Teka 29: Ekonomia trynitarna

Spis treści

Pressja Redakcji

Paweł Rojek

Program ekonomii trynitarnej

Krótka analiza metodologiczna projektu „Pressji”. Skoro faktycznie pełnię wiedzy o człowieku przynosi Objawienie, to możliwa i konieczna jest nauka o gospodarowaniu biorąca je pod
uwagę.

Ekonomia trynitarna

Pomysł jest w gruncie rzeczy prosty. Skoro człowiek jest stworzony
na obraz i podobieństwo Boże, to znaczy, że dogmat Trójcy Świętej
ujawnia, jaka jest jego natura. Ekonomia jest nauką o człowieku, więc powinna się opierać na danych teologicznych lub przynajmniej nie być z nimi sprzeczna. Bo przecież objawienie nie jest czymś obcym rzeczywistości.

Mateusz Przanowski OP

Antropologia trynitarna

Fundamentalny wykład chrześcijańskiej nauki o człowieku. Bóg
stworzył nas na swój obraz i podobieństwo, a ponieważ jest Trójcą, jesteśmy z istoty wspólnotowi i relacyjni. No dobrze, ale jakie
to ma konsekwencje dla gospodarki?

Marcin Kędzierski

Ekonomia trynitarna

Programowy tekst numeru. Trójca Święta wskazuje na relacyjny
charakter człowieka, co znaczy, że spełnia się on w dawaniu. A to
wymaga poszerzenia teorii ekonomicznej o kategorię dóbr relacyjnych. Kędzierski rozwija tu niektóre myśli ze swojego głośnego artykułu z teki papieskiej (2011).

Jakub Janus

Ekonomia postwalrasowska

Co ciekawe, pewne wątki zbieżne z projektem ekonomii trynitarnej
pojawiają się w alternatywnych ujęciach ekonomicznych. Jednym
z nich jest nurt postwalrasowski stworzony przez Davida Colandera.

Sebastian Gałecki

Przedefiniujmy pojęcie zysku!

Pojęcie zysku nie należy do ekonomii, lecz do filozofii i teologii.
Zysk to to, co prowadzi do prawdziwego szczęścia. Dlatego święty
Paweł mógł napisać, że dla niego „umrzeć to zysk” (Flp 1: 21). Jak
wyglądałaby gospodarka oparta na takiej idei?

Wolfgang Grassl

Ekonomia obywatelska

Głęboka, odkrywcza, inspirująca analiza kluczowego pojęcia w Caritas in veritate Bendykta XVI. Są wykresy, tabele, formuły i odwołania do Trójcy Świętej, a więc wszystko to, co lubimy najbardziej.

Wyjść poza ,,cztery R”

Gdy opublikowaliśmy tekę „Zabiliśmy proroka!”, Filip Memches napisał w „Rzeczpospolitej”: „czołowi publicyści periodyku to osoby formowane przez Instytut Tertio Millennio […] młodzi autorzy wyraźnie kontestują stanowisko swoich mistrzów, wśród których można wymienić takie postaci, jak ojciec Maciej Zięba” (Memches 2011). Publikujemy dwa głosy nawiązujące do naszego papieskiego numeru i nasz komentarz.

Artur Mrówczyński-Van Allen, Aaron Riches

Jeśli nie w Polsce, to nigdzie

Dwaj katoliccy intelektualiści z otoczenia abp. Grenady Javiera Martíneza analizują naszą tekę w kontekście światowego sporu o dziedzictwo Jana Pawła II. Wskazują też na rolę szkół Instytutu Tertio Millennio w przeprowadzaniu przez neokonserwatystów „polskiego eksperymentu”.

„Cztery R” nie są fundamentem

Z ojcem Maciejem Ziębą OP rozmawia Marek Przychodzeń

Twórca Instytutu Tertio Millennio wyjaśnia, że nie jest bezkrytycznym zwolennikiem programu „czterech R” – rodziny, rynku, rozsądku i religii, który krytykowaliśmy w papieskiej tece. Wyjaśnia też, w jakim sensie jest i w jakim sensie nie jest liberałem.

Krzysztof Mazur

O co nam chodziło w Zabiliśmy proroka?

Jeśli jednak w Polsce, to także dzięki Instytutowi Tertio Millennio! Wieloletni współpracownik Instytutu i redaktor „Pressji” niuansuje obraz ITM nakreślony przez Artura Mrówczyńskiego-Van Allena i Aarona Richesa.

