy ok. 40 tys. żołnierzy. Niemiecki prezes Związku Żołnierzy Rezerwy, Roderich Kiesewetter jest zdania, że propozycja to wyraz zaufania Waszyngtonu i chęci pogłębienia wzajemnych stosunków. Media amerykańskie stwierdzają zgodnie, że powierzenie tak wysokiego stanowiska w wojsku amerykańskim osobie o innej narodowości jest czymś zupełnie nowym i niespotykanym.
6.3. Kanadyjskie sankcje wobec Banku Rosija.
W związku z agresywną polityką Moskwy, premier Kanady Stephen Harper zdecydował się nałożyć sankcje na Bank Rosija, kierowany przez osoby z otoczenia Władimira Putina. Sankcje kanadyjskie dotknęły także czternastu urzędników rosyjskich. Ottawa zapewnia, że będzie kontynuować twarde podejście w stosunku do Rosjan, jeśli ci nie zmienią polityki względem Ukrainy. Kanada nie uznaje referendum w sprawie Krymu, oraz jest zdania, że Rosja zamyka sobie drogę do udanej współpracy międzynarodowej.
7. Afryka (Wojciech Gil)
7.1. Kontrowersje wokół posiadłości prezydenta RPA kwestią polityczną
Przedstawiciele głównej partii opozycyjnej w Republice Południowej Afryki, Sojuszu Demokratycznego, złożyli w ubiegłym tygodniu oskarżenia korupcyjne przeciwko prezydentowi kraju, Jakubowi Zumie. Oskarżenia odnoszą się m.in. do kosztów budowy jego rezydencji w miejscowości Nkandla oraz ustanowienia w niej ekstremalnych środków bezpieczeństwa, co kosztowało łącznie ok. 23 mln dol. Pojawiające się coraz częściej skargi przeciwko klasie rządzącej w RPA są jednym ze środków politycznych wobec nadchodzących wyborów ogólnokrajowych (odbędą się one w maju br). Poza oskarżeniami ze strony Sojuszu Demokratycznego, przeciw prezydentowi Zumie doniesienie złożyli także liderzy innej partii opozycyjnej – Economic Freedom Figters. Dotyczą one m.in. dopuszczania się korupcji i defraudacji publicznych pieniędzy.
7.2. W Sudanie zabito pracownika Czerwonego Krzyża
W Darfurze zastrzelony został pracownik Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża, Sudańczyk Najmaddin Salih Musa Bishara. Stał się on ofiarą narastającego ponownie napięcia pomiędzy władzami centralnymi w Chartumie a rebeliantami z zachodniej części Sudanu. Według Human Rights Watch, ofensywa rządowa tylko od początku tego roku doprowadziła do ucieczki ponad 200 tys. ludzi. Konflikt darfurski, zapoczątkowany w 2003 r. jest jednym z najtragiczniejszych w swoich skutkach sporów w Afryce. Pomimo obecności międzynarodowych sił wojskowych (m.in. działającej od 2007 r. misji UNAMID – African Union – United Nations Mission in Darfur) oraz licznych sankcji gospodarczych nałożonych na Chartum, sytuacja w Sudanie wciąż pozostaje bardzo trudna.
7.3. Kenijski parlament przegłosował prawo o poligamii
W zeszły czwartek kenijski parlament pozytywnie zaopiniował nowe prawo, zezwalające na poślubienie przez mężczyznę dowolnej liczby kobiet. Projekt początkowo przewidywał również prawo weta pierwszej żony, jednak został on usunięty z ostatecznej wersji ustawy, która wejdzie w życie po podpisaniu jej przez prezydenta. Ustanowione przepisy oparte są na powszechnym w Afryce prawie zwyczajowym, które równocześnie zabrania kobietom poślubienia więcej niż jednego mężczyzny. Przegłosowanie projektu, poprzedzone burzliwą dyskusją w parlamencie spowodowało głośne protesty kenijskich kobiet.
8. Bliski Wschód (Mateusz Ryszawy)
Po wcześniejszych ostrzeżeniach premiera, Recepa Tayyipa Erdogana w Turcji zablokowany został dostęp do serwisu społecznościowego Twitter. Blokada pojawiła się zaledwie kilka godzin po tym, gdy premier, prowadzący kampanię wyborczą przed zbliżającymi się wyborami lokalnymi zapowiedział, że „wyrwie z korzeniami Twittera i pozostałe sieci”. Dodał również, że nie obchodzi go, jak do sprawy odniesie się społeczność międzynarodowa. Na różnego rodzaju portalach społecznościowych rozpowszechniane były ostatnimi czasy kolejne informacje na temat korupcyjnego skandalu, toczącego już od kilku miesięcy turecką politykę. Z decyzją o blokadzie nie zgadza się turecki prezydent Abdullah Gul, który właśnie na Twitterze skrytykował działania władz.
8.2. Rozmowy z Iranem
W środę w Wiedniu zakończyła się druga runda rozmów pomiędzy Iranem a przedstawicielami 6 mocarstw: Stanów Zjednoczonych, Rosji, Chin, Francji, Wielkiej Brytanii i Niemiec. Dyskusja dotyczyła kwestii irańskiego programu atomowego. Zarówno Catherine Ashton, odpowiedzialna za dyplomację UE, ale też główny negocjator z ramienia 6 mocarstw, jak i Mohammad Dżawad Zarif, minister spraw zagranicznych Iranu określili spotkanie jako „potrzebne i merytoryczne”. Toczone już od jakiegoś czasu rozmowy mają zapewnić, że irański program atomowy będzie miał wyłącznie pokojowy charakter.
