Mazur: Potrzebujemy nowych Porozumień Sierpniowych
Szukając lekcji, jaką możemy wynieść z doświadczeń polskiego Sierpnia, musimy odsunąć na bok dzisiejsze konflikty między uczestnikami tamtych wydarzeń. Wychodząc poza personalne starcia, dostrzeżemy narodziny nowej wspólnoty politycznej, których akuszerem stał się budynek Stoczni Gdańskiej im. Lenina – pisze Krzysztof Mazur.
Polska historia polityczna ostatnich trzystu lat to historia politycznych antagonizmów. Stronnictwo oświeceniowe i Sarmaci za czasów króla Poniatowskiego. Szlachta i chłopi w wieku XIX. A wreszcie podział na robotników i inteligencję w okresie PRL-u.
Największą wartością polskiego Sierpnia była zdolność do przezwyciężenia tego destrukcyjnego dualizmu. Porzucając wielkie narracje, spójne doktryny i ideologie oraz wychodząc poza umowny podział na prawicę i lewicę, Solidarność stworzyła nowy model uniwersalnej, inkluzyjnej wspólnoty. Przynależność do niej warunkowana była akceptacją ledwie podstawowych wartości, praktyk działania czy kultury politycznej. Tę różnorodność symbolizowała eklektyczność Sali BHP Stoczni Gdańskiej, gdzie popiersie Lenina sąsiadowało z krzyżem oraz narodową flagą.
Porozumienia Sierpniowe to także eksperyment ustrojowy polegający na szukaniu kompromisu pomiędzy dwiema przeciwstawnymi koncepcjami suwerenności: demokratyczną koncepcją suwerenności ludu i komunistyczną koncepcją przodującej roli klasy robotniczej reprezentowanej przez PZPR. To szukanie kompromisu między tym, czego chcemy, a tym, co możemy osiągnąć. Ten eksperyment zakończył się spektakularną porażką 13 grudnia ‘81r. Święto zgody narodowej skończyło się czołgami na ulicy oraz śmiercią górników z Wujka.
Dzisiaj dziedzictwo Sierpnia zostało przysłonięte przez personalne potyczki bohaterów tamtych wydarzeń. Nie zwalnia to jednak dzieci i wnuków członków Solidarności od sięgnięcia po porzuconą, republikańską spuściznę Sierpnia. Wymówką nie powinno być także dla nas, że tamten eksperyment zakończył się porażką. Dziś historia się powtarza. Nasze państwo od wielu lat jest ofiarą, w dużej mierze, jałowego konfliktu dwóch zantagonizowanych stronnictw. Polska potrzebuje gruntownej reformy. Do jej przeprowadzenia niezbędne są nowe Porozumienia Sierpniowe. I w pierwszej kolejności nie chodzi tu o klasę polityczną. Raczej o szukanie porozumienia na poziomie społecznym, lokalnym, samorządowym. W sierpniu ‘80 roku społeczeństwo odzyskało głos. Dziś marzymy i walczymy o to samo.
Czytaj także :
Porozumienia Sierpniowe jako eksperyment ustrojowy