87 Horyzont Jagielloński
Poniżej prezentujemy skrót informacji z najnowszego „Horyzontu Jagiellońskiego”. To publikowany cyklicznie przegląd najważniejszych faktów, analiz i komentarzy z ostatniego tygodnia.
1. Grupa Wyszehradzka (Łukasz Kołtuniak)
1.1. Czechy: Avast najzyskowniejszą firmą w 2014
Firma producenta oprogramowania antywirusowego Avast była w 2014 roku najbardziej dochodowym czeskim przedsiębiorstwem. Roczny zysk firmy wzrósł w stosunku do lat poprzednich o 50%. Avast jest obecnie najwyżej cenioną i najszybciej rozwijającą się kompanią w Republice Czeskiej. Przedstawiciele Avasta, pytani o źródła sukcesu ich firmy, powiedzieli, iż w przeciwieństwie do większości innych przedsiębiorstw z branży IT, Avast nie korzysta z pomocy pośredników. Główny program jest darmowy, a Avast zarabia na produktach dodatkowych.
1.2. Sondaż: Zeman kompromituje kraj za granicą, ale rozumie zwykłego Czecha
3/5 Czechów sądzi, że prezydent Zeman nie sprawuje urzędu z należytą godnością i kompromituje kraj za granicą. Większość ankietowanych uważa jednak, że głowa państwa „rozumie zwykłego człowieka”. Takie są wyniki najnowszego sondażu ośrodka CVVM. Na Zemana posypała się w ostatnich miesiącach fala krytyki za błędy w polityce zagranicznej, zwłaszcza niezbyt skrywane poparcie Rosji w konflikcie krymskim.
1.3. Węgry: Fiasko projektu Paks
Komisja Europejska zablokowała węgiersko-rosyjską inwestycję w elektrownię w Paks. Komisja uznała ten sztandarowy projekt gabinetu Viktora Orbana za sprzeczny z unijnymi zasadami dotyczącymi konkurencji. Politycy rządzącego Fideszu długo dementowali jakoby KE wydała niekorzystną dla Węgier decyzję. Potwierdził ją jednak komisarz Tibor Navracsics. Lewicowa opozycja żąda zaniechania inwestycji ze względu na jej szkodliwość dla międzynarodowego wizerunku Budapesztu. Fidesz oskarża jednak opozycję o działanie na szkodę interesu Węgier i zapowiada renegocjację projektu Paks. Niektórzy niechętni Orbanowi komentatorzy są zdania, iż fiasko projektu Paks oznacza „początek końca” tego polityka.
Dodatkowy link:
http://visegradplus.org/opinion/eu-torpedoed-hungarys-nuclear-deal-with-russia/
2. Wschód (Igor Keller)
2.1. Wojskowe ćwiczenia w Estonii
Międzynarodowe ćwiczenia wojskowe Sill 2015 odbędą się na terenie Estonii w dniach 4–15 maja. Weźmie w nich udział 13 tysięcy żołnierzy estońskich oraz żołnierze armii Stanów Zjednoczonych, stacjonujący w tym kraju. Do bazy wojskowej w Tapa przetransportowano już czołgi Abrams, pojazdy opancerzone Bradley oraz sprzęt pomocniczy. Wraz z techniką przybyli również żołnierze armii USA, którzy zastąpią dotychczas służących Amerykanów. Według „Ria Novosti”, udział armii amerykańskiej w ćwiczeniach jest częścią operacji Atlantic Resolve, która ma na celu zademonstrowanie krajom bałtyckim solidarności wśród państw-członków NATO oraz potwierdzić gwarancję nienaruszalności terytorialnej.
2.2. Poszukiwania Putina
W Internecie krążyły plotki o tym, że prezydent Rosji Władimir Putin nie żyje, zachorował lub odpoczywa. Według agencji „Reuters”, powołującej się na anonimowe źródło w administracji prezydenta, rosyjski przywódca z powodu choroby odwołał zaplanowaną wizytę w Kazachstanie. Jednakże później, rzecznik prasowy Kremla Dmitrij Pieskow sprostował tę informację i oświadczył, że Putin jest w pełni zdrowy. W czