Podzielona płatność – zmiany w rozliczeniu podatku VAT
Ministerstwo Finansów skierowało do sejmu kolejny projekt ustawy, który ma pomóc w zwiększeniu wpływów z podatków. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z dnia 11 września 2017 roku wprowadza do systemu podatku od towarów i usług (VAT) instytucję podzielonej płatności. Urzędnicy zakładają, że w ciągu dziesięciu lat wprowadzane rozwiązanie zwiększy wpływy budżetowe o 81 miliardów. Zgodnie z projektem nowe przepisy mają wejść w życie 1 kwietnia 2018 roku.
Zaproponowane przez ministerstwo rozwiązanie polega na umożliwieniu nabywcy towaru lub usługi realizowania zapłaty w taki sposób, aby kwota podatku VAT wykazana na otrzymanej fakturze, przekazywana była na specjalny rachunek bankowy dedykowany rozliczeniom VAT. Podatnik, który otrzyma zapłatę realizowaną w systemie podzielonej płatności będzie mógł swobodnie dysponować wyłącznie tą częścią otrzymanego wynagrodzenia, która stanowi wartość jego wynagrodzenia netto. Środki podatnika zgromadzone na jego rachunku bankowym przeznaczonym do prowadzenia rozliczeń podatku VAT (rachunek VAT) będą mogły być wykorzystane przez podatnika tylko we wskazany w ustawie sposób. Z takiego rachunku podatnik będzie mógł przede wszystkim płacić podatek VAT wynikający z faktur otrzymywanych od swoich dostawców (podatek naliczony VAT) lub regulować swoje zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku VAT.
Co ciekawe, proponowane rozwiązanie zakłada dobrowolność stosowania wprowadzanego mechanizmu. Istotne przy tym jest, że chociaż zastosowanie podzielonej płatności będzie miało wpływ na rozliczenia podatkowe wystawiającego fakturę, decyzja o stosowaniu metody będzie należała wyłącznie do nabywcy towaru lub usługi.
Warto zauważyć, że nowelizacja ustawy o VAT przewiduje szereg zachęt do stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Do wysokości kwoty podatku odpowiadającej kwocie podatku wynikającej z otrzymanej faktury zapłaconej z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności ograniczone będzie stosowanie sankcji VAT oraz nie będą również miały zastosowania przepisy o odpowiedzialności solidarnej, o której mowa w art. 105a ustawy o VAT. Ponadto, w przypadku powstania zaległości podatkowej po stronie podatnika stosującego podzieloną płatność, odsetki podatkowe nie będą pobierane w wyższej kwocie, jeśli w rozliczeniu podatkowym za okres, w którym powstała zaległość co najmniej 95% wykazanego podatku naliczonego wykazanego w deklaracji podatkowej wynikać będzie z faktur zapłaconych w systemie dzielonej płatności. Nowelizacja przewiduje również, że w przypadku wnioskowania o zwrot podatku naliczonego na rachunek VAT, zwrot dokonywany będzie w przyspieszonym, 25 dniowym terminie.
Projektowane zmiany to kolejne proponowane przez rząd rozwiązanie, które ma ograniczyć nadużycia w rozliczeniach podatku VAT. Stosowanie podzielonej płatności przez podatników bez wątpienia przyczyni się do ograniczenia unikania opodatkowania w zakresie podatku VAT. Zgodnie z szacunkami przestawionymi w Ocenie Skutków Regulacji nowelizacja zwiększy dochody sektora finansów publicznych o ponad 81 mld złotych w okresie dziesięciu lat od wejścia w życie zmian.
Należy równocześnie zwrócić uwagę na fakt, że zasadnicza część kosztów związanych z wprowadzeniem planowanego rozwiązania obciąży bezpośrednio lub pośrednio podatników VAT. W szczególności podatnicy VAT będą zmuszeni ponieść nakłady na dostosowanie do wprowadzanych zmian informatycznych systemów księgowych, ponosić dodatkowe koszty związane z księgową obsługą procesu rozliczeń z kontrahentami oraz koszty związane z zamrożeniem kapitału na rachunkach VAT. Należy się także spodziewać, że koszty dostosowania systemów bankowych do nowych regulacji również obciążą pośrednio klientów banków.
W Ocenie Skutków Regulacji wskazano, że oszacowanie pieniężnego ekwiwalentu obciążeń przedsiębiorstw związanych z operacyjną obsługą rachunków VAT wymagałoby przyjęcia założeń, których nie można wiarygodnie zweryfikować. Biorąc jednak liczbę aktywnych podatników VAT (ok. 1,8 mln), których potencjalnie zmiana może dotyczyć oraz charakter wprowadzanej zmiany należy się spodziewać, że koszty te będą istotne.
Wprowadzenie mechanizmu podzielonej płatności niewątpliwie przyczyni się do uszczelnienia systemu podatku VAT. Wejście w życie nowelizacji będzie miało pozytywny wpływ nie tylko na dochody sektora finansów publicznych, ale również zwiększy krajową konkurencyjność uczciwych podatników VAT. Wzrost obciążeń administracyjnych związanych z podatkowymi rozliczeniami przedsiębiorstw negatywnie wpłynie natomiast na konkurencyjność polskich podatników w wymiarze międzynarodowym. Niepokoić może również fakt, że zasadniczą część obciążeń związanych z wprowadzeniem zmiany poniosą podatnicy, a brak jest szacunków wskazujących na wysokość spodziewanych kosztów w tym zakresie.
