#3 Horyzont Ukraiński

Horyzont Ukraiński to, publikowany regularnie co dwa tygodnie, przegląd najważniejszych wydarzeń politycznych, gospodarczych, militarnych oraz społecznych, dziejących się u naszego wschodniego sąsiada.

1. Polityka

1.1. Rezultaty wyborów samorządowych

25 października odbyły się na Ukrainie wybory samorządowe. Oficjalne wyniki nie są jeszcze znane. Wstępne wyniki wyborów odzwierciedliły dotychczasowe podziały regionalne na Ukrainie. Zjawisko to widoczne było przede wszystkim w wyborach do rad obwodowych. Na zachodzie wyborcy najczęściej głosowali na Solidarność Blok Petra Poroszenki, Samopomoc, Swobodę i Batkiwszczynę, w centrum na Solidarność, Ukrop oraz Nasz Kraj, natomiast na wschodzie na Opozycyjny Blok, Solidarność, Ukrop i Samopomoc.

W wyborach głów poszczególnych miejscowości oraz w wyborach do rad miejskich i wiejskich najwięcej procent zdobyli kandydaci bezpartyjni, odpowiednio 77,74% i 83,46%. Na drugim miejscu w obu przypadkach był Blok Petra Poroszenki, który zdobył odpowiednio 8,19% i 4,12%. Kolejne miejsca zajęły Agrarna Partia Ukrainy (3,77%), Batkiwszczyna (2,99%) i Nasz Kraj (2,10%). W wyborach na deputowanych do rad dalsze pozycje zajęły partia Nasz Kraj (3,85%), Batkiwszczyna (2,85%), Agrarna Partia Ukrainy (1,85%).

Dominacja największych partii widoczna była w wyborach głów największych miast. W Kijowie zwyciężył kandydat Bloku Petra Poroszenki, Witalij Kliczko, we Lwowie kandydat Samopomocy Andrij Sadowyj, w Odessie Hienadij Truchanow dotychczasowy mer wywodzący się z Partii Regionów, w Dniepropietrowsku Borys Fiłatow z partii Ukrop (nie mającej na razie reprezentacji w parlamencie, założonej przez Ihora Kołomojskiego). We wszystkich tych miastach 15 listopada odbędzie się jednak jeszcze druga tura. Jedynym kandydatem w największych miastach, który zdobył większość bezwzględną był Hienadij Kernes w Charkowie, również powiązany wcześniej z Partią Regionów.

Frekwencja na wyborach wyniosła 46,6%.

1.2. Przebieg wyborów

Wybory samorządowe na Ukrainie przebiegały pod dużą presją i w niespokojnej atmosferze. Przyczyną takiego stanu rzeczy był nie tylko toczący się konflikt na Donbasie, ale również nowa ustawa o wyborach samorządowych z 14 lipca br. Dodatkowo po raz pierwszy wybory nie zostały przeprowadzone na całym terytorium państwa. Zrezygnowano z ich przeprowadzenia w miejscowościach przyfrontowych, z uwagi na zagrożenie atakami. Wybory nie odbyły się również na terytoriach kontrolowanych przez separatystów – planowane są na przyszły rok – oraz na Krymie.

Odnotowano 1,5 tys. przypadków łamania ustawy o wyborach, z czego najwięcej dotyczyło kwestii organizacyjno-technicznych. Bardzo częstym problemem był błędny wydruk kart do głosowania. W wielu miejscach wykryto ją na tyle wcześnie, że możliwy był ponowny wydruk, jak w Zaporożu. W Mariupolu i Krasnoarmijsku, w związku z błędnymi wydrukami i możliwością sfałszowania wyników, wybory zostały zerwane przez Miejską Komisję Wyborczą (wydruk kart został zlecony koncernowi Rinata Achmetowa, wspierającego separatyzm). W Swatowie i Łysyczańsku wybory z tego samego powodu uznano za nieodbyte, również z powodu błędnych kart. Obecnie procedowana jest ustawa, która pozwoli przeprowadzić wybory 15 listopada br. w miejscach, w których to się nie udało. Warto dodać, że pozbawieni głosu zostali również uchodźcy wewnętrzni z terenów Donbasu – 1,5 mln osób.

