Niech Mazurek z Makłowiczem zakończą wojnę polsko-polską!

Trwająca od lat polaryzacja przyczyniła się nie tylko do podziału społeczeństwa na zwalczające się obozy, lecz także – co bardzo niebezpieczne – zdehumanizowała oponentów. Reakcja sporej części opinii publicznej pokazała, że w „idealnym świecie” politycy powinni nienawidzić się do tego stopnia, aby nie mogli choćby stanąć razem w jednej windzie. Zdaje się, że w oczach wielu obserwatorów studia telewizyjne czy Sejm to areny, zaś parlamentarzyści to gladiatorzy, którzy powinni w rytm okrzyków publiki walczyć na śmierć i życie o swoje pozycje polityczne wszystkimi możliwymi środkami. Dlatego Polska potrzebuje „przyjęć mazurkowych” jak tlenu. Marzy mi się, by wydarzenie to stało się imprezą cykliczną, na wzór obiadów czwartkowych z XVIII wieku. Swoim patronatem powinien objąć je chyba najbardziej jednoczący człowiek współczesnej Polski: Robert Makłowicz.

Polityka stale dostarcza nam nowych bodźców, dzięki czemu nie ma mowy o politycznej nudzie. Mijający tydzień był bogaty w wiele gorących tematów krajowych i międzynarodowych, lecz to impreza urodzinowa dziennikarza Roberta Mazurka zagościła na ustach wszystkich polityków oraz komentatorów życia publicznego. Kurz już powoli opada, dlatego warto przyjrzeć się sprawie na chłodno i zastanowić się co tak naprawdę mówi nam to wydarzenie o realiach polskiej sceny politycznej, a także jakie problemy społeczne unaocznia.

Z okazji swoich 50. urodzin prowadzący porannej rozmowy radia RMF FM Robert Mazurek zorganizował huczne przyjęcie. Wśród wielu gości wywodzących się z przeróżnych sfer życia społecznego zaproszeni zostali także politycy. Rewelację ujawnił we wtorek  bulwarowy dziennik „Fakt”, którego paparazzi pieczołowicie doszukali się na imprezie kilkunastu parlamentarzystów, wywodzących się z przeróżnych partii.

Powszechne oburzenie wywołały trzy podstawowe czynniki:

1) rzekomy upadek etosu dziennikarstwa – redaktor, na pozór obiektywny i apolityczny, zaprosił na swoje urodziny polityków. Dokładnie tych samych, których niemal codziennie „grilluje” podczas porannych wywiadów;

2) hipokryzja – obrzucający się na co dzień inwektywami działacze partyjni, gdy tylko wychodzą z telewizyjnego studia, piją wspólnie wódkę czy wino jak gdyby nigdy nic, zapominając o wyzwiskach i oskarżeniach, które stale ślą pod swoim adresem przed kamerami czy na sejmowej mównicy;

3) porzucenie miejsca pracy – podczas, gdy parlamentarzyści bawili się w najlepsze na imprezie u redaktora Mazurka, na sejmowej sali plenarnej prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś wygłaszał sprawozdanie z działalności Izby za 2020 rok. Ławy były niemalże puste.

Więcej wątpliwości, niż zgody

Osobiście rozumiem tylko jeden z zarzutów – ten, który niestety podnoszony jest najrzadziej – mianowicie ten dotyczący pożądanej obecności parlamentarzystów w Sejmie

Nie sposób obronić polityków, którzy zamiast wysłuchać uważnie istotnego wystąpienia jednej z najważniejszych osób w państwie bawią się w najlepsze na zakrapianym przyjęciu. Tajemnicą poliszynela jest fakt, że frekwencja na wielu posiedzeniach Sejmu oscyluje w podobnych granicach. Nie zmienia to jednak tego, iż sprawozdanie szefa NIK powinno zgromadzić więcej reprezentantów narodu na sali plenarnej. Z tym argumentem trudno się spierać.

