Wznowienie prywatyzacji na Ukrainie. Raj dla oligarchów czy niezbędne zmiany?

Trwająca inwazja Rosji na Ukrainę uniemożliwia wielu firmom normalne funkcjonowanie. W wielu miejscach z powodu działań wojennych narodowy majątek sprzedawany jest za część jego realnej wartości. Ukraińscy przedsiębiorcy muszą przystosować się do nowej rzeczywistości, dlatego gruntownie zmieniono przepisy dotyczące prywatyzacji.

Pierwsi w kolejce po państwowe aktywa mogą ustawiać się oligarchowie, którzy z naturalnych powodów mają najsilniejszą pozycję. Pojawiają się głosy przedstawiające bardzo negatywny obraz przeprowadzanej prywatyzacji.

„Kiedy zwyczajni Ukraińcy bronią na froncie swojego kraju przed rosyjskim najazdem, za ich plecami politycy i lokalni oligarchowie handlują resztkami państwowego majątku. Za grosze na sprzedaż poszły łakome kąski, jak gorzelnie czy piekarnie” – grzmi Michał Kozak  z redakcji 300GOSPODARKA. Na wykopie jego artykuł został opatrzony jeszcze bardziej radykalnymi słowami: „Złodziejska prywatyzacja na Ukrainie”.

Warto jednak spojrzeć szerzej na zmiany w ukraińskim prawie. Obszernie omawia je np. Yana Furman, wskazując, co ułatwia proces prywatyzacji. Ukraiński rząd argumentuje, że pozyskane z tego procesu środki trafią na potrzeby Sił Zbrojnych Ukrainy. Jest jednak więcej powodów, dla których wznowienie prywatyzacji okazało się konieczne.

„Około 400 ukraińskich przedsiębiorstw przeniosło się na Zakarpacie i około 180 do obwodu lwowskiego po inwazji Rosji na Ukrainę. Tysiące innych przygotowuje się do pójścia za ich przykładem. […] Po rozpoczęciu aktywnych działań wojennych wiele firm przenosi się do obwodu lwowskiego – mówi szef Lwowskiej Obwodowej Administracji Wojskowej Maksym Kozytskyi. Według niego na relokację zgodziło się około tysiąca przedsiębiorstw, a 180 już to zrobiło. Dzięki relokacji od początku wojny na pełną skalę w regionie powstało ponad 4000 miejsc pracy”. – informuje portal epravda.

Sprawnie przeprowadzona relokacja generuje jednak szereg kolejnych wyzwań i problemów. W nowym miejscu nie zawsze jest dostęp do infrastruktury dostosowanej do potrzeb danego przedsiębiorcy. Nawet, gdy taka infrastruktura istnieje, często nie można z niej skorzystać z powodów formalnych. W artykule czytamy:

„Tysiące państwowych obiektów, które potencjalnie nadają się na potrzeby przenoszonych przedsiębiorstw, nie działa. To nieefektywne wykorzystanie dostępnych zasobów jest niedopuszczalne w czasie stanu wojennego. Dlatego Związek Małych Miast Ukrainy uważa, że ​​państwo powinno jak najszybciej wznowić małe aukcje prywatyzacyjne. Ten krok pomoże prywatnym przedsiębiorstwom znaleźć potrzebne zaplecze, a państwu i gminom zasilić kasę dodatkowymi dochodami. […]

Przykładowo projekt ustawy dopuszcza sprzedaż majątku, którego majątek został zajęty na wniosek wierzycieli. Przedsiębiorstwa od lat stoją bezczynnie i przynoszą państwu straty, a po wejściu w życie projektu ustawy wszystkie długi zostaną pokryte przez nowego właściciela. Fundusz Mienia Państwowego ma już co najmniej 115 takich działek, dla których podjęto decyzję o prywatyzacji. Wśród nich są nieczynne fabryki, zakłady przetwórstwa chleba i elewatory, które są bardzo interesujące dla rolników ze względu na zmianę logistyki podczas eksportu towarów. Nieczynne obecnie magazyny i garaże będące własnością państwa biznes może przekształcić w centra logistyczne”.

Odbywający się na Ukrainie proces prywatyzacji, nie dotyczy więc tylko i wyłącznie kilku opisywanych dużych podmiotów, w przypadku których faktycznie mogło dojść do nieprawidłowości, ale przede wszystkim tysięcy przedsiębiorców, producentów i rolników, którzy muszą odnaleźć się w zupełnie nowej rzeczywistości.