Obserwatorzy OBWE uznali wybory za demokratyczne, jednak wykazali również takie problemy jak zawiłość nowej ustawy czy przewaga poszczególnych grup, które miały lepsze możliwości marketingowe.

1.3. Byli członkowie Partii Regionów wciąż silni

Tegoroczne wybory samorządowe pokazały, że Ukraina nie uwolniła się od środowisk odpowiedzialnych najpierw za użycie siły przeciwko protestującym na Majdanie, a później również za rozwój ruchu separatystycznego na Donbasie. Politycy powiązani z Partią Regionów startowali z list wszystkich większych partii. Organizacja Słowo i Dzieło przeanalizowała listy zgłoszone przez wszystkie komitety do wyborów rad obwodowych właśnie pod kątem obecności na nich „regionałów.” Oczywiście najwięcej byłych członków Partii Regionów (123) znalazło się na listach Opozycyjnego Bloku, który jest sukcesorem partii Wiktora Janukowycza. Na drugim miejscu znalazła się partia Nasz Kraj (85), która prawdopodobnie jest nieformalnie wspierana przez prezydenta Poroszenkę, natomiast na trzecim miejscu z 76 „regionałami” znalazła się rządząca partia Blok Petra Poroszenki. Kandydaci, będący wcześniej członkami Partii Regionów znaleźli się również na listach Batkiwszczyny i Radykalnej Partii Ołeha Liaszki.

Najbardziej skrajnym przykładem przeplatania się środowisk byłych „regionałów” z obecnie rządzącymi było wystawienie z list Bloku Petra Poroszenki do Rady Obwodowej Kijowa Wiaczesława Soboliewa. Soboliew to właściciel sieci supermarketów „Obżora” na Donbasie, które do dziś funkcjonują. Po rozpoczęciu konfliktu wiele supermarketów, w tym zachodnich, było zajętych przez separatystów, bądź splądrowanych, a sklepy Soboliewa zostały nienaruszone, co, obok innych okoliczności, świadczy o jego współpracy z nimi. Co więcej w sieci Obżora rozdawano ulotki wspierające separatyzm oraz używano mapy z rosyjskim Krymem jeszcze w kwietniu 2014 r., czyli przed powstaniem samozwańczej Donieckiej Republiki Ludowej. Po nagłośnieniu sprawy i presji donieckich środowisk proukraińskich Soboliew zrezygnował z kandydowania.

Wyniki wyborcze tego środowiska pokazują również, że na wschodzie kraju pozostaje ono liczącą się siłą polityczną.

1.4. Janukowycz pozywa Ukrainę przed ETPCz

Wiktor Janukowycz, zbiegły prezydent Ukrainy, złożył pozew przeciwko Ukrainie do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Janukowycz oskarża Ukrainę o złamanie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Według Janukowycza naruszony został  artykuł 6. mówiący o prawie do sprawiedliwego procesu, artykuł 2. o prawie do efektywnego śledztwa w sprawie zamachu na życie i prawie do obrony życia, oraz artykuł 14. mówiący o braku dyskryminacji z uwagi na status polityczny i przekonania.

Przeciwko Janukowyczowi wytoczono na Ukrainie 5 spraw karnych, m.in. dotyczącą jego odpowiedzialności za zbrodnie podczas Majdanu, udział w organizacji przestępczej oraz o wyłudzenia.

1.5. EU za przedłużeniem obowiązywania porozumień mińskich

Podczas posiedzenia Parlamentu Europejskiego przedstawiciel Wydziału ds. Partnerstwa Wschodniego, Dirk Schuebel, poinformował, że planowane jest przedłużenie obowiązywania  porozumień mińskich. W opinii Scheubela nie ma możliwości zrealizowania wszystkich warunków porozumienia do końca roku, co przede wszystkim dotyczy przeprowadzenia wyborów samorządowych na terytorium kontrolowanym przez separatystów. Wciąż nie uchwalono ustawy o wyborach na tym terytorium. Dodatkowo premier Jaceniuk zapowiedział, że Ukraina nie będzie dążyła do wyborów w Donbasie za wszelką cenę, a wybory nie mogą odbywać się przy obecności ugrupowań zbrojnych. Premier zapowiedział, że musi być również zapewniona równa konkurencja wszystkich ugrupowań partyjnych w Donbasie.

