Witamy na stronie Klubu Jagiellońskiego. Jesteśmy niepartyjnym, chadeckim środowiskiem politycznym, które szuka rozwiązań ustrojowych, gospodarczych i społecznych służących integralnemu rozwojowi człowieka. Portal klubjagiellonski.pl rozwija ideę Nowej Chadecji, której filarami są: republikanizm, konserwatyzm, katolicka nauka społeczna.

Zachęcamy do regularnych odwiedzin naszej strony. Informujemy, że korzystamy z cookies.
#5 newsletter  23 lutego 2023

Dłuższy urlop i praca zdalna na żądanie | Nawigator legislacyjny dla NGO

#5 newsletter  23 lutego 2023
przeczytanie zajmie 3 min
Dłuższy urlop i praca zdalna na żądanie | Nawigator legislacyjny dla NGO Christin Hume/unsplash.com

Monitoring legislacyjny 24 stycznia – 22 lutego

1,5% PIT…

Już od prawie 20 lat podatnicy mają możliwość przekazania 1% podatku na wybraną przez siebie organizację pożytku publicznego (OPP). W skutek nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, podwyższono możliwość odpisu do 1,5% podatku. To prawo dotyczy wszystkich podatników, rozliczających w danym roku przychody podlegające opodatkowaniu. W związku z tym, 1,5% podatku mogą przekazać podatnicy rozliczający się: poprzez skalę podatkową, podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych oraz emeryci i renciści. Emeryt lub rencista, który chce przekazać 1,5% podatku może złożyć elektronicznie na stronie podatki.gov.pl lub w formie papierowej w urzędzie skarbowym oświadczenie PIT-OP. Wystarczy, że poda w nim swoje dane i numer KRS organizacji pożytku publicznego, której chce przekazać 1,5% swojego podatku.

Aby przekazać 1,5% podatku, w deklaracji podatkowej należy wpisać numer KRS organizacji oraz przekazywaną kwotę (która nie może przekroczyć 1,5%). Wykaz organizacji pożytku publicznego, które są uprawnione do otrzymania 1,5% podatku zamieszczony jest na stronie Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (znajdziecie go również tutaj).

… a co z pomysłem 1% CIT?

Polski Ład 2.0 wprowadził, między innymi, podwyższenie kwoty wolnej od podatku oraz obniżył stawkę podatku dochodowego (z 17% do 12%). Te zmiany sprawiły, że część podatników nie będzie płacić podatku PIT, z uwagi na wyższą kwotę wolną od podatku. Konsekwencją tych zmian mogą być niższe wpływy do OPP (szacuje się spadek nawet o 20%).

Dlatego Instytut Spraw Obywatelskich, wzorując się na przykładzie Słowacji (w której istnieje możliwość przekazania 2% PIT oraz 1%-2% CIT na rzecz organizacji pozarządowych), podejmuje działania, mające na celu wprowadzenie mechanizmu 1% CIT dla OPP. W ubiegłym roku Instytut przygotował w tej sprawie petycję (znajdziecie ją tutaj), zbiórka podpisów nadal trwa.

Na czym ma polegać ten mechanizm? Podobnie jak w przypadku alokacji 1,5% podatku od osób fizycznych (PIT), co nie stanowi nowego podatku, tylko przekazanie jego części na wybraną organizację pożytku publicznego, taka sama możliwość ma zostać przyznana firmom. O samym pomyśle 1% CIT dla OPP oraz „prywatyzacji” odpisu 1% PIT możecie przeczytać na łamach portalu Klubu Jagiellońskiego w artykule „Nawet 1% od firm mógłby uratować organizacje pożytku publicznego” autorstwa wiceprezes Instytutu Spraw Obywatelskich Ilony Pietrzak.

Nowelizacje Kodeksu pracy

Pierwsza nowelizacja Kodeksu pracy została przyjęta przez Sejm 1 grudnia 2022 r. i reguluje pracę zdalną oraz wprowadza przepisy dotyczące kontroli trzeźwości pracowników (tutaj znajduje się pełna treść regulacji). Nowe przepisy zakładają:

zwrot kosztów pracy zdalnej przez pracodawcę (pracodawca jest zobowiązany do zwrotu pracownikom poniesionych kosztów energii elektrycznej oraz kosztów Internetu. Zwrot poniesionych kosztów może również zostać zastąpiony ryczałtem. I w jednym i w drugim przypadku, kwoty są zwolnione z obciążeń publicznoprawnych);

– miejscem pracy zdalnej może być nie tylko miejsce zamieszkania, ale również inne miejsce uzgodnione z pracodawcą;

– co do zasady, pracodawca posiada dużą swobodę decyzyjną w kwestii udzielania lub nieudzielania zgody na pracę zdalną. Jednak odmowa pracodawcy w przypadku kobiet w ciąży, osób wychowujących dzieci do ukończenia czterech lat, opiekujących się osobą z rodziny lub inną osobą w gospodarstwie domowym oraz posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności wymaga podania uzasadnienia;

– pracodawca ma możliwość nakazania pracy zdalnej. Podstawą może być stan nadzwyczajny, stan zagrożenia epidemicznego oraz stan epidemii;

– pracodawca ma możliwość kontrolowania w miejscu wykonywania pracy zdalnej w godzinach pracy pracownika. Warto jednak zauważyć, iż zakres takiej kontroli jest ograniczony, co wynika z wymogu ochrony prywatności;

– praca zdalna „na żądanie” pracownika. Pracownik może złożyć wniosek o udzielenie zgody na pracę zdalną u swojego pracodawcy, jednak wymiar pracy zdalnej „na żądanie” nie może przekroczyć 24 dni w roku kalendarzowym;

– pracodawca ma obowiązek zapewnić narzędzia techniczne niezbędne do wykonywania pracy zdalnej;

– pracodawca ma możliwość sprawdzenia, czy pracownik nie pojawił się w pracy po spożyciu alkoholu (kontrola trzeźwości obejmuje badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego – np. badanie alkomatem).

