Franciszek zaostrza prawo kościelne. Walka z pedofilią ma być skuteczniejsza
23 maja 2021 r. papież Franciszek ogłosił konstytucję apostolską „Pascite Gregem Dei”, poświęconą zmianom w VI księdze Kodeksu Prawa Kanonicznego. Najważniejsze zmiany są nakierowane na jeden cel – walka z wykorzystywaniem seksualnym w Kościele ma być skuteczniejsza.
Pierwszą znaczącą zmianą jest zdefiniowanie konkretnych sposobów wymierzania konsekwencji – ma to ułatwić wyznaczanie konkretnych kar za konkretne przestępstwa, wprowadzić jeden obiektywny i spójny system kar, w którym nie będzie pola dla różnej interpretacji wagi popełnionych czynów, a, co za tym idzie, odmiennych wyroków w podobnych sprawach.
Wyraźnie też podkreślono odpowiedzialność ordynariuszy za sprawiedliwe przeprowadzenie procesu i za ściganie sprawców – spoczywa na nich obecnie nie tylko prawna odpowiedzialność za podjęcie konkretnych działań, lecz także konieczność wyegzekwowania na winnych zadośćuczynienia za popełnione czyny. W tym celu dodano zapis mówiący o konieczności naprawy szkód przed ewentualnym cofnięciem kary, konsekwencje za nieprzestrzeganie otrzymanych wyroków i przedłużono czas przedawnienia się niektórych czynów (do 7 lat za symonię, nadużycie władzy kościelnej, aborcję, uwodzenia dziecka, przestępstwa finansowe, a do 20 lat za wykorzystanie seksualne osób nieletnich lub upośledzonych). Dodano także konkretne wytyczne postępowania w sprawie osób bezskutecznie upominanych.
Największą zmianą jest przeniesienie i uszczegółowienie przepisów dotyczących wykorzystywania seksualnego osób nieletnich i niepełnosprawnych umysłowo. Kanon uwzględnia oprócz współżycia także uwodzenie nieletnich oraz pornografię. W przypadku osób oskarżonych o przemoc seksualną (także wobec pełnoletnich) oraz wykorzystanie seksualne nieletnich obowiązkowo należy stosować konsekwencje – kary pieniężne, pozbawienie urzędów i zaszczytów, nakazy i zakazy terytorialne. Wprowadzono również zakaz udzielania ukaranym duchownym kościelnych urzędów i zasług jako formy finansowej rekompensaty za poniesione kary lub sposobu na utrzymanie. To wydaję się istotne w polskim kontekście. Zgodnie z opublikowaną zmianą na przykład niedawno zmarły ksiądz Dymer nie mógłby, będąc ukaranym przez ordynariusza, piastować funkcji dyrektora katolickiego ośrodka.
Abp Filippo Iannone, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Tekstów Prawnych, zaznaczył: „W odniesieniu do prawodawstwa dotyczącego nadużyć wobec nieletnich mamy do czynienia z nowością, która świadczy o chęci podkreślenia powagi tych przestępstw, a także uwagi, jaką należy poświęcić ofiarom […] Wprowadzono przestępstwo wykorzystywania dzieci popełnione nie tylko przez duchownych, ale także przez członków instytutów życia konsekrowanego oraz przez innych wiernych”.
Nowe zmiany w kodeksie nie mają więc na celu obalenia poprzedniego porządku, lecz przeciwnie – uzupełnienie i podkreślenie ważnych punktów, wyrażenie zdecydowanej niezgody na najgorsze zbrodnie i, co ważne, wytyczenia ścieżki dla konsekwentnego i nieodwołalnego karania sprawców.
