Więcej pieniędzy na granty, stabilne ceny prądu dla organizacji. Nawigator legislacyjny dla NGO

Monitoring legislacyjny 13 września – 25 października

#1 Ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej dla NGO

2 listopada br. Prezydent podpisał ustawę o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku. Ustawa ma na celu zapewnienie wsparcia dla odbiorców uprawnionych, tj. m.in. gospodarstw domowych, przedsiębiorców, spółdzielni socjalnych, kół gospodyń wiejskich, ochotniczych straży pożarnych, a także organizacji pozarządowych – odnosi się do tego bezpośrednio art. 2 pkt 2 lit. e ustawy w brzmieniu

„[…] organizacją pozarządową w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 tej ustawy, w zakresie, w jakim zużywają energię elektryczną na potrzeby działalności pożytku publicznego”.

Jak ma wyglądać wsparcie dla NGO? Ustawa wprowadza maksymalną cenę prądu, która ma wynosić 785 zł/MWh (art. 2 pkt 1 lit. b) i ma obowiązywać od 1 grudnia 2022 do 31 grudnia 2023.

Chociaż wzór oświadczenia dopiero zostanie określony przez ministra właściwego ds. energii, wiemy, że będzie zawierać (art. 5 ust. 1):

1. oświadczenie o spełnieniu warunków pozwalających na uznanie składającego oświadczenie za odbiorcę uprawnionego;
2. wskazanie danych służących określeniu szacunkowej części energii elektrycznej, która będzie zużywana […];
3. określenie szacowanej części energii elektrycznej, […];
4. numer punktu poboru energii;
5. datę zawarcia umowy sprzedaży […], albo umowy kompleksowej, […].

Oświadczenie w postaci papierowej należy złożyć osobiście w siedzibie dostawcy prądu. Ustawodawca dopuszcza także możliwość złożenia oświadczenia listownie.

Oświadczenie w postaci elektronicznej należy opatrzyć podpisem kwalifikowanym (można także zaufanym lub podpisem osobistym) i przesłać na adres mailowy właściwy dla dostawcy prądu.

Należy pamiętać o klauzuli zastępującej pouczenie o odpowiedzialności karnej (art. 6 ust. 1): „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia wynikającej z art. 233 § 6 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny.”

Termin na złożenie oświadczenia to 30 listopada 2022.

#2 Ograniczenie wzrostu cen ciepła dla NGO

20 września br. weszła w życie ustawa o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw. Ustawa ma na celu wprowadzenie dwóch działań ochronnych. Pierwsze polega na ograniczeniu wzrostu cen ciepła dla tzw. „podmiotów wrażliwych”. Ustawodawca w art. 4 ust. 1  wskazuje, iż średnią cenę wytwarzania ciepła z rekompensatą ustala się m.in. dla Ochotniczych Straży Pożarnych (art. 4 ust. 1 pkt 4 lit. k), organizacji pozarządowych (art. 4 ust. 1 pkt 4 lit. q) i spółdzielni socjalnych (art. 4 ust. 1 pkt 4 lit. r). Z tego działania ochronnego, wskazane podmioty będą mogły skorzystać w okresie od 1 października 2022 r. do 30 kwietnia 2023 r., jeśli złożą oświadczenie. Dla organizacji otrzymujących dostawy ciepła od zewnętrznego dostawcy, średnia cena ciepła z rekompensatą w kwotach netto ma wynosić 150,95 zł/GJ  dla ciepła wytwarzanego w źródłach ciepła opalanych gazem ziemnym lub olejem opałowym oraz 103,82 zł/GJ dla ciepła wytwarzanego w pozostałych źródłach ciepła (art. 3 ust. 3 pkt 1-2).

Aby skorzystać z działania ochronnego, organizacje pozarządowe powinny złożyć oświadczenie w ciągu 21 dni od nabycia uprawnienia – ten termin upłynął 7 października. Ustawodawca przewidział jednak możliwość złożenia oświadczenia po tym terminie. Złożenie oświadczenia w siedzibie dostawcy ciepła (lub pocztą) po terminie zobowiązuje sprzedawcę ciepła do stosowania średniej ceny ze skutkiem od miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono oświadczenie (art. 6 ust. 5).

Drugim działaniem ochronnym jest dodatek dla podmiotów wrażliwych. Przysługuje on m.in. organizacjom pozarządowym, OSP oraz spółdzielniom socjalnym, jeśli poza posiadaniem siedziby i prowadzeniem swojej działalności na terenie Polski, są spełnione następujące warunki (art. 26 ust. 1 pkt 1-2):

• “[poniesienie] kosztu zakupu węgla kamiennego, brykietu lub peletu zawierających co najmniej 85% węgla kamiennego, peletu drzewnego albo innego rodzaju biomasy, gazu skroplonego LPG albo oleju opałowego, wykorzystywanych na cele ogrzewania, w związku z wykonywaniem przez te podmioty ich podstawowej działalności”;
• “główne źródło ciepła jest wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków, o której mowa w art. 27a ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków”;

Wniosek o wypłatę dodatku dla podmiotów wrażliwych składa się w terminie do dnia 30 listopada 2022 r., w gminie właściwej ze względu na miejsce siedziby podmiotu.

Wnioski o wypłatę dodatku dla podmiotów wrażliwych złożone po dniu 30 listopada 2022 r. pozostawia się bez rozpoznania.