Dlatego UE postuluje o wydłużenie obowiązywania porozumienia, jednak w krótkim okresie, tak by nie stwarzać wrażenia, że akceptowane jest zamrożenie konfliktu. Na takie rozwiązanie zgadzają się nieformalnie Niemcy i Francja. Nie ma póki co zgody, co do nowego terminu obowiązywania porozumienia.

2. Gospodarka

2.1. Projekt reformy podatkowej

Ukraina planuje przeprowadzenie całościowej reformy podatkowej. Komisja ds. Polityki Podatkowej i Celnej zarejestrowała w Radzie Najwyższej projekt ustawy nr 3357 dotyczący wprowadzenia zmian do Podatkowego Kodeksu Podatkowego Ukrainy. Według wstępnych informacji podstawą reformy jest obniżenie stawki podatku CIT z 18 do 15%, stawki podatku VAT z 20 do 15% oraz stawki podatku PIT z wcześniejszych dwóch stawek 15 i 20% w zależności od poziomu dochodów do 10%.

Jednocześnie planowane jest sukcesywne podnoszenie do 2018 r. podatków dla przedsiębiorstw korzystających z uproszczonego systemu opodatkowania (III grupa) z 2 do 5% (płatnicy VAT) i z 4 do 10% (zwolnieni z VAT). Projekt przewiduje także ustalenie składki ubezpieczenia społecznego na poziomie 20%. W ciągu trzech lat ma również corocznie wzrastać akcyza na alkohol (o 15% rocznie) oraz na wyroby tytoniowe – o 20%.

Reforma podatkowa na Ukrainie będzie konsultowana w listopadzie z Międzynarodowym Funduszem Walutowym.

2.2. „Jedno okienko” na Ukrainie

19 października uruchomiono na Ukrainie program, dzięki któremu obywatele będą mogli zarejestrować firmę w ciągu 24 h. Przedsiębiorcy zaoszczędzą czas na wypełnianiu biurokratycznych procedur, dzięki uruchomionemu przez Ministerstwo Sprawiedliwości systemowi automatycznej rejestracji firm, który umożliwia automatyczny przepływ informacji pomiędzy Zakładem Ubezpieczeń, Służbą Fiskalną oraz Urzędem Statystycznym. Osoba chcąca zarejestrować firmę wszystkie formalności może dokonać online.

2.3. Ukraina skazana na energetyczną współpracę ze Wschodem

W związku ze zbliżającym się sezonem grzewczym, władze Ukrainy zdecydowały się na współpracę nie tylko z Rosją w kwestii importu gazu ziemnego, ale również z separatystycznymi „republikami” Doniecką i Ługańską w kwestii importu węgla.

Ministerstwo energetyki i przemysłu węgielnego poinformowało, że import węgla z separatystycznych „republik” Donieckiej i Ługańskiej kształtuje się na poziomie 40 tys. ton dziennie, a jego wartość wynosi 40 mln UAH. Wiceminister, Ołeksandr Swetelik, podkreśla, że podobna ilość węgla wydobywana jest również na kontrolowanych przez siły ukraińskie terytoriach Donbasu i magazynowana przed zimą. Ukraina planuje zgromadzić do 1 listopada 3,2 mln ton; stan do 16 października wynosił 2,5 mln ton.

To nie jedyna kontrowersyjna decyzja resortu. Ukraina planuje zwiększenie udziału Rosji w imporcie gazu ziemnego do poziomu 50%, z obecnych 30%. 20 października Ukraina przelała na konto Gazpromu przedpłatę w wysokości 136 mln USD, a łącznie w październiku 500 mln USD, co umożliwi zakup surowca niezbędnego do zapełnienia magazynów przed zimą oraz zagwarantowania jego dostaw do Europy Zachodniej.

