Mit 5: „Solidarność była antykomunistyczna” [VIDEO]
W skrócie
„Solidarność – fakty i mity” to cykl video autorstwa Krzysztofa Mazura poświęcony historii „Solidarności” od końca stanu wojennego do Okrągłego Stołu. Cykl składa się z dziewięciu odcinków, w których prezes Klubu Jagiellońskiego rozprawia się z mitami, które narosły wokół ruchu związkowego. W piątym odcinku Krzysztof Mazur przedstawia skomplikowane relację między Partią a „Solidarnością”.
– Celem ostatecznym „Solidarności” była niepodległość. Przejawem tego było powołanie do życia Polskiego Porozumienia Niepodległościowego. Była to inicjatywa stworzona w połowie lat 70. przez Zdzisława Najdera. Najder wspomina że: „Dla niektórych ludzi to było szokiem, że w latach 70. można mówić o niepodległości. Zakładano, że komunizm może utrzymać się w Polsce 50 czy 100 lat” – przypomina Mazur.
– Świadomość ograniczeń wynikających z geopolityki skłoniła opozycję do koncepcji nowego ewolucjonizmu, czyli tzw. finlandyzacji. Za tą wizją opowiadały się środowiska skupione wokół Adama Michnika i Jacka Kuronia. Ten model zakładał niepodległość, ale doprowadzenie do niej wymagało ewolucji. Finlandia stanowiła tutaj wzór stopniowego uniezależniania się od ZSRR – podkreśla prezes Klubu.
– W uchwale programowej „Solidarności” mówiono o zasadzie ludowładztwa, czyli systemu demokratycznego, w którym to wszyscy obywatele będą samodzielnie decydowali o polityce. Zasada konstytucyjna prymatu partii komunistycznej była istotnym ograniczeniem dla wprowadzenia tej zasady w rzeczywistości Polski Ludowej. „Solidarność” stwierdziła, że wymaga to stworzenia zasad kooperacji między ruchem związkowym a Partią. Jerzy Jedlicki sformował zasadę suwerenności podzielonej, zgodnie z którą władza wykonawcza i ustawodawcza pozostaje w rękach komunistów, ale z drugiej strony „Solidarność” dysponuje inicjatywą ustawodawczą i zachowuję częściową kontrolę polityczną – przekonuje Krzysztof Mazur.
Bezpośrednią inspiracją do cyklu była książka Przekroczyć nowoczesność. Projekt polityczny ruchu społecznego Solidarność wydana w zeszłym roku przez Ośrodek Myśli Politycznej.
Za produkcję cyklu odpowiada Paweł Zarosa.
[ZOBACZ WSZYSTKIE ODCINKI NA YT]
