Szatan w Kościele i na kinowej sali. O osobowym złu we współczesnym świecie [PODCAST]

Bartosz Brzyski, Piotr Kaszczyszyn i Konstanty Pilawa analizują twórczość Larsa von Triera, interpretują pierwszy sezon serialu True Detective, a także tropią działania Antychrysta we współczesnym Kościele. Dochodzą do wniosku, że z diabła czyni się dziś albo pusty mit mrożący krew w żyłach na kinowej sali, albo wszechmocnego ducha władającego rzeczywistością. Oba podejścia mają niewiele wspólnego z prawdą.

,,Nasza popkultura przesycona jest naiwnymi obrazami, które pokazują zło w jakiejś banalnej symbolice dosłowności. Myślę tu przede wszystkim o filmach w rodzaju Laleczka Chucky albo Constantine. Wybraliśmy Antychrysta (2009) Larsa von Triera, który z jednej strony ociera się o wulgarną i agresywną pornografię, ale z drugiej strony – bardzo głęboko przesycony jest odwróconą symboliką chrześcijańską. To jest świat po śmierci Boga. Świat, w którym cywilizacja jest skończona. Brak balansu sprawia, że nie pertraktujemy z naturą, tylko dajemy przejąć nad sobą kontrolę. Dla mnie film von Triera to lampka ostrzegawcza: jeśli zrezygnujemy z naszej antropologii i wejdziemy w pogańskość, czeka nas katastrofa. To jest film, który nie daje nam żadnej nadziei, wysysa z radości” – zauważa Bartosz Brzyski.

,,W pierwszym sezonie True Detective możemy znaleźć wizję zła, która jest dla mnie bardzo inspirująca i mam poczucie, że jest w niej dużo prawdy: zło jest brakiem. To nie jest tak, że zło jest jakąś inną ontologiczną jakością, że jest czymś, co może tak mocno rywalizować z dobrem. Nie – ono po prostu żeruje na dobru. Pojawia się i wpełza wtedy właśnie, gdy ten ustabilizowany świat kultury, świat społeczny, świat moralny powoli się rozpada” – rozwija Piotr Kaszczyszyn.

„Napisałem tekst, który porównuje McCarricka z ks. Dymerem. I jak to się skończyło? Ludzie odebrali to tak, że ja usprawiedliwiam te czyny pedofilskie, bo sądzę, że to nie pedofile są odpowiedzialni za ten grzech, tylko odpowiedzialny jest jakiś wymyślony Szatan. Powiem szczerze, że chociaż się tego spodziewałem, to byłem strasznie tym zdenerwowany, że czytelnicy w ten sposób pojmują tę analogię. To nie jest tak, że McCarrick i Dymer byli niewinni i za nich te czyny były dokonywane w postaci działania Złego. Szatan jest pośrednikiem i kusicielem według Katechizmu Kościoła Katolickiego, natomiast za realne zło, za to zło, które się wydarza, odpowiada wolna wola sprawców – ludzi” – tłumaczy Konstanty Pilawa.