Tarcza antyinflacyjna w Polsce. 5 sposobów na walkę z drożyzną
Rada Polityki Pieniężnej poszła za ciosem. Najpierw zdecydowała się na podwyżkę stóp procentowych o 0,5 pkt proc., a w listopadzie doszło do wzrostu o kolejne 0,75 pkt proc., i to pomimo wcześniejszych sygnałów Narodowego Banku Polskiego, który wyraźnie dawał do zrozumienia „nadgorliwym”, że na horyzoncie nie czai się potrzeba zmiany stóp procentowych. Rząd pracuje nad tarczą antyinflacyjną, a ekonomiści licytują się w pomysłach, jak powinna wyglądać.
Z corocznymi podwyżkami cen energii jesteśmy już zaprzyjaźnieni, więc i najbliższe nam niestraszne… Jednak inflacja stale rośnie, a siła nabywcza pieniądza maleje, więc gremia odpowiedzialne za stabilność cen w Polsce przestały udawać, że problem nie istnieje. Zwłaszcza, że przyjęty przez Radę Ministrów 28 września projekt ustawy budżetowej na 2022 r. nonszalancko zakłada inflację na poziomie… 2,8%. Więc nareszcie przyszła ta wiekopomna chwila – pora na walkę z drożyzną. Póki co Islandia dała nam przykład i kredyty oraz pożyczki zdrożały, pytanie, co będzie dalej.
„Rząd obecnie pracuje nad nowymi rozwiązaniami, które wspomogą grupy, które najbardziej odczują skutki inflacji. Szczegółowe informacje zostaną przedstawione opinii publicznej wkrótce” – tak Centrum Informacyjne Rządu odpowiedziało „Rzeczypospolitej”, gdy postawiła pytanie o propozycje rozwiązań zawarte w opracowywanym projekcie ustawy zwanym „tarczą antyinflacyjną”.
Mimo rekordowo niskich stóp procentowych, w drugiej połowie 2020 r. w Niemczech obniżono podatek VAT. Budżet nie ucierpiał, a gospodarka się ożywiła. Według organizacji National Bureau of Economic Research to rozwiązanie było bardziej efektywne od dystrybuowania środków bezpośrednio do obywateli, jak miało to miejsce w innych krajach.
Jak donosi portal EURACTIV.pl, Czesi planują w przyszłym roku wprowadzić zerową stawkę VAT na energię elektryczną i gaz. Miałaby ona obowiązywać również retroaktywnie za listopad i grudzień 2021 r. Jednak, aby wdrożyć to rozwiązanie, wymagana jest jeszcze zgoda czeskiego parlamentu. W Forbes przeczytamy z kolei, że w Stanach Zjednoczonych ma miejsce największa podwyżka świadczeń socjalnych od prawie 40 lat.
Polski rząd w odpowiedzi na drożyznę również zapowiada transfery socjalne, w szczególności w konsekwencji wzrostu cen energii. Rozwiązania z projektowanej tarczy antykryzysowej miałyby być skierowane do konkretnych grup odbiorców.
Główna ekonomistka Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, Beata Javorcik, uważa, że remedium na wzrost cen w Polsce stanowi zwiększenie stopy bezrobocia. Zdaniem Stanisława Gomułki, głównego ekonomisty Business Centre Club oraz Pawła Wojciechowskiego, głównego ekonomisty Pracodawców RP, koniecznym jest szybkie uruchomienie środków z funduszy UE, denominowanych w euro. Ich przewalutowanie zahamowałoby postępujący spadek siły nabywczej polskiej waluty. Główny ekonomista Santander Bank Polska, Piotr Bielski, wtóruje Czechom, proponując możliwość obniżenia podatków od energii elektrycznej.
Mamy więc do rozważenia co najmniej 5 różnych sposobów na walkę z drożyzną w Polsce: podwyżki stóp procentowych, obniżki podatków, zmiany w transferach socjalnych, wpływanie na wielkość bezrobocia czy tworzenie zachęt do inwestowania.