Przepisy dotyczące kontroli trzeźwości pracowników obowiązują od 21 lutego br., natomiast przepisy odnoszące się do pracy zdalnej wejdą w życie 7 kwietnia br.

Druga nowelizacja Kodeksu pracy została uchwalona 8 lutego br. przez Sejm (treść nowelizacji znajdziecie tutaj). Jest to część wdrażania dwóch unijnych dyrektyw, tzw. work-life-balance. Co te zmiany oznaczają dla pracowników i pracodawców?

– wydłużenie okresu urlopu rodzicielskiego do 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i 43 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka;

– dodatkowy urlop opiekuńczy w wymiarze do pięciu dni w roku kalendarzowym (bez prawa do wynagrodzenia);

– urlop z powodu siły wyższej w wymiarze dwóch dni albo 16 godzin (z prawem do połowy wysokości wynagrodzenia);

– zawieranie umów na okres próbny maksymalnie na okres miesiąca (w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy) lub dwóch miesięcy (w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy);

– wystąpienie pracownika o zmianę umowy (po przepracowaniu co najmniej 6 miesięcy pracownik będzie mógł raz w roku wystąpić o zmianę rodzaju umowy – np. na umowę o pracę na czas nieokreślony). Pracodawca będzie zobligowany odpowiedzieć na wystąpienie pracownika w ciągu miesiąca;

– dodatkowe przerwy (wliczane do czasu pracy). Pracownik będzie miał prawo do drugiej co najmniej 15 minutowej przerwy, jeżeli jego dobowy wymiar pracy jest dłuższy niż 9 godzin pracy. Jeśli dobowy wymiar czasu pracy jest dłuższy niż 16 godzin, pracownik będzie miał również prawo do trzeciej przerwy.

Przepisy nowelizacji Kodeksu pracy mają wejść w życie 26 kwietnia br.

Terminy sprawozdań finansowych

7 lutego br. Ministerstwo Finansów wydało komunikat dotyczący terminów sprawozdań finansowych (treść komunikatu znajduje się tutaj). Ministerstwo wróciło do terminów ustawowych (wcześniej obowiązywały przesunięcia terminów związane z pandemią), a obowiązkami sprawozdawczymi objęte są wszystkie jednostki stosujące ustawę o rachunkowości, czyli: jednostki sektora prywatnego, organizacje non-profit oraz jednostki sektora finansów publicznych.

Terminy sprawozdawcze za 2022 r. upływają (gdy rok obrotowy jest równy kalendarzowemu):

31 marca 2023 r. – sporządzenie sprawozdania finansowego;

30 czerwca 2023 r. – zatwierdzenie sprawozdania finansowego;

15 lipca 2023 r. – złożenie sprawozdania finansowego we właściwym rejestrze sądowym.

Jak podaje Ministerstwo Finansów, rozważane jest przedłużenie terminu na złożenie zeznań w podatku CIT o 3 miesiące, czyli do 30 czerwca br. Termin ma zostać wydłużony na:

– złożenie zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym;

– wpłatę podatku należnego wykazanego w zeznaniu, albo różnicy między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w tym zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku, o którym mowa w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wydłużenie terminu ma dotyczyć wszystkich podatników.

Dostępność cyfrowa

8 lutego br. Sejm przyjął rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Projekt jest teraz w Senacie.  Zgodnie z art. 2 ustawy o dostępności cyfrowej (Dz. U. 2019 poz. 848) zapisy ustawy stosuje się także do organizacji pozarządowych prowadzących działalność w sferze następujących zadań publicznych:

– ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej;

– działalności na rzecz osób niepełnosprawnych;

– działalności na rzecz osób w wieku emerytalnym.

Podmioty publiczne (w tym także organizacje pozarządowe, mające swoje strony internetowe) są zobowiązane do zapewnienia dostępności cyfrowej poprzez spełnienie wymagań określonych w załączniku do ustawy. Ponadto, każdy podmiot publiczny musi sporządzić deklarację dostępności. Wszelkie informacje dotyczące dostępności cyfrowej możecie znaleźć tutaj.

Autozapis w PPK

Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to dobrowolny program prywatnego oszczędzania, w którym część wpłat (min. 2% wynagrodzenia) pokrywa pracownik, a część (min. 1,5% wynagrodzenia) pracodawca. W tym programie obowiązuje tzw. autozapis, co on oznacza?

Autozapis obejmuje wyłącznie te osoby, które wcześniej złożyły deklarację o rezygnacji dokonywania wpłat do PPK. Aktualne deklaracje o rezygnacji wygasają 28 lutego br. i nie ma znaczenia, czy pracownik złożył taką deklarację rok temu czy dwa dni temu. Wszystkie deklaracja złożone przed 1 marca tracą ważność. W związku z tym, jeśli pracownik (mający 18-55 lat) nie złoży w marcu deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, to pracodawca jest zobligowany do wpisania go do programu.

Ustawa o fundacji rodzinnej podpisana!

6 lutego br. prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o fundacji rodzinnej. Głos sprzeciwu organizacji pozarządowych wobec stosowania nazwy „fundacja” do określenia nowej osoby prawnej, której głównym celem jest gromadzenie mienia rodzinnego, a nie działalność pożytku publicznego nie został wysłuchany. Szerzej o samej ustawie oraz związku z NGO możecie przeczytać w tekście „Co łączy ustawę o fundacji rodzinnej z trzecim sektorem?” autorstwa Adama Kempy i Macieja Gruchota.

Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021–2030.