Sikora: Sprawdź swojego posła
George Orwell w eseju zatytułowanym „Polityka a język angielski” zauważył, że język polityki stworzono tak, aby kłamstwo brzmiało jak prawda. Celem Demagoga, nowego projektu Klubu Jagiellońskiego, który inauguruje swoją działalność właśnie dzisiaj, jest zmiana tej zasady. Niech w języku polityki prawda zabrzmi jak prawda, a kłamstwo jak kłamstwo.
Demagog to międzynarodowe przedsięwzięcie, które swoją historię rozpoczęło w 2010 r. na Słowacji. Pomysłodawcą i inicjatorem był Slovak Governance Institute. Dwa lata później projekt trafił do Czech. Teraz, w atmosferze kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego, rozszerza się na wszystkie państwa Grupy Wyszehradzkiej.
Kraj cudownych metafor
Często z rozżaleniem zauważamy, że debata publiczna w Polsce znajduje się na żenująco niskim poziomie. Politycy wykorzystują podziały społeczne i zaszłości historyczne, aby poprawić swoje notowania i obsmarować błotem przeciwnika. Istotne problemy są maskowane przed oczami i uszami obywateli. Zbyt często politykom nie chodzi o dobro naszej ojczyzny, lecz o realizację własnych interesów.
W Polsce nie ma polityki – są medialne przepychanki i barwne metafory, które skutecznie odwodzą nas od rzeczywistych problemów państwa.
Po co Demagog?
Podstawowym celem Demagoga jest sprawdzanie wypowiedzi polityków. Kontroli podlegają wyłącznie stwierdzenia zawierające treści merytoryczne, tzn. takie, które odwołują się do faktów i konkretnych danych. Komentarze polityków pochodzą głównie z Twittera. Na tym polega innowacyjność Demagoga, który w mniejszym stopniu odwołuje się do mediów tradycyjnych (prasa, telewizja, radio), a skupia się przede wszystkim na tych nowych (portale społecznościowe), w których przekaz informacji jest bardzo dynamiczny i szeroko dostępny dla tysięcy użytkowników Internetu.
Istnieją cztery kategorie, do których przydziela się konkretną wypowiedź: prawda, fałsz, nieweryfikowalne, manipulacja. Politycy mają to do siebie, że wykorzystują niewiedzę społeczeństwa, choć nierzadko sami mylą się okrutnie. Przykład? Wicepremier i minister gospodarki Janusz Piechociński myli eksport z importem. Poseł Gibała mówiący o tym, że projekt autorstwa Twojego Ruchu został dopuszczony przez Komisję Ustawodawczą do obrad po roku czasu, nie dodaje, że trwało to tak długo dlatego, że projekt zawierał postanowienie naruszające konstytucję, które sam poseł Gibała naprawiał swoimi autopoprawkami.
W natłoku informacji, gdy nieustannie jesteśmy zasypywani mnóstwem newsów, te szczegóły zbyt szybko i zbyt często nam umykają. A przecież to właśnie od tych detali najwięcej zależy w realnej polityce.
Debata w służbie Rzeczpospolitej
Główną ideą Demagoga jest kreowanie pozytywnych bodźców dla poprawy stanu polskiej debaty publicznej. Tylko w oparciu o prawdę można wypracować dobre wzorce zachowań w polityce. To jedyny sposób w jaki można budować ramy rzetelnego dyskursu politycznego, w którym rzecz jasna spierają się różne idee. Chodzi przecież o coś więcej, niż tylko o krótkotrwałą radość z nic nieznaczącego zwycięstwa nad oponentem.
Prawda nas wyzwoli
Celem Demagoga jest sprawienie, żeby politycy wypowiadali się rzeczowo, merytorycznie, bez zbędnych ozdobników językowych. Polityka wymaga, aby przekaz był jasny i prosty; nie ma miejsca na rzeczy mało istotne, które nic nie wnoszą do dyskursu. Poprzez Demagoga Klub Jagielloński chce przyczyniać się do podnoszenia poziomu debaty publicznej. Jesteśmy głęboko przekonany, że język polityki służyć powinien przede wszystkim komunikacji i trosce o ojczyznę a nie, jak pisał Orwell, nadawaniu zwykłemu powiewowi wiatru wrażenia trwałości.
Jeżeli projekt Demagog choć w małym stopniu poprawi stan polskiej debaty, będzie to sukces. Jak pisze ewangelista: poznajcie prawdę, a prawda was wyzwoli (J, 8,32). Poziom debaty przekłada się na poziom polityki, równanie jest proste.