Libura: Nasz system zapewnia najdroższe zabiegi, ale nie zapewnia podstawowej opieki

„Nasz system jedno robi dobrze – zapewnia to, co najdroższe. Co prawda tylko wycinkowo. W morzu niedomagań i braków pojawiają się takie wyspy dostępności, na przykład mamy bardzo dobre szpitale, niektóre to europejska czołówka” – o paradoksach polskiego systemu opieki zdrowotnej mówi Maria Libura, ekspertka Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego, w rozmowie z Grzegorzem Sroczńskim dla portalu Gazeta.pl.

„Jeśli jesteś na przykład adwokatem i zarabiasz 15 tysięcy miesięcznie, to głównie tego od systemu potrzebujesz. Kolejka do gastrologa? Płacisz 150 zł i idziesz prywatnie. Rehabilitacja kolana po jakimś wypadku? Dwadzieścia zabiegów po 120 zł każdy – też cię bez problemu stać. A jak ci się przytrafi poważna choroba i potrzebujesz chemioterapii za 200 tysięcy – gdzie już byłbyś finansowo za krótki – to masz szansę, że dostaniesz to od państwa na światowym poziomie prędzej niż kanałowe leczenie górnej czwórki” – mówi ekspertka.

„Jeżeli mieszkasz w Warszawie i masz tzw. kompetencje zdrowotne, to jesteś w stanie się leczyć również wtedy, kiedy nie masz kasy. Kompetencje, które pozwalają odszukać wiarygodne informacje o zdrowiu, dobrze je zinterpretować, a następnie zastosować w praktyce. To jest bardzo zróżnicowane w zależności od edukacji i klasy społecznej. My w Polsce bardzo nie lubimy mówić o różnicach klasowych i rozmaite raporty zdrowotne zwykle odnoszą się do poziomu wykształcenia, co tak naprawdę pełni funkcję maskowania różnic klasowych. Natomiast w krajach Zachodu o klasach społecznych mówi się wprost i nikt nie uważa, że to relikt komunizmu” – uważa Libura.

„W ramach jednej z reform naszego systemu wprowadzono konkurencyjność podmiotów walczących o kontrakty. Konkurencyjność miała zapewnić poprawę jakości, szkopuł w tym, że niektóre świadczenia wyceniono dobrze, a inne – zbyt nisko. W rezultacie pojawiła się konkurencja, choć w nieco innym obszarze: każdy szpital czy przychodnia próbowały wyrwać dobrze wycenione procedury i tak skonstruować swoją ofertę, żeby wyjść na tym jak najlepiej. A te gorzej wyceniane procedury niech robi ktoś inny. W międzyczasie ten system się co prawda rozmył i zmienił po licznych przeróbkach, ale nadal jest to system, który nie skłania różnych jego uczestników do współpracy, tylko nastawia ich antagonistycznie” – twierdzi ekspertka.

„Dorzucenie nawet 50 mld niewiele zmieni z punktu widzenia pacjenta. Jeżeli nie wprowadzimy równocześnie zmian systemowych, to efekt będzie mizerny albo sytuacja nawet się pogorszy, gdyż utrwalą się złe rozwiązania. Weźmy dla przykładu wynagrodzenia – w obecnym systemie mamy bardzo duże nierówności płacowe i dorzucenie do niego dużych kwot bez zmiany dotychczasowej filozofii tylko by te nierówności wzmocniło” – uważa Libura.