#3 Sprawozdawczość online

21 października br. Prezydent podpisał ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców. Zmiany dotyczą także ustawy o fundacjach i zakładają reformę formy sprawozdawczości, co oznacza, że sprawozdanie ma być sporządzone w formularzu, udostępnionym w Biuletynie Informacji Publicznej w postaci elektronicznej (art. 5 ust. 2), ma ono również zostać opatrzone podpisem kwalifikowanym, zaufanym lub podpisem osobistym.

Zmiany dotyczące fundacji wchodzą w życie 1 stycznia 2023.

#4 Będziemy zarabiać więcej!

13 września br. Rząd przyjął rozporządzenie w sprawie minimalnego wynagrodzenia i minimalnej stawki godzinowej w 2023 roku.

Od 1 stycznia 2023 roku płaca minimalna wyniesie 3490 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa – 22,80 zł.

Od 1 lipca 2023 roku minimalna płaca ma wynosić 3600 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa – 23,50 zł.

#5 Zmiany w działaniach dla Polonii i Polaków za granicą?

6 października br. do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Projekt przyznaje Prezesowi Rady Ministrów, ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych i ministrowi właściwemu do spraw  kultury i ochrony dziedzictwa narodowego możliwość zlecania realizacji zadań publicznych w zakresie wsparcia Polonii i Polaków za granicą fundacjom utworzonym przez Skarb Państwa bez otwartego konkursu ofert.

Proponowana regulacja przewiduje także możliwość niestosowania ograniczenia dofinansowania inwestycji do 80% wartości kosztorysowej, gdy inwestycja ma istotne znaczenie dla środowisk polskich za granicą.

Obecnie projekt ustawy został skierowany do pierwszego czytania w Komisji Łączności z Polakami za Granicą oraz Komisji Spraw Zagranicznych.

#6 Wzrost budżetu NIW-CRSO

6 października br. Sejm przyjął nowelizację ustawy o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Najważniejszą punktem zmian jest zwiększenie budżetu na lata 2023-2026 o łącznie 724 mln złotych, przez co budżet ma łącznie wynieść  1 mld 366 mln zł (art. 1 pkt 10 lit. b).

Nowelizacja czeka na podpis Prezydenta.

#7 Konsultacje Regulaminów konkursów organizowanych przez NIW

Na przełomie października i listopada Narodowy Instytut Wolności organizował konsultacje Regulaminów konkursów PWRUL, NOWEFIO i PROO edycje na rok 2023

18 października br. ruszyły konsultacje Regulaminu konkursu PWRUL edycja na rok 2023 oraz konsultacje Regulaminu konkursu NOWEFIO edycja na rok 2023. Wszystkie zainteresowane osoby, organizacje i instytucje mogły wyrazić swoją opinię do dnia 3 listopada 2022.

Na stronie internetowej NIW-CRSO ma znaleźć się zestawienie uwag.

#8 Weszła w życie ustawa o ekonomii społecznej!

Ustawa stanowi nowy akt prawny i definiuje pojęcie ekonomii społecznej (art. 2 pkt 1) jako

“działalność podmiotów […] na rzecz społeczności lokalnej w zakresie reintegracji społecznej i zawodowej, […] realizowaną w formie działalności gospodarczej, działalności pożytku publicznego i innej działalności o charakterze odpłatnym”.

Ustawodawca wymienia podmioty ekonomii społecznej (art. 2 pkt. 5), którymi są m.in. spółdzielnie socjalne, fundacje i stowarzyszenia. Jeśli będą one spełniać określone warunki (np. zatrudnienie co najmniej 3 osób w wymiarze co najmniej ½ pełnego wymiaru czasu pracy na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę), będą one mogły stanowić przedsiębiorstwo społeczne.

Przedsiębiorstwo społeczne jest specyficznym typem podmiotu gospodarczego. Za przykład takiego przedsiębiorstwa może służyć prowadzona przez fundację świetlica terapeutyczna, do obsługi której fundacja zatrudnia osoby, mające problem z wejściem na rynek pracy (m.in. z powodu długotrwałego bezrobocia lub niepełnosprawności). W ten sposób fundacja realizuje swoje cele statutowe, ma możliwość pozyskiwania środków finansowych na poczet swojej działalności oraz realizuje cele społeczne w postaci aktywizacji społeczno-zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Dla przedsiębiorstw społecznych przewidziane jest zwolnienie od podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Zwolnienie ma dotyczyć dochodów wydatkowanych w roku podatkowym na cele związane z reintegracją społeczną i zawodową swoich pracowników w części niezaliczonej do kosztów uzyskania przychodów.

#9 Ogłoszenia o naborach konkursowych

Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny zapraszają do składania wniosków w konkursie grantowym (nabór ciągły) na projekty interwencyjne. Wnioski powinny odpowiadać poszczególnym obszarom wsparcia, tj.:

• ochrona praw człowieka (w tym kwestie związane z równością płci)
• działanie na rzecz różnorodności społecznej i przeciwdziałanie wykluczeniu
• budowanie kultury demokratycznej i zaangażowania obywatelskiego na poziomie lokalnym (w tym kwestie związane z ochroną środowiska)

Planowana druga tura składania wniosków ma rozpocząć się w listopadzie 2022.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosiło nabór wniosków do swoich programów na 2023 r.