Ten kierunek polityki energetycznej ukraińskie władze tłumaczą przede wszystkim strukturą miksu energetycznego oraz sytuacją finansową. Według informacji przekazanych przez wiceministra Swietlika węgiel z niekontrolowanej części Donbasu kosztuje 1 tys. UAH za tonę, a importowany z zagranicy kosztowałby od 1,8 do 2 tys. UAH za tonę. Cena gazu z Rosji kształtuje się na poziomie 227 USD/1 tys. m³ i jest znacznie niższa niż oferowana przez państwa UE.

Aby wesprzeć przygotowania do sezonu zimowego, zgodnie z wrześniową umową, 23 października Ukraina podpisała również umowę kredytową z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju na 300 mln USD, które mają sfinansować zakup rosyjskiego gazu przez Ukrainę. Warunkiem umowy jest m.in. restrukturyzacja koncernu NAK Naftohaz.

Minister Energetyki, Wołodymyr Demczyszyn zapewnił również, że póki co nie będzie podjęta decyzja o wstrzymaniu eksportu energii elektrycznej na Krym, czego domagają się organizatorzy blokady półwyspu. W ostatnim czasie doszło nawet do próby niszczenia sieci elektroenergetycznych dostarczających prąd na półwysep, ale udało się je szybki naprawić. Jednocześnie zdecydowano się na podniesienie o 15% ceny na energię elektryczną dla okupowanego Krymu.

2.4. Prognozy gospodarcze

Ukraina kończy proces restrukturyzacji międzynarodowego zadłużenia. W związku z tym Agencja Fitch podniosła długoterminowy rating Ukrainy w walucie obcej z poziomu SD/D (selective default/default) do poziomu B-/B. Podniesiony został również długoterminowy i krótkoterminowy rating w walucie krajowej z poziomu CCC+/C do poziomu B-/B.

Jednocześnie agencja Fitch dwukrotnie obniżyła prognozę wzrostu PKB z -5% do -10% na 2015 r. W 2014 r. spadek PKB wyniósł 6,8%.

Należy dodać, że trudna sytuacja jest na rynku walutowym. Ukraińska waluta wciąż notuje spadki. 21 października notowania hrywny na międzybankowej giełdzie walutowej wynosiły 22,57 UAH/USD i 24,63 UAH/EUR. Już 23 października hrywna przekroczyła psychologiczną barierę 23 za dolara. Euro kosztowało 25,13 USD. Wpływa to negatywnie na potencjał rozwoju gospodarczego.

Ukraina zanotowała zły wynik w Indeksie Atrakcyjności Inwestycyjnej, który aktualizowany jest co kwartał przez Europejskie Stowarzyszenie Biznesowe. Ukraina osiągnęła wynik 2,55 punktu, o 0,1 mniej niż w poprzednim kwartale. Z badań przeprowadzonych przez Stowarzyszenie wynika, że aż 89% biznesmenów nie jest zadowolonych z klimatu inwestycyjnego na Ukrainie i nie oczekują poprawy na lepsze w następnym kwartale. Największym problemem jest brak realizacji obiecanych reform oraz niepodjęcie kroków w kierunku walki z korupcją.

2.5. Banki wciąż tracą

Narodowy Bank Ukrainy poinformował o wynikach finansowych sektora bankowego we wrześniu br. Zgodnie z opublikowanymi danymi sektor bankowy na Ukrainie nadal przynosi straty. We wrześniu straty poniesione przez działające banki wyniosły 6,1 mld UAH. Według NBU aż za 77% deficytów odpowiedzialne są dwa banki, jednak nie doprecyzowano które. Łącznie na początek października całościowe zadłużenie sektora liczyło 52,2 mld UAH.

Dochody banków na Ukrainie w okresie styczeń-wrzesień wynosiły 153,5 mld UAH a wydatki wyniosły 205,7 mld UAH.

Fundusz Gwarancyjny wkładów osób fizycznych podjął również decyzję o utrzymaniu na czas nieokreślony zarządu nad bankiem Finansowa Inicjatywa. Przedłużono też pełnomocnictwa dotychczasowemu administratorowi banku, Dmytrowi Kaszucie. Zarząd nad bankiem utrzymywany jest od 23 czerwca, kiedy uznano go za niewypłacalny, jednak jednocześnie zakazano likwidacji banku. Bank Finansowa Inicjatywa należy do innego bankrutującego banku – VAB Bank.

