W Europie powstała Europejska Platforma Zwalczania Bezdomności
21 czerwca 2021 r. na konferencji wysokiego szczebla w Lizbonie powołano do istnienia Europejską Platformę Zwalczania Bezdomności. Jest to wspólna inicjatywa instytucji europejskich, rządów państw członkowskich i społeczeństwa obywatelskiego, m.in. Europejskiej Federacji Organizacji Krajowych Pracujących z Ludźmi Bezdomnymi (FEANTSA). Konferencja Combatting Homelessness – A Priority for our Social Europe w trakcie której uruchomiono platformę to wydarzenie, na którym, zdaniem FEANTSA, zjawisku bezdomności poświęcono najwięcej politycznej uwagi w dziejach UE.
Organizatorami konferencji była Portugalia (sprawująca aktualnie prezydencję w Radzie UE), Komisja Europejska oraz FEANTSA. Deklarację lizbońską, inaugurującą powstanie Platformy, podpisali m.in. ministrowie krajowi, przedstawiciele instytucji UE i miast oraz organizacji pozarządowych. Sygnatariusze deklaracji wymienili jej najważniejsze cele:
- nikt nie powinien mieszkać na ulicy z powodu braku dostępnego, bezpiecznego i odpowiedniego zakwaterowania zastępczego;
- nikt nie powinien mieszkać w obiektach zakwaterowania zastępczego lub przejściowego dłużej niż jest to konieczne do powrotu do normalnego życia lub do uzyskania stałego miejsca zamieszkania;
- nikt nie powinien być wypisany z żadnej instytucji (np. więzienia, szpitala, placówki opiekuńczej) bez oferty odpowiedniego zakwaterowania;
- w miarę możliwości należy zapobiegać eksmisjom, a w razie potrzeby nikt nie powinien być eksmitowany bez udzielenia pomocy w znalezieniu odpowiedniego mieszkania;
- nikt nie może być dyskryminowany ze względu na swoją bezdomność.
Inicjatywa stworzenia Platformy wynika z przyjęcia w roku 2017 Europejskiego filaru praw socjalnych, będącego listą 20 zasad i praw uznanych za niezbędne dla sprawiedliwych rynków pracy i systemów pomocy społecznej. Temat europejskich programów i strategii socjalnych przybliżył niedawno prof. Ryszard Szarfenberg w wywiadzie dla Klubu Jagiellońskiego.
Przyjęcie deklaracji i utworzenie europejskiej platformy może być krokiem naprzód we wdrażaniu nowoczesnych metod wychodzenia z kryzysu bezdomności, takich jak model „Najpierw mieszkanie” uznawany przez szereg ekspertów za prawdopodobnie największą innowację w zakresie usług kierowanych do osób doświadczających bezdomności w ostatnich 30 latach. Na łamach portalu Klubu Jagiellońskiego przybliżaliśmy go już kilkukrotnie: „W najprostszych słowach »Najpierw mieszkanie« to program walki z bezdomnością wywracający do góry nogami powszechnie znany schemat pomocy. Zgodnie z nazwą polega na udostępnieniu mieszkania, a dopiero później na leczeniu wszelkich schorzeń, które uniemożliwiają bezdomnemu funkcjonowanie w społeczeństwie”.
Coś co może wydawać się bezmyślnym i naiwnym rozdawnictwem mieszkań, jest tak naprawdę modelem potwierdzonym naukowo przez dziesiątki niezależnych badań na całym świecie, m.in. w Kanadzie, w której zrealizowano przełomowe czteroletnie, warte 110 milionów dolarów badania „At Home/Chez Soi”, potwierdzające zdecydowaną przewagę metody „Najpierw mieszkanie” nad tradycyjnymi sposobami walki z bezdomnością, gdyż udowodniono, że jako jedyna ma rzeczywisty potencjał do całkowitego zwalczenia zjawiska bezdomności. Oby działania Unii Europejskiej przybliżyły kraje członkowskie do implementacji takich rozwiązań.
Opracował Andrzej Ciepły.