Ordoliberalizm

O. Maciej Zięba OP w rozmowie z nami przyznał, że najbliżej mu do ordoliberalizmu. A co to właściwie jest? Jakie ma związki z chrześcijaństwem?

Tim Petersen

Teologiczne podstawy społecznej gospodarki rynkowej

Analiza idei ekonomicznych teologa Emila Brunnera i ich recepcji. Ponoć jego książka Gerechtigkeit była ukrytą inspiracją niemieckiego porządku gospodarczego po wojnie.

Wojciech Giza

Społeczna gospodarka dla wszystkich

Esej o zasadach społecznej gospodarki rynkowej nawiązujący do wydanego niedawno u nas Dobrobytu dla wszystkich Ludwiga Erharda (2012).

Wolny rynek idei

Nasz projekt ekonomii trynitarnej ma wiele wspólnego z najrozmaitszymi nurtami krytycznej myśli ostatnich dwustu lat. Przyglądamy się niektórym z nich i wszędzie natykamy się na vestigia Trinitatis, czyli ślady Trójcy.

Michał Bizoń, Marcin Kędzierski, Jakub Moroz, Paweł Rojek, Krzysztof Wołodźko

Wolny rynek idei

Bukiet inspiracji ekonomicznych, filozoficznych, literackich i rewolucyjnych. Niektóre kwiaty mogą się wydawać nieco zaskakujące…

Krzysztof Wołodźko

Kooperacja czy korporacja?

Mocny głos w sprawie polskiej tradycji spółdzielczej. Rozwijaliśmy ekonomię trynitarną zanim pisał o niej Benedykt XVI. I na tym właśnie polega prawdziwy projekt Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.

Jakub Moroz

Każdemu według jego fantazmatu

Michel Houellebecq jako teoretyk współczesnego kapitalizmu? Ależ tak! Żądanie swobody seksualnej tylko wzmacnia logikę konsumpcji.

Ekspressje

Prawie cały dział literacki poświęcamy Boidudzie, debiutanckiej powieści Jakuba Lubelskiego. Książka stanowi portret młodego krakowskiego konserwatysty. Nie mogliśmy jej pominąć milczeniem.

Jan Maciejewski

Czym jest Boiduda?

Krótki przegląd dotychczasowych dyskusji o powieści Lubelskiego. Paweł Rojek (2012c) uderzył w wysoki ton, bo porównywał ją z Ojcami i dziećmi Iwana Turgieniewa. Pozostali komentatorzy trochę studzili ten entuzjazm.

Adam Leszkiewicz

Bunt jest niedojrzałością

Ile w Boidudzie jest z Gombrowicza, a ile z Pilcha? Ogólnie jednak to dość nierówna powieść. Czekamy na więcej.

Agnieszka Urbanowska

Bezpokoleniowcy i egotycy?

Nie Turgieniew, nie Gombrowicz, nie Pilch nawet, lecz Mrożek. Tango to właściwy kontekst Boidudy. Czujemy jednak pewien niedosyt.

Tomasz Talaczyński

Z Pieśni i Psalmów domowych

Zbiór wierszy wybranych przez Krzysztofa Koehlera. Wszystkich autorów, którzy przysyłają do nas swoje propozycje, prosimy o cierpliwość. Koehler wszystko czyta i ocenia, my powili publikujemy.

Wiara i rozum

Eksperymentujemy z nieco cięższymi tekstami z filozofii religii. Czy macie „odwagę otwarcia się na rozległość rozumu, a nie odrzucanie jego wielkości”, o której pisał w „Pressjach” Benedykt XVI (2006: 197)? Pamiętajcie, że inaczej grożą nam „patologie religii i rozumu” (tamże).

Wiara to racjonalne ryzyko

Z Richardem Swinburne’em rozmawia Karol Kleczka

Rozmowa z jednym z najbardziej znanych współczesnych analitycznych filozofów religii. Wiedzieliście, że Swinburne jest prawosławnym?

Marcin Suskiewicz

Dotknąć Boga

Zaskakujące porównanie wykładów Rogera Scrutona i rekolekcji Karola Wojtyły prowadzi do sformułowania programu teologii empirycznej. A dokładniej – sensualnej.

Paweł Rojek

Logika teologii negatywnej

Dość techniczny tekst poświęcony logicznej analizie mistycznej nauki Pseudo-Dionizego Areopagity. Jak się okazuje, nie musi ona wcale prowadzić do sprzeczności.