2.6. Ukraina i Rosja zamykają dla siebie przestrzeń powietrzną

25 października odbył się ostatni rejs ukraińskich linii lotniczych do Moskwy. Jest to efekt wprowadzenia przez Ukrainę 25 września sankcji na rosyjskie linie lotnicze w związku z aneksją Krymu. W odpowiedzi Rosja zakazała wykonywania lotów rejsowych ukraińskim kompaniom. Państwa wzajemnie wprowadziły zakazy na przeloty tranzytowe o charakterze wojskowym nad swoim terytorium.

23 października rozpoczęto negocjacje na temat możliwości przywrócenia lotów pomiędzy Ukrainą a Rosją, jednak póki co nie osiągnięto porozumienia. Trwające rozmowy nie wpłynęły na odroczenie obowiązywania sankcji. Ukraińskie sankcje dotyczą 29 rosyjskich koncernów, które wykonywały loty do okupowanego Krymu, w tym Aerofłotu, Transareo, Rosija, Sybir. Sankcje rosyjskie obejmują MAU, Dniproawia i YanAir.

2.7. Lustracja w służbie podatkowej

Ministerstwo Sprawiedliwości przeprowadza proces lustracji w Państwowej Służbie Fiskalnej Ukrainy. Według premiera Arsenija Jaceniuka już wstępne wyniki procesu wskazują, że 42% urzędników szczebla centralnego oraz 15% pracowników szczebla regionalnego nie przejdzie pozytywnie lustracji. Jaceniuk apelował w związku z tym do szefa Służby, by zrealizował założenia ustawy lustracyjnej i zwolnił wszystkich urzędników, którzy nie przejdą procesu lustracji.

3. Bezpieczeństwo

3.1. Proces wycofywania broni w Donbasie kontynuowany

Ukraińskie Siły Zbrojne poinformowały 19 października o zakończeniu pierwszego etapu procesu wycofywania uzbrojenia o kalibrze poniżej 100 mm z sektora A, czyli obwodu ługańskiego. Ostateczne potwierdzenie tego faktu będzie możliwe po opublikowaniu raportu OBWE.

20 października na kierunku debalcewskim rozpoczęto drugi etap wycofywania czołgów oraz moździerzy o kalibrze 120 mm i artylerii poniżej 100 mm. 22 października z kierunku mariupolskiego wycofano czołgi. 24 października zakończono pierwszy etap wycofywania czołgów z kierunku donieckiego. Do 27 października trwała weryfikacja przeprowadzonych postępów procesu demilitaryzacji przez OBWE. Od 28 października planowane jest rozpoczęcie wycofywania artylerii. Należy dodać, że zgodnie z komunikatem ukraińskiego Ministerstwa Obrony, w razie wznowienia walk sprzęt wojskowy może wrócić na linię frontu w ciągu godziny.

Symetryczne działania wykonują separatyści. 21 października rozpoczęto m.in. wycofywanie czołgów z Nowoazowska na południu obwodu donieckiego, nieopodal granicy z Rosją. Według informacji przekazanych przez zwiad ukraiński, separatyści po wycofaniu niedozwolonej broni poza strefę 15 km, ponownie podciągają sprzęt do zdemilitaryzowanej strefy. I tak w okolicach Krasnodonu, Stachanowa i Mospyne namierzono samobieżne systemy artyleryjskie 100 mm oraz artylerie rakietową 122 mm (RSZW Grad).

Na ten moment OBWE potwierdza obecność wycofanego przez ukraińskie siły sprzętu w zgłoszonych uprzednio bazach poza strefą zdemilitaryzowaną. OBWE miało dostęp również do jednej z baz separatystów i również stwierdziło prawidłowy przebieg demilitaryzacji.

