#11 Horyzont Ukraiński

Horyzont Ukraiński to, publikowany regularnie co dwa tygodnie, przegląd najważniejszych wydarzeń politycznych, gospodarczych, militarnych oraz społecznych, dziejących się u naszego wschodniego sąsiada.

1. Polityka

1.1. Poroszenko próbuje zażegnać kryzys polityczny

Blok Petra Poroszenki ogłosił rozpoczęcie negocjacji w sprawie utworzenia nowej koalicji i nowego rządu. Prezydent Petro Poroszenko zapowiedział jednocześnie, że nie dopuści do przedterminowych wyborów parlamentarnych. Jego zdaniem oznaczałoby to pół roku braku reform i populizmu, na co Ukraina nie może sobie pozwolić. Prezydent oskarżył również opozycję o próbę wykorzystania niestabilności na Ukrainie do realizacji swoich partykularnych interesów. Zaapelował jednocześnie do koalicji, by wyznaczyła kandydatów na premiera, członków rządu oraz konkretny program reform.

Poroszenko próbuje wykorzystać kryzys w koalicji do osłabienia pozycji Arsenija Jaceniuka i partii Narodowy Front. Na ten moment to właśnie Jaceniuk utożsamiany jest z niepowodzeniem procesu reform, co obecnie działa na korzyść prezydenta, odsuwając go od odpowiedzialności – właśnie dlatego BPP nie poparło w całości wotum nieufności dla rządu. Jednocześnie, włączenie się prezydenta do rozwiązania kryzysu jest w danej sytuacji niezbędne.

1.2. Blokada rosyjskich ciężarówek

24 lutego Gabinet Ministrów podjął decyzję o dopuszczeniu do tranzytu rosyjskich ciężarówek przez terytorium Ukrainy od 25 lutego. 26 lutego WO Swoboda ogłosiła oddolną akcję blokowania rosyjskich ciężarówek. Spór o dopuszczenie tranzytu rosyjskich ciężarówek przez terytorium Ukrainy trwa od początku lutego, kiedy ukraińscy aktywiści ogłosili blokadę i w odpowiedzi rząd oficjalnie zakazał wjazdu rosyjskich ciężarówek. Teraz wycofał się z tej decyzji.

W opinii ukraińskich władz blokada przyczynia się do powstawania dużych strat. Przedstawiciele ministerstwa infrastruktury wskazują, że Ukraina jest państwem tranzytowym i czerpie z tego zyski, a blokada będzie miała katastrofalne skutki dla całej gospodarki. Ukraińskie organizacje nie ustępują, a blokada wciąż trwa.

1.3. Plan Marshalla dla Ukrainy

Deputowany niemieckiego Bundestagu Karl-Georg Wellmann poinformował o tym, że Niemcy opracowują nową strategię dla rozwoju i stabilizacji sytuacji na Ukrainie, z wykorzystaniem narzędzi zarówno politycznych, jak i finansowych. Niemcy chcą stworzyć swego rodzaju nowy plan Marshalla dla Ukrainy, który umożliwiałby reformę gospodarczą, sądowniczą i administracyjną.

Deputowany podkreślił, że warunkiem realizacji planu jest pełna kontrola jego implementacji przez Niemcy.

2. Gospodarka

2.1. Brak porozumienia Ukraina-MFW

Ukraina i MFW wciąż nie ustaliły tekstu wspólnego memorandum, które jest jednym z elementów procedury przyznania kolejnej transzy pożyczki dla Ukrainy w wysokości 1,7 mld USD. Minister Finansów Ukrainy, Natlaia Jaresko informuje, że jest w stałym kontakcie z przedstawicielami MFW, a powyższy tekst opracowywany jest na bieżąco. Zmiany w treści memorandum mają związek z uchwalaniem przez Ukrainę kolejnych ustaw, co jest warunkiem udzielenia następnej transzy pożyczki. Brak zgody MFW na podpisanie memorandum wynika również z niestabilnej sytuacji politycznej na Ukrainie, próbą przegłosowania wotum nieufności dla rządu i odejściem Ministra Rozwoju Ajwarasa Abromaviczusa.