Moje wątpliwości budzą jednak dwa pozostałe zarzuty. Począwszy od etosu dziennikarstwa – nie sposób zabronić ludziom nawiązywania kontaktów, znajomości, przyjaźni. Nie jest moim zadaniem obrona Roberta Mazurka, niemniej nie trudno wyobrazić sobie rzeczywistość, w której funkcjonuje redaktor. Częste kontakty z politykami naturalnie powodują zacieśnienie relacji. Przecież prywatne kontakty z parlamentarzystami nie są zabronione.

Jest to nawet nieodzowna część pracy dziennikarskiej. To właśnie dzięki takim relacjom publicyści czerpią informacje z kuluarów. To z kolei sprawia, że wiedzą więcej niż opinia publiczna, dzięki czemu są w stanie wykonywać swój zawód – mogą informować czytelników i słuchaczy o nowościach i przeciekach ze świata polityki.

Sam Robert Mazurek odniósł się do sprawy podkreślając, że część z zaproszonych polityków zna od lat, jeszcze z czasów nim stali się parlamentarzystami. Czy to oznacza, że wraz z uzyskaniem mandatu posła przez Pana Iksińskiego należy zerwać z nim kontakt?

Ponadto osobiście nie dostrzegłem, iż mimo pozasłużbowych relacji redaktora z niektórymi politykami, Mazurek stosuje podwójne standardy względem poszczególnych gości studia RMF FM. Być może w sukurs red. Mazurkowi idzie szablonowość jego rozmów, która stała się już bowiem bohaterką najświeższych politycznych memów i internetowych past.

Na wojnie nie napijesz się z wrogiem

Dochodząc do clue sprawy – trwająca od lat polaryzacja przyczyniła się nie tylko do podziału społeczeństwa na zwalczające się obozy, lecz także – co bardzo niebezpieczne – zdehumanizowała oponentów. Reakcja sporej części opinii publicznej pokazała, że w „idealnym świecie” politycy powinni nienawidzić się do tego stopnia, aby nie mogli choćby stanąć razem w jednej windzie. Zdaje się, że w ich oczach studia telewizyjne czy Sejm to areny, zaś parlamentarzyści to gladiatorzy, którzy powinni w rytm okrzyków publiki walczyć na śmierć i życie o swoje pozycje polityczne wszystkimi możliwymi środkami. Ważne jest jednak, abyśmy potrafili ze sobą rozmawiać znając granice słownej szermierki.

To właśnie politycy powinni uświadamiać społeczeństwo, że mimo permanentnego sporu w pierwszej kolejności należy dostrzegać w sobie ludzi. To właśnie polityka, rozumiana jako dbanie o dobro wspólne, jest dziedziną, w której poszukiwanie wspólnych mianowników powinno być czymś na porządku dziennym.

To, co obserwujemy dziś na przykładzie fety u Mazurka jest pokłosiem konfliktu dwóch zwaśnionych liderów – Jarosława Kaczyńskiego i Donalda Tuska. Wojna, której dziś wszyscy jesteśmy częścią, to ich osobista antypatia. Nie byłoby dehumanizacji politycznych oponentów, gdyby nie dyrektywy dla szeregowych posłów. Szeregowych posłów, którzy jeszcze w czasach PO-PiSu zdążyli się zaprzyjaźnić, a przez wojnę liderów zmuszeni zostali do rozłąki.

Przypadek ten szczegółowo opisał Jan Rokita w wywiadzie dla red. Dariusza Kubika w ramach materiału do „Czarno na białym” na antenie TVN24. Były współpracownik przewodniczącego PO przypomniał, że gdy Tusk przegrał z Kaczyńskimi wybory prezydenckie i parlamentarne w 2005 roku surowo zabronił swoim podwładnym kontaktu z politykami PiS. Podobne zaostrzenie dostrzegalne było ze strony Kaczyńskiego po katastrofie smoleńskiej, za którą do dziś moralnie oskarża Tuska.