3.2. Słabnące morale po stronie separatystów

23 października Służba Bezpieczeństwa Ukrainy poinformowała o kolejnych dwóch dezerterach z wojsk separatystycznych republik. Obaj postanowili powrócić na terytorium Ukrainy, ponieważ, jak twierdzą, rozczarowali się ideą Noworosji. Dezerterzy skorzystali z programu opracowanego przez SBU dla uczestników walk po stronie separatystów „Czekają na Ciebie w domu”, który działa już od sierpnia br. Głównym celem programu jest umożliwienie powrotu obywatelom Ukrainy, którzy nie chcą dalej walczyć po stronie DNR/LNR. W związku z coraz trudniejszą sytuacją separatystów, kolejni obywatele Ukrainy decydują się na powrót na terytoria kontrolowane przez siły ukraińskie, nie tylko z uwagi na trudną sytuację materialną, ale również z powodu pozostawionych na Ukrainie rodzin. Program umożliwił powrót i amnestię ponad 60 mężczyzn. Niektórzy decydują się również na poddanie się siłom ukraińskim, mimo iż popełnili zbrodnie i czeka ich wyrok. Jak sami twierdzą, wolą odpokutować swoją dotychczasową działalność i rozpocząć normalne życie.

Należy jednak podkreślić, że większość separatystów niezadowolonych z przebiegu „rewolucji” planuje ucieczkę wraz z rodzinami do Rosji, o czym poinformował przedstawiciel operacji antyterrorystycznej. Planowane wybory i postępujący proces pokojowy sprawiają, że separatyści przygotowują się do zakończenia „projektu Noworosja”. O słabnącym morale świadczy również wywiad z separatystami opublikowany przez rosyjską sekcję BBC. Separatyści mówią o tym, że są rozczarowani wstrzymaniem działań zbrojnych, doskwierają im również warunki życia, któer się wciąż pogarszają. Jednocześnie czują się zdradzeni przez Rosję, ponieważ liczyli, że podzielą los Krymu, a wszystko wskazuje na to, że pozostaną włączeni do Ukrainy i prędzej czy później zostaną skazani.

3.3. Wymiana jeńców

Trójstronna grupa ds. uregulowania sytuacji na Ukrainie porozumiała się co do wymiany jeńców. Mimo wcześniejszych deklaracji separatystów, zgodnie z którymi uzależniali przeprowadzenie wymiany jeńców od gwarancji amnestii, udało się osiągnąć częściowe porozumienie. Wcześniej o przebiegu negocjacji informowała Iryna Heraszczenko, przedstawiciel Ukrainy w grupie kontaktowej, sugerując, że separatyści mogą doprowadzić do zerwania mińskich porozumień.

Ostatecznie podjęto decyzję o zwolnieniu 20 jeńców w proporcjach 11:9. Ukraińcy zdecydowali o zwolnieniu 11 separatystów, natomiast przedstawiciele DNR/LNR 9 ukraińskich żołnierzy. Wymiana odbędzie się 29 września. Udział w niej wezmą przedstawiciele Komitetu Czerwonego Krzyża.

W niewoli separatystów pozostaje wciąż co najmniej 148 ukraińskich żołnierzy. Około 800 uznanych jest za zaginionych.

4. Relacje polsko-ukraińskie

4.1. Zacieśniamy relacje energetyczne

Polski operator sieci gazociągowej Gaz System wraz z ukraińskim PAO Ukrtransgazem opracowali studium wykonalności dla połączenia integrującego systemy przesyłowe obu państw, co oznacza kolejny etap realizacji umowy o współpracy z grudnia 2014 r.

Dokument zawiera wszystkie założenia, badania i analizy techniczno-ekonomiczne dotyczące budowy interkonektora Hermanowice – Blicze Wołycja łączącego systemy gazociągowe Polski i Ukrainy. Oprócz gazociągu o długości 112 km, projekt przewiduje budowę tłoczni Strachocina oraz gazociągów: Hermanowice – Strachocina, Strachocina – Pogórska Wola, Pogórska Wola – Tworzeń i Tworóg – Tworzeń. Planowane zakończenie projektu to 2019/2020 r.

Gazociąg będzie miał charakter dwukierunkowy. Przepustowość do Ukrainy będzie się kształtowała na poziomie 21,9 mln m³ na dobę, czyli od 5 do 8 mld m³ na rok, w zależności stanu technicznego systemów przesyłowych. W kierunku Polski przepustowość gazociągu wyniesie 19,2 mln m³ na dobę, czyli od 5 do 7 mld m³ na rok.