9. Azja Pacyficzna (Ewa Strankowska, Wojciech Jakóbik)
Agencja „Xinhua” informuje o powołaniu przez chiński rząd nowego ciała zarządzającego reformą armii. Nieznana jest nazwa grupy roboczej ale ma ona podlegać Centralnej Komisji Wojskowej, której przewodniczącym jest prezydent Chin Xi Jinping. Komórka ta ma za zadanie transponować zalecenia partii do gremiów wojskowych. Ruch ten ma być ważnym elementem reformy Państwa Środka zapowiedzianej przez Xi. Dotyczy ona walki z biurokracją i przywilejami w chińskich instytucjach i obejmie także armię. Po reformie jej oficerowie mają towarzyszyć zwykłym żołnierzom w codziennych czynnościach, a ekstrawagancki tryb życia wielu z nich ma zostać ukrócony. Na potrzeby realizacji tego celu w skład opisanej grupy wejdzie dwóch generałów Armii Ludowo-Wyzwoleńczej – Fan Changlong oraz Xu Qiliang, którzy będą jednocześnie zastępcami Xi Jinpinga. Chińskie media spekulują, że reforma ma przygotować kraj na dalszy wzrost napięcia na Morzu Południowochińskim, gdzie wzmaga się rywalizacja Państwa Środka z jego sąsiadami o sporne wody i znajdujące się pod ich dnem bogactwa naturalne.
9.2. Xi Jinping rozpoczyna wizytę w Europie
Xi Jinping wylądował w sobotę w Holandii, rozpoczynając swoją pierwszą podróż w Europie jako przywódca Chin. Wraz ze swoją żoną, Peng Liyuan, został przywitany przez króla Holandii, Wilhelma Aleksandra i księżniczkę Maximę. Do przyszłego wtorku prezydent zamierza odwiedzić Francję, Niemcy, Belgię i instytucje Unii Europejskiej w Brukseli. W podróży towarzyszy mu 200 przedsiębiorców, w związku z czym wizyta na Starym Kontynencie najprawdopodobniej będzie zdominowana przez tematy ekonomiczne. Kolejną istotną kwestią, która zostanie poruszona, będzie sytuacja na Krymie. Xi zostanie w Europie do spotkania na szczycie G7 w Hadze, gdzie ma rozmawiać na ten temat również z prezydentem USA. Spotka się także z prezydentem Francji, Francois Hollandem oraz niemiecką kanclerz, Angelą Merkel. W niemieckiej prasie pojawiła się informacja o tym, że delegacja chińska wyraziła chęć odbycia oficjalnej wizyty w towarzystwie kanclerz w Muzeum Holocaustu. Strona niemiecka odmówiła, argumentując swą decyzję tym, że wizyta ta mogłaby zostać przez chińską propagandę wykorzystana w oskarżaniu Japonii o nierozliczenie się z przeszłością.
10. Nauka i technika (Tomasz Uthke)
10.1. Polskie drony skoordynowane
20 marca BBN zapowiedziało stworzenie Narodowego Programu Bezzałogowców. Zadanie powoływane z inicjatywy prezydenta ma zapewnić systemowe podejście do produktów w których Polacy już mają znaczące osiągnięcia. Jednocześnie MON, Ministerstwo Gospodarki i inne jednostki deklarują partycypację w procesie rozwojowym dronów. Efektem pracy ma być własna technologia, dzięki której produkty uzyskają możliwość rozwoju i dostosowania do potrzeb rynkowych.
10.2. Hakerzy „zainteresowani” samorządami
W ostatnich dniach przeprowadzono atak cyfrowy na polskie jednostki samorządowe. Zgodnie z popularną dewizą próbowano złamać nie hasła lecz ludzi – atak rozpoczęto od rozesłania e-maila imitującego wskazanie aktualizacji oprogramowania państwowego do zarządzania danymi finansowymi (tzw. BeSTi@). Pod aktualizacją krył się program szpiegujący. Z tych względów podejrzewa się, że celem ataku było uzyskanie dostępu do rachunków bankowych.
10.3. Ogólna Teoria Względności w komplecie
Po prawie sześciu latach od wyłączenia teleskopu na biegunie południowym, w wyniku analizy zarejestrowanego przezeń sygnału zaobserwowano fale grawitacyjne. Zjawisko to jest ostatnim zauważonym elementem Ogólnej Teorii Względności Einsteina, dopełniającym obecnie uznawany model wszechświata.
10.4. Polacy proponują półprzewodnikowy odpowiednik grafenu
Naukowcy z Instytutu Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Warszawskiego zaproponowali wykorzystanie nowego materiału do konstrukcji elementów elektronicznych. Dwusiarczek molibdenu wykazuje wszechstronne parametry mechaniczne i elektryczne, zachowując przy tym własności półprzewodnika (samoczynnego, typu P). Materiał obok znanego już grafenu (będącego przewodnikiem) uzupełnia horyzont urządzeń nowej klasy o układy elektroniczne. Zestawienie obu materiałów jest nieprzypadkowe – wg naszych naukowców, oba posiadają zbliżoną strukturę krystaliczną.
