Paszcza: Polityka może zostać zdominowana przez teorie spiskowe
„Teorie spiskowe i spiskowy mechanizm myślenia zaczynają rosnąć do takiej skali, że politycy muszą się z tym liczyć, grać na zyskanie tego elektoratu. I myślę tu o politykach od lewa do prawa. Całkiem możliwe, że za chwilę cała demokratyczna polityka będzie podobna do teorii QAnon” – stwierdził Bartosz Paszcza, szef działu tematycznego „Techno-republikanizm” i ekspert ds. nowych technologii, w rozmowie z Grzegorzem Sroczyńskim na łamach portalu Gazeta.pl poświęconej współczesnemu fenomenowi teorii spiskowych.
Bartosz Paszcza zapytany o sens teorii spiskowej QAnon, wciela się ironicznie w jej reprezenta: „[…] prawie wszyscy prezydenci USA byli członkami »głębokiego państwa«, każda kolejna prezydentura pogrążała Amerykę i świat. Zniszczono fabryki, ogarnęła nas epidemia opioidów, bezsensowne wojny w Iraku i Syrii, bieda. Na szczęście na szczytach władzy pozostała garstka dobrych ludzi – głównie w wojsku i służbach specjalnych USA – grono sprawiedliwych, którzy walczą z »głębokim państwem«. Namówili Donalda Trumpa, właściwie go wynajęli, żeby rozbił tę całą sitwę i odzyskał Amerykę. I właśnie teraz toczy się biblijna wręcz bitwa między siłami dobra i zła”. Według naszego eksperta teoria ta bardzo szybko się rozprzestrzenia, do grona jej sympatyków należy dziś około 2-3 milionów Amerykanów.
Poszukując źródła popularności tej teorii, odpowiada: „Internet wyeksponował nas na bardzo dużą dawkę krytyki, na ciągłe starcia, człowiek pozwala sobie w necie na coraz więcej. A teoria QAnon mówi: to nie ma znaczenia, my oferujemy ci w tym spolaryzowanym i zwariowanym świecie pewien spokój, nieważne, czy popierasz wolny rynek, czy socjalizm, wysokie czy niskie podatki, bo wina za zły stan rzeczy leży gdzie indziej i w tej sprawie jesteśmy w stanie się wszyscy zgodzić. To ONI są winni. I niezależnie, czy w ostatnich wyborach głosowałeś na Konfederację, PiS, partię Razem, czy PO, to całe spektrum poglądów mieści się pod tym parasolem. »Nie jesteśmy szczęśliwi, że zarządzają nami przestępcy i musimy pracować w trzech miejscach na raz. A żebyśmy się nie buntowali, oni wykorzystali swoje media, żeby skonfliktować białych z czarnymi, kobiety z mężczyznami, młodzież ze starszymi, muzułmanów z chrześcijanami«, itd., itp. Najbardziej skuteczne są te teorie spiskowe, które mają w sobie ziarno prawdy”.
Zdaniem naszego eksperta teoriom spiskowym ulegamy dziś wszyscy: „[…] Generalnie uważam, że dziś każda strona polityczna ma swój ulubiony spisek. Na przykład liberałowie w Stanach często widzą zwycięstwo Trumpa w 2016 roku niemal wyłącznie jako efekt knowań Putina, co oczywiście jest wygodne, bo można nie widzieć własnych błędów i dramatycznych zaniedbań społecznych, za które amerykańscy demokraci są współodpowiedzialni. W Polsce z kolei długo obowiązywała spiskowa mantra, że Kaczyński kupił ludzi za 500 plus, ukradł władzę, a III RP jest bez grzechu. Polaryzacja poglądów i spiskowe myślenie to są mechanizmy, które obecnie kwitną we wszystkich obozach
„Ktoś zaczyna od ograniczonej wiary w szczepionki, nie żeby był jakimś totalnym antyszczepionkowcem, ale się zastanawia, bo ma małe dziecko i coś słyszał o szkodliwości szczepień od znajomego. Trafia na forum czy grupę, gdzie ktoś linkuje mu treści powiązane, za chwilę łapie to algorytm, zaczyna polecać mu podobne treści i w końcu pojawia się ich na tyle dużo, że człowiek coraz intensywniej się temu przygląda. Nawet niekoniecznie w to wierzy, ale to i tak na niego wpływa. Są badania dowodzące, że sama ekspozycja na teorie spiskowe obniża zaufanie do instytucji państwa i do nauki” – stwierdza Paszcza, pokazując, że teorie spiskowe są sprzężone z działaniem nowych technologii i nie dotyczą tylko wielkiego świata polityki.