2.2. Jaceniuk postuluje sprzedaż 1 mln ha ziemi

Premier Arsenij Jaceniuk zaproponował 1 mln ha ziemi będącej własnością państwową. Państwo dysponuje ponad 40 mln ha ziemi, jednak zyski nie wpływają do budżetu, a grunty podlegają obrotowi w szarej strefie. Według polityków Frontu Narodowego zyski z państwowej ziemi trafiają w niepowołane ręce. Uzdrowieniem sytuacji w ocenie premiera byłaby sprzedaż ziemi w transparentnej aukcji. Deklaracja wywołała jednak na Ukrainie kontrowersje. Wiele osób sprzeciwia się takiej rozprzedaży ziemi. Wśród nich znajduje się między innymi Julia Tymoszenko, która wskazuje, że na ten moment cena gruntów na Ukrainie bardzo spadła, przez co jest znacznie niższa niż w UE.

3. Bezpieczeństwo

3.1. Separatyści opuszczają Szyrokine

Ukraińskie siły zbrojne zajęły miejscowość Szyrokine, po tym jak prorosyjscy separatyści ją opuścili. Według niepotwierdzonych informacji separatyści opuścili pozycje w wyniku konfliktu z dowództwem oraz opóźnień w wypłatach. W tej chwili siły ukraińskie w pełni kontrolują miejscowość. Obecnie trwa rozminowywanie terenu. W ocenie ukraińskich sił będzie to bardzo pracochłonny proces, ponieważ przed wyjściem separatyści zaminowali de facto cały obszar.

3.2. Spotkanie grupy kontaktowej w Mińsku

2 marca br. odbyło się w Mińsku spotkanie trójstronnej grupy kontaktowej ds. uregulowania konfliktu na Donbasie. Podczas spotkania podpisano, zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, dwie umowy. Pierwsza przewiduje określenie miejsc, gdzie przeprowadzono już proces rozminowania. Termin realizacji tego zadania to 31 marca. Proces rozminowywania dotyczy przede wszystkim okolic punktów kontrolnych na linii frontu oraz uczęszczanych dróg i szlaków komunikacyjnych.

Druga umowa przewiduje zakaz przeprowadzania manewrów na linii frontu z użyciem wszystkich typów broni. Umowa wchodzi w życie w piątek 4 marca. Grupa nie wypracowała porozumienia dotyczącego całościowej wymiany jeńców. Najistotniejszą celem  dla ukraińskiej strony pozostaje uzyskanie dostępu OBWE do całego terytorium Donbasu oraz przyjęcie trzystopniowego planu wejścia na granicę ukraińsko-rosyjską.

3.3. Spotkanie normandzkiej czwórki

4 marca br. odbyło się w Paryżu spotkanie tzw. „normandzkiej czwórki”, czyli przedstawicieli Ukrainy, Rosji, Francji i Niemiec w sprawie uregulowania konfliktu na Donbasie. Mimo że negocjacje były trudne i długotrwałe, nie podjęto żadnych wiążących decyzji. Ukraina stoi na stanowisku, że nie przeprowadzi żadnych zmian w ustawodawstwie umożliwiających federalizację kraju i wybory na Donbasie, dopóki zawieszenie broni będzie łamane przez wspieranych przez Rosję separatystów. Przedstawiciele pozostałych państw wyrazili jednak oczekiwanie, że do końca czerwca br. zostaną przeprowadzone wybory samorządowe na Donbasie. Jednym z tematów rozmów było również uwolnienie wszystkich jeńców.

3.4. Ofiary konfliktu na Donbasie

Według danych Pentagonu w ciągu roku od podpisania obowiązującego do dziś porozumienia Mińsk II, przewidującego wstrzymanie ognia, w wyniku ostrzałów zginęło co najmniej 430 ukraińskich żołnierzy. Konflikt wciąż niesie ze sobą ofiary cywilne. Tylko w okresie od 15 lutego do 1 marca eksperci ONZ zarejestrowali 21 ofiar. Od początku konfliktu według ONZ zginęło 9 tys. cywili, a 20 tys. zostało rannych.

4. Relacje polsko-ukraińskie

4.1. Ukraińcy honorują wielkich Polaków

W Żytomierzu polska mniejszość zebrała 1,5 tys. podpisów pod petycją, która dotyczyła nazwania trzech ulic imionami Jana Pawła II, Lecha Kaczyńskiego oraz św. Zygmunta Felińskiego. Władze Żytomierza pozytywnie odpowiedziały na ten apel i zdecydowały o zmianie nazw ulic noszących dotychczas imiona komunistycznych działaczy, zastępując je nazwiskami wielkich Polaków. Jest to przejaw wprowadzania w życie ustawy dekomunizacyjnej.