Ukraińcy uznają Polaków za atrakcyjny kulturalnie i najbliższy im naród

Badania opinii publicznej pokazują, że sympatia względem Polaków wśród Ukraińców nie tyczy się jedynie polityki, również kultura polska wydaje się atrakcyjna dla Ukraińców.

19 grudnia 2022 r. Centrum Mieroszewskiego opublikowało badania ukraińskiej opinii publicznej na temat polskiej kultury, powstałe i przeprowadzone na próbie 1016 dorosłych osób we współpracy z kijowskim ośrodkiem badań socjologicznych „Info Sapiens”. Najbardziej podstawowy wniosek z badania głosi, że Polska dla Ukraińców stanowi kraj najbardziej bliski i o bardzo atrakcyjnej kulturze. Większość z nich deklaruje zainteresowanie kulturą polską i jest ono znacząco bardziej intensywne niż w stosunku do innych państw europejskich.

Na pytanie o to, czy kultura danego kraju wydaje im się ciekawa, 43% ankietowanych odpowiedziało twierdząco w stosunku do kultury Polski. Dla porównania, w stosunku do Niemiec analogicznie oznajmiło 35% Ukraińców, a w kierunku Anglii – 34%. Szczególne zainteresowanie wyrazili mieszkańcy Galicji (58% z nich), dla porównania – na prawobrzeżnej Ukrainie było to 45% ankietowanych, a w innych rejonach – 38%. Na pytanie o to, „który spośród narodów sąsiedzkich Ukrainy wydaje się Panu/Pani szczególnie bliski kulturowo?”, 72% respondentów wskazało Polaków. Drugi pod tym względem – naród białoruski otrzymał jedynie 7% głosów. Pozytywne w kontekście współpracy polsko-ukraińskiej odpowiedzi idą w parze z deklaracjami o zainteresowaniu polską kulturą – 6% Ukraińców „bardzo interesuje się” nią, a 50% „trochę się interesuje”. Wiedza na jej temat przede wszystkim czerpana jest od przyjaciół i znajomych oraz internetu, mediów społecznościowych oraz telewizji i radia.

Około połowa respondentów potrafiła spontanicznie wymienić nazwiska znanych Polaków. Najpopularniejszymi okazali się: Andrzej Duda (22%), Lech Kaczyński (7%), Lech Wałęsa (5%) oraz Aleksander Kwaśniewski i Adam Mickiewicz (obaj po 4%). Jedynie 2% Ukraińców wymieniło Roberta Lewandowskiego. Tym, co może niepokoić w kontekście relacji polsko-ukraińskich jest fakt, że 51% ankietowanych odpowiedziało „nie wiem” na tak zadane pytanie. 81% Ukraińców powiedziało, że wie z czego znany jest Fryderyk Chopin, 32% – Adam Mickiewicz, a 18% – Henryk Sienkiewicz. 39% z respondentów oznajmiło, że zna Czesława Miłosza, ale jedynie 3% wiedziało kim dokładnie był noblista. Ukraińcy nie kojarzą ednak postaci urodzonych na ziemiach ukraińskich – Juliusza Słowackiego kojarzył nazwisko 14% z nich, a Ignacego Jana Paderewskiego – 9%.

Warto również podkreślić że 61% ankietowanych zadeklarowało, że kościoły rzymsko-katolickie, pałace i zamki, takie jak Kamieniec Podolski, stanowią wspólne dziedzictwo polsko-ukraińskie. 11% zapytanych było zdania, że jest to jedynie polskie dziedzictwo kulturowe, a 15% – jedynie ukraińskie. Jednocześnie, 69% Ukraińców było zdania, że w miejsce nauczania kultury rosyjskiej, powinno się nauczać o kulturze polskiej na Ukrainie. Znacząca część Ukraińców wykazała przywiązanie do własnej przeszłości i dziedzictwa – 70% z nich uważa, że nie powinno przechodzić się na zapis alfabetem łacińskim, za ok 1/5 była zdania, że Ukraina mogłaby stać się państwem dwualfabetowym, tak jak Serbia.

Wyniki badania Centrum Mieroszewskiego pokazują, że nie tylko na poziomie polityki, ale i społeczeństwa i kultury, dokonało się zbliżenie pomiędzy Polakami a Ukraińcami. Szczególnie, że wraz z polską pomocą, wzrosło zainteresowanie Polską – po 24 lutego 2022 r., 27% z Ukraińców zaczęło się interesować kulturą polską, przez co najczęściej rozumiano – naukę języka polskiego, słuchanie polskiej muzyki i przeglądanie polskojęzycznych stron internetowych.

Wiedza o Polsce wydaje się niezbyt pogłębiona wśród przeciętnych Ukraińców, jednakże ich deklaracje wskazują, że istnieje możliwość tworzenia wspólnych opowieści polsko-ukraińskich. Powstała w efekcie baza, która umożliwia bliską współpracę kulturalną oraz możliwość popularyzacji wiedzy o Polsce na Ukrainie, szczególnie w kontekście dziejącej się współcześnie na naszych oczach dekolonizacji dziedzictwa rosyjsko-sowieckiego.