Spór o Logos niepojęty

Ciąg dalszy dyskusji wywołanej przez recenzję Pawła Rojka (2011c) książki Piotra Sikory Logos niepojęty (2010) o teologii negatywnej. W poprzedniej tece opublikowaliśmy odpowiedź autora (Sikora 2012). Teraz kontynuujemy debatę.

Mateusz Przanowski OP

Ruch ku nieokreślonemu?

Krakowski dominikanin wskazuje na problemy Piotra Sikory z Objawieniem i z „testem Eucharystii”.

ks. Janusz Królikowski

Logos niepojęty czy zakwestionowany?

Co zostaje z Jezusa Chrystusa w Logosie niepojętym? Czy możliwa jest konsekwentna chrystologia apofatyczna?

Piotr Sikora

Wiara przekraczająca zrozumienie

Odpowiedź autora Logosu niepojętego na powyższe krytyki. Mojżesz kazał krnąbrnym Izraelitom zjeść złotego cielca. Bo obraz Boży jest w nas.

Repressje

Dział komentarzy, polemik i dyskusji wywoływanych przez nasze idee. W kolejnych „Pressjach” opublikujemy dwie rozległe analizy tek: lewicowej i posteuropejskiej oraz odpowiedzi naszych redaktorów.

Krzysztof Wołodźko

Nędza, wielkość i wyobcowanie mesjanizmu

Komentarz do poprzedniej mesjanistycznej teki „Pressji”. Wołodźko wytacza przeciwko nam krakowską kolubrynę – Mariana Zdziechowskiego.

Stefan Sękowski

Unia nie jest wieczna

Krytyka propozycji posteuropejskiej strategii chrześcijańskiej sformułowanej przez nas w „Pressjach” 25−26.

Błażej Skrzypulec

Nie mamy innej Unii

Jeden z architektów doktryny posteuropejskiej odpowiada na krytykę Stefana Sękowskiego.

Marcin Suskiewicz

Wróćmy do realizmu!

Ostatni (jak sądzimy) głos w sprawie Postmodernistycznej Solidarności, czyli 21. teki „Pressji”. W sumie więcej jest tu o postmodernizmie niż o Solidarności.

Bartosz Światłowski

Podmiotowość i prometeizm

W Polsce Ejdetycznej, czyli „Pressjch” 22−23, pisaliśmy sporo o przedwojennym prometeizmie i polityce wschodniej Lecha Kaczyńskiego. Światłowski nawiązuje do tego wątku i szczegółowo analizuje realizację projektu neoprometeizmu energetycznego.

Kompressje

Silva rerum nowości wydawniczych odzwierciedlająca zainteresowania redaktorów i naciski wydawców.

S. Cat-Mackiewicz, Myśl w obcęgach (Michał Bizoń)

Warto może dodać, że jesteśmy patronem wydania Dzieł wybranych Mackiewicza. W następnej tece recenzja kolejnej książki z tej serii.

J. F. Staniłko (red.), Katastrofa (Sebastian Górka)

M. Fałkowski, Biznes patriotyczny (Paweł Rojek)

P. Śpiewak, Żydokomuna (Krzysztof Wołodźko)

R. Skrzypczak, Karol Wojtyła na Soborze Watykańskim II
(Paweł Rojek)

M. Karas (red.), Homo viator (Bartłomiej Czajka)

S. Zatwardnicki, Abraham (Andrzej Bułeczka)

Perysskop

Unikalny przegląd pism intelektualnych i kulturalnych. Tym razem omawiamy także portal wielkomiejskich katolików.

„Christianitas” 2012, nr 47 (Stanisław Ruczaj)

Magazyndywiz.pl (Marcin Suskiewicz)

„Fronda” 2012, nr 62 (Petros Tovmasyan)

„Herito” 2012, nr 6 (Olga Szczerba)

„Kontakt” 2012, nr 19 (Karol Kleczka)

„Kronos” 2012, nr 1 (Karol Wilczyński)

„Krytyka Polityczna” 2012, nr 30 (Wiktoria Kozioł, Marta M. Świetlik)

„Liberté!” 2012, nr 11 (Michał Rekowski)

„Nowy Obywatel” 2012, nr 5 (Paweł Rojek)

„Stan Rzeczy” 2011, nr 1 (Karol Kleczka)

„Teologia Polityczna” 2012, nr 6 (Jan Maciejewski)

Tadeusz Pietkiewicz

Ю-651 opowiada (7)

Ostatni odcinek poruszającego świadectwa akowca, więźnia sowieckich łagrów
i zesłańca.