Jesteśmy kulturą szlacheckich bękartów

Wcale nie płaczemy nad losem naszych wiejskich przodków, płaczemy nad sobą. Nad naszą komfortową niedolą zwycięzców historii. Wykorzystujemy kulturę chłopską dla własnych tożsamościowych i estetycznych potrzeb. Wygodnie z 20. piętra szklanego wieżowca wylewać łzy na cierpienia praprababek, które korzystały z wychodka i mieszkały ze świniami.

Każdy naród ma prawo do własnego Black Lives Matter. Nasz również. Dlatego polscy chłopi uprawiający pole, wszystko jedno czy XVIII-, XIX- czy XX-wieczni, są dla nas tym samym, co czarnoskórzy niewolnicy na amerykańskim Południu. Ktoś powie, że to zakłamanie przeszłości. Ale przecież właśnie o to chodzi. O nowy mit, który wyprzedza prawdę i fałsz. Ma ją dopiero ustanowić.

Płacząc nad naszym wyimaginowanym, wewnętrznym chłopem i dokonując symbolicznego mordu na szlacheckiej części naszej historii, zabijamy samych siebie. Bo wymazujemy pamięć o dziedzictwie szlacheckim – języku, wartościach, całej tej burzliwej i porywającej historii. Nie tylko upadków, ale i wzlotów.

Twórcy zwrotu ludowego chcą zniszczyć dotychczasową tożsamość Polaka. Hoffman swoimi ekranizacjami Sienkiewiczowskiej Trylogii stworzył plebejskiego sarmatę. Lud PRL-owski mieszkający w blokach z wielkiej płyty nagle odnalazł siebie w wąsatych Skrzetuskich, Wołodyjowskich i Kmicicach.

Dziś oglądamy śmierć tych wyobrażeń. Momentem założycielskim – podobnie jak w latach 70. XX w. – znowu jest  popkultura. Kos, 1670, Chłopi, Chłopki. Opowieści o nowym Polaku. Ze wszystkich tych dzieł najbardziej udany jest Kos. Oglądamy na ekranie prawdziwie Rymkiewiczowski spektakl. We krwi szlacheckiej rodzi się Polska plebejska.

Kluczową sceną w tym filmie jest zemsta, jakiej dopuszcza się główny bohater, Ignac, szlachecki bękart. Wraz z innymi chłopami masakruje sarmackie ciało Wąsowskiego. Grany przez Łukasza Simlata zwyrodnialec jest symbolem zepsucia dawnej Rzeczypospolitej. To wampir, żywy trup i przeżytek historii, który funkcjonuje tylko dzięki wysysaniu krwi z włościańskich tętnic.

Rytualny mord na Wąsowskim wyznacza narodziny i rok zerowy nowej Polski. To w tej karczmie rozegrała się nasza rewolucja francuska. To tam tryskająca krew Wąsowskiego dała nowe, symboliczne życie współczesnym chłopomanom.

Nowym typem bohatera polskiego jest właśnie Ignac. Bękart szlachecki. Tak jak i my jesteśmy kulturą szlacheckich bękartów. Odgrywamy kulturowo szlachecki spektakl, bo mówimy do siebie na pan i pani, tłuką nam do głów te androny o husarskich skrzydłach, miodach pitnych, karmazynowych brzuchach i tłustych wąsiskach, ale już wiemy, że to tania maskarada.

Chcemy stać się nowoczesnymi Polakami. Tak jak Ignac w filmie rezygnujemy z uganiania się za dowodami naszego szlachectwa, akceptujemy w sobie nasze chłopstwo, nasze bękarctwo, kulturowego ogołocenie i pamięć wielopokoleniowej biedy.

Właśnie tak wygląda chłopomańska psychologia. Już nie tylko pedagogika wstydu, tropienie antysemityzmu i ciemnych kart z historii Kościoła katolickiego. Od teraz z zakurzonych tomiszcz marksistów i nowych wielkich ksiąg Leszczyńskich et consortes wypływamy na głębokie wody chłopomańskiej popkultury.

Na pomnikach Ignac, nieustraszony bękart szlachecki oraz Tadeusz Kościuszko, mason i deista. A na ulicy Jan Paweł z Adamczychy, kolorowy pajac, zabawiający turystów, zbierający do puszki na piwo. Taką rolę szlachcie dają do odegrania Leszczyński, Maślona, Rużyłło, etc. Jak im odpowiemy?