Budowa międzysystemowego łącznika pomiędzy Polską a Ukrainą jest korzystna dla obu państw, zwiększając ich bezpieczeństwo energetyczne. Interkonektor jest jednym z elementów korytarza gazowego Północ-Południe, który pozwoli na integrację rynków gazowych Europy Środkowo-Wschodniej.

4.2. Ukraińscy studenci w Polsce

W 2014 r. na polskich uniwersytetach studiowało 20,5 tys. ukraińskich obywateli z 53 tys., którzy wybrali naukę poza granicami kraju. Liczba ukraińskich studentów w Polsce wzrasta w szybkim tempie. Osiem lat temu liczba studentów z ukraińskim obywatelstwem nie przekraczała 3 tys. Na ten moment Ukraińcy stanowią 40% wszystkich zagranicznych studentów studiujących w Polsce. Większość z ukraińskich studentów aplikuje na uczelnie prywatne (60%). Najpopularniejszymi kierunkami wybieranymi przez 2/3 Ukraińców w Polsce są: ekonomia, zarządzanie, PR, psychologia.

Polska jest dla Ukraińców atrakcyjnym miejscem edukacji, mimo że wiąże się ona z wysokimi kosztami. Nauka na polskich uczelniach (z wyjątkiem osób z Kartą Polaka oraz laureatów stypendiów) kosztuje od 800 do 4000 EUR rocznie. W związku z niżem demograficznym polskie uczelnie prowadzą aktywną politykę rekrutacyjną na Ukrainie. Drugą przyczyną popularności Polski wśród studentów jest szeroki program stypendialny polskich władz dla ukraińskiej młodzieży. Kolejną przyczyną są wady systemowe ukraińskiej oświaty, która charakteryzuje się niskim poziomem merytorycznym oraz wysokim poziomem skorumpowania.

5. Ukraińskie media o Polsce

Najważniejszym tematem na Ukrainie związanym z Polską były komentarze dotyczące wyborów parlamentarnych w Polsce. Według przeważającej liczby ukraińskich komentatorów zmiana partii rządzącej nie wpłynie negatywnie na wzajemne relacje, a być może doprowadzi do ich zacieśnienia.

Obszernie wybory skomentował znany dziennikarz Witalij Portnikow. Według Portnikowa zaskoczeniem jest skala sukcesu Prawa i Sprawiedliwości. Wskazuje on, że zwycięstwo w wyborach prezydenckich i teraz parlamentarnych da Jarosławowi Kaczyńskiemu władzę porównywalną z tą, jaką miał Józef Piłsudski. W opinii Portnikowa Kaczyński nie będzie dążył do objęcia funkcji premiera, ponieważ tak jak Piłsudski nie będzie potrzebował nominacji do prowadzenia niezależnej polityki. Zagrożeniem, jakie niesie nowy krajobraz polityczny w Polsce, dla Ukrainy może być przewidywane ochłodzenie na linii Polska-UE. Portnikow w Espresso TV podkreślił, że obecnie głównym zadaniem ukraińskiej dyplomacji powinno być z jednej strony utrzymanie dobrych relacji z Polską, ale z drugiej niedopuszczenie by UE zaczęła postrzegać Ukrainę, jako polityczne przedłużenie Polski Kaczyńskiego. Taki obrót wydarzeń, mógłby negatywnie odbić się na pozycji Ukrainy, bowiem w opinii tego komentatora UE mogłaby chcieć odegrać się za bardziej zdystansowaną politykę PiS-u nie na Polsce, a właśnie na Ukrainie i stanowisku w konflikcie rosyjsko-ukraińskim.

Ukraińskie media odnotowały również porażkę partii KORWIN. Ze względu na to, że lider ugrupowania Janusz Korwin-Mikke niejednokrotnie formułował osądy związane z sytuacją na Ukrainie zbieżne z rosyjską propagandą, ukraińskie media przyglądały się wynikom tego ugrupowania. Pozytywnie przyjęto fakt, że „przyjaciel Putina” pozostał w grupie outsiderów wyścigu parlamentarnego.

Przegląd obejmuje wydarzenia z okresu 17.10  – 29.10. 2015 r.