Wojna polsko-polska to sztuczny front stworzony przez Tuska i Kaczyńskiego, który silnie spolaryzował Polskę i polskie społeczeństwo. Wojna ta została rozkręcona i jest wciąż podtrzymywana, ponieważ dzięki niej obie partie nieustannie konsolidują swoje elektoraty i od ponad 15 lat utrzymują swoje pozycje w politycznym topie, zgarniając regularnie w każdych wyborach wspólnie tyle sejmowych szabel, że dodane dają większość konstytucyjną. Z pewnością dopóki obaj mają kluczowy wpływ na polską politykę, dopóty wojna ta trwać będzie, ponieważ po prostu się kalkuluje.

Jej losy niekoniecznie będą przesądzone po odejściu obu liderów z polityki, ponieważ już dziś widać, że korzenie tej wojny są obecnie na tyle solidne, że ich wykarczowanie zdaje się praktycznie niemożliwe. Niemniej afera związana z imprezą daje… nadzieję.

Przyjęcie urodzinowe Roberta Mazurka to paradoksalnie bardzo dobry prognostyk. W obecnej, polskiej rzeczywistości przyjęcie porównać można niemalże do rozejmu bożonarodzeniowego z 1914 roku. Okazało się, że gdy szef nie patrzy, to można napić się wódki z politycznym rywalem i zamienić z nim dwa słowa. Z relacji Roberta Mazurka wynika nawet, że rozmowy niekoniecznie dotyczyły polityki (sic!).

Nie dla wszystkich jednak takie wojaże skończyły się szczęśliwie – w końcu Borys Budka i Tomasz Siemoniak za swoją obecność na urodzinach trafili na dywanik do Donalda Tuska. Wciąż oczekujemy na ostateczny werdykt wobec nich, niemniej teściowa przewodniczącego PO stanęła w ich obronie i – jak się dowiedzieliśmy podczas czwartkowego streamu Tuska – namawiała go do łaskawości wobec kolegów i przekonywała, że „to są pozytywne chłopaki, więcej takich głupot nie zrobią”.

Prawdopodobnie smutniejszy los, według doniesień Rzeczpospolitej, czeka za to Sławomira Neumanna, który ma stracić miejsce na liście w następnych wyborach parlamentarnych. Co ciekawe podobnej reakcji na próżno szukać w innych ugrupowaniach. Do sprawy odnoszą się jedynie poszczególni politycy – krytykując, a czasem nawet publicznie chwaląc inicjatywę dziennikarza (sic!). Mowa tu głównie o Tadeuszu Cymańskim i Władysławie Kosiniaku-Kamyszu.

„Przyjęcia mazurkowe” jak obiady czwartkowe

Polska polityka potrzebuje „przyjęć mazurkowych” jak tlenu. Określenie nie jest przypadkowe – proponuję, aby wydarzenie to stało się imprezą cykliczną, na wzór obiadów czwartkowych z XVIII wieku. Polska klasa polityczna musi – w sposób transparentny – spędzać ze sobą więcej czasu w podobnym, swobodnym charakterze.

Transparentność takowych spotkań pomogłaby załagodzić społeczny odbiór sporu politycznego. Jeśli politycy pokazaliby, że potrafią normalnie rozmawiać i spędzać wspólnie czas – mimo kontrastów – opinia publiczna mogłaby dostrzec, że polityka oraz dyskusje światopoglądowe to niekoniecznie brutalna, zdehumanizowana wojna, a konstruktywna rozmowa na argumenty.

Zintensyfikowanie takich spotkań pomogłoby klasie politycznej poszukiwać wspólnych mianowników i obierać podobne stanowiska w sprawach dla państwa najważniejszych. Zwłaszcza dziś, gdy widzimy dobitnie rozbrat stanowiska rządu i opozycji w tak ważnych kwestiach, jak kryzys migracyjny, stosunki z Unią czy napięte relacje z Republiką Czeską w sprawie elektrowni w Turowie.

W podzielonej na wskroś Polsce potrzebujemy obniżenia temperatury sporu. Pomóc temu mogłyby owe „przyjęcia mazurkowe”, które swoim patronatem objąć mógłby także  Robert Makłowicz. Wszak to chyba najbardziej jednocząca sympatię ludzi z różnych stron barykady postać współczesnej Polski.