Nowy raport IPCC. Fale upałów, obfite opady, susze i cyklony tropikalne. To ostatni dzwonek do podjęcia działań
W przypadku publikacji naukowych językowa ostrożność to podstawa. Z tego powodu należy zwrócić szczególną uwagę na jednoznaczne wnioski z najnowszego raportu o zmianach klimatu autorstwa badaczy z IPCC: człowiek niezaprzeczalnie przyczynił się do wzrostu globalnej temperatury, zmiany klimatu będą nieodwracalne i najprawdopodobniej czeka nas wzrost temperatury o 2,7 st. C.
Wczoraj opublikowano pierwszą część szóstego raportu (AR6) panelu IPCC (ang. International Panel on Climate Change). Jest to najnowsza aktualizacja wiedzy o klimatycznym stanie planety od publikacji piątego raportu w 2014 r. (AR5). Przy opracowaniu każdego raportu ogólnego pracują trzy grupy robocze: pierwsza zajmuje się przeszłymi, aktualnymi i przyszłymi zmianami w klimacie z punktu widzenia nauk przyrodniczych; druga analizuje konsekwencje zmiany klimatu i możliwości adaptacji do nowych warunków; trzecia ustala, jakie są możliwości ograniczenia globalnego ocieplenia. Szósty raport IPCC jest metaanalizą blisko 14 tys. publikacji autorstwa 751 naukowców i recenzentów z 195 państw.
Przede wszystkim raport nie pozostawia najmniejszych wątpliwości co do faktu, że to człowiek jest odpowiedzialny za wzrost temperatury na lądzie, w oceanach i w atmosferze. Wynika z tego, że nie ma alternatywnych koncepcji interpretacji tego zjawiska. W poprzednich raportach używano sformułowania „wysoce prawdopodobne”, co w języku nauki oznacza prawdopodobieństwo na poziomie 95-100%. Natomiast w najnowszym raporcie pada już sformułowanie „nie ulega wątpliwości” (ang. unequivocal).
Wpływ człowieka ocieplił klimat w tempie niespotykanym od co najmniej ostatnich 2000 lat. Źródło:https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_SPM.pdf.
Skala ostatnich zmian w całym systemie klimatycznym oraz obecny stan wielu aspektów systemu klimatycznego są bezprecedensowe na przestrzeni wielu stuleci, a nawet tysięcy lat. Zmiany klimatu wywołane przez człowieka już teraz wpływają na zaostrzenie ekstremalnych zjawisk pogodowych i klimatycznych w każdym regionie na całym świecie. Dowody na zaobserwowane zmiany w ekstremach, takich jak fale upałów, obfite opady, susze i cyklony tropikalne, a w szczególności ich przypisywanie wpływowi człowieka, wzmocniło się od czasu piątego raportu (AR5).
W najgorszym scenariuszu do końca tego stulecia czeka nas wzrost średniej globalnej temperatury o 4,4 st. C, chyba że w nadchodzących dziesięcioleciach nastąpi głęboka redukcja emisji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych (szczególnie metanu). Naukowcy wiążą nasilenie ekstremalnych zjawisk pogodowych z ocieplaniem się klimatu. Wiele zmian wynikających z przeszłych i przyszłych emisji gazów cieplarnianych jest nieodwracalnych dla planety, zwłaszcza te zachodzące w oceanach, pokrywach lodowych i globalnym poziomie mórz.
Jedną z najważniejszych informacji jest to, że nie da się już zahamować wzrostu temperatury – wszystkie scenariusze zakładają nieunikniony wzrost temperatury o 1,5 st. C. W najbardziej ambitnej ścieżce emisji osiągniemy poziom 1,5 st. C w czwartej dekadzie XXI w., następnie przekroczymy 1,6 st. C, a pod koniec wieku temperatura spadnie do pułapu 1,4 st. C.
Scenariusze wzrostu temperatury. SSP1-1.9 silne ograniczenie emisji, SSP5-8.5 dalszy rozwój bazujący na paliwach kopalnych. Źródło: https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/#TS
Zakładając obecną ścieżkę emisji CO2, najbardziej prawdopodobny jest wzrost temperatury o 2,7 st. C w 2100 r. O ile nie nastąpi natychmiastowa, szybka i zakrojona na szeroką skalę redukcja emisji gazów cieplarnianych, ograniczenie ocieplenia do poziomu zbliżonego do 1,5 st. C lub nawet 2 st. C będzie nieosiągalne. Wszystkie scenariusze przewidują też, że z przekroczeniem progu 1,5°C należy się liczyć już w najbliższych dwudziestu latach. Ograniczenie emisji może jednak ograniczyć lub wręcz zatrzymać wzrost temperatury w kolejnych dekadach, a nawet – pozwolić uniknąć ocieplenia o 2°C.
