89 Horyzont Jagielloński
Poniżej prezentujemy skrót informacji z najnowszego Horyzontu Jagiellońskiego. To publikowany cyklicznie przegląd najważniejszych faktów, analiz i komentarzy z ostatniego tygodnia.
1. Polska (Bartosz Bieliszczuk)
1.1. Ekspansja polskiego Famuru
Jak pisze „Forbes”, polski producent maszyn i urządzeń górniczych sukcesywnie rozszerza swoje rynki zbytu i obszary działalności. Celem firmy jest zostanie w ciągu 20 lat największym tego typu przedsiębiorstwem na świecie. Famur i spółki zależne obecne są m.in. w Indonezji, Turcji, Kazachstanie, Indiach, Niemczech, Ukrainie i Rosji.
1.2. Polski wynalazek zrewolucjonizuje branżę zbrojną?
Naukowcy z Politechniki Warszawskiej, Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia i Instytutu Technologii Bezpieczeństwa Moratex opracowali wynalazek, mogący znaleźć zastosowanie w kamizelkach kuloodpornych, ochronach przeciwuderzeniowych czy budownictwie. Jest nim specjalna ciecz, twardniejąca natychmiast pod wpływem uderzenia. „Myślę, że do końca tego roku uda nam się go skomercjalizować. Mogę powiedzieć, że rozwiązaniem zainteresowane są firmy nie tylko europejskie, ale też światowe” – twierdzi prof. Marcin Struszczyk, zaangażowany w projekt.
2. Grupa Wyszehradzka (Łukasz Kołtuniak)
2.1. Czechy: Będzie bezpośrednia linia lotnicza między Pragą, a Pekinem
Czeski premier Bohuslav Sobotka, po spotkaniu z panią ambasador Chin w Pradze, wyraził nadzieję, iż od 1 października bieżącego roku zostanie uruchomione bezpośrednie połączenie lotnicze między Pragą, a Pekinem. W tym momencie trwają jeszcze uzgodnienia między chińską firmą Hainan, a czeskim Aeroholdingiem odnośnie do technicznych szczegółów przedsięwzięcia. Pierwotny plan zakładał połączenie Pragi z Szanghajem, ostatecznie uzgodniono jednak trzy kursy tygodniowo na trasie Praga-Pekin. W ciągu jednego rejsowego tygodnia linia ma obsłużyć około tysiąca pasażerów.
2.2. Słowacja: Będziemy walczyć o funkcje Sekretarza Generalnego ONZ
Słowacki premier Robert Fico zadeklarował, że jego kraj będzie walczył o funkcje sekretarza generalnego ONZ. Kandydatem obozu rządzącego jest obecny minister spraw zagranicznych Miroslav Lajczak. Lajczak należy do najbardziej szanowanych polityków związanych z rządzącym SMER-em; również międzynarodowe media wymieniają go jako kandydata na to prestiżowe stanowisko. Innym przedstawicielem Słowacji, który miałby realne szanse, był były minister Jan Kubisz, ale – jak pisze dziennik „Hospodarske Noviny” – zapadła już decyzja, iż kandydatem będzie jednak Lajczak.
2.3. Węgry: Węgry pozwane przez Komisję
Komisja Europejska pozwała Węgry do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w związku z niewypełnieniem przez Budapeszt przepisów dyrektywy dotyczącej zapewnienia odpowiedniej efektywności energetycznej. Komisja żąda ponadto ukarania Węgier karą 15,4 tys. euro za każdy dzień zwłoki do czasu wprowadzenia niezbędnych regulacji. Dyrektywa dąży do zapewnienia w UE odpowiedniej efektywności do 2020 roku. Do czerwca 2014 kraje członkowskie zobligowane były podjąć niezbędne kroki w tym kierunku. Ze strony Węgier brak było, według Komisji, działań zmierzających do realizacji dyrektywy.
3. Wschód (Igor Keller)
3.1. Uniwersytet Jagielloński odwołuje wizytę ambasadora Rosji
Władze najstarszej polskiej uczelni odwołały przemówienie i spotkanie ze studentami ambasadora Federacji Rosyjskiej w Polsce, Siergieja Andrijewa, co uargumentowały zagrożeniem wystąpienia i „naruszeniem porządku publicznego”. Zaraz po pojawieniu się informacji o, zaplanowanym na 31 marca, spotkaniu ze studentami, w Internecie rozpoczęła się akcja na rzecz jego odwołania. Ze szczególnie surową krytyką wobec władz uczelni wystąpił senator RP, były minister obrony narodowej, Bogdan Klich. Ambasada rosyjska w Warszawie poinformowała, że „Rektor UJ w Krakowie wysłał specjalne pismo odwołujące spotkanie, z załączonymi przeprosinami”. Jak podaje przedstawiciel placówki, „przeprosiny zostały przyjęte, ze zrozumieniem. Jednocześnie Ambasada pragnie wyrazić współczucie władzom UJ, w związku z niekomfortową sytuacją w jakiej się znalazły”.
3.2. Wybory prezydenckie w Uzbekistanie
Urzędujący Prezydent Uzbekistanu, Islam Karimow, zwyciężył w niedzielnych wyborach – zdobył 90,38% głosów. Jak podaje Centralna Komisja Wyborcza Uzbekistanu, na prezydenta Karimowa oddało głos 17,2 milionów mieszkańców (z prawie 30 mln wszystkich mieszkańców kraju). 77-letni Karimow jest prezydentem od 24 marca 1990 roku. Jest to najdłużej urzędująca głowa państwa w krajach byłego Związku Radzieckiego.
4. Bliski Wschód (Sebastian Szydłowski)
4.1. Naloty Arabii Saudyjskiej na pozycje Huti w Jemenie
W czwartek doszło do nalotów na pozycje ugrupowania próbującego przejąć władzę w Jemenie. Akcję przeprowadziła Arabia Saudyjska oraz jej sojusznicy. Spotkało się to z ostrym sprzeciwem Teheranu, irański minister spraw zagranicznych wezwał do natychmiastowego zaprzestania ataków, gdyż stanowią one naruszenie suwerenności Jemenu. Również MSZ Iraku potępiło naloty w Jemenie, argumentowało to w ten sposób, iż interwencja militarna komplikuje jeszcze bardziej sytuację w regionie. Zaogniającą się sytuację w Jemenie przedstawialiśmy w poprzednich wydaniach Horyzontu.
4.2. Liga Arabska stworzy własne jednostki militarne
Podczas spotkania w egipskim Sharm el-Sheikh, liderzy państw arabskich doszli do porozumienia o stworzeniu własnych sił szybkiego reagowania. Wzięto pod uwagę niestabilną sytuację w regionie, przede wszystkim związaną z Państwem Islamskim, a ostatnio z sytuacją w Jemenie. Spotkanie w Egipcie odbyło się właśnie z powodu sytuacji w Jemenie, przy okazji nalotów Arabii Saudyjskiej (należącej do Ligi Arabskiej) na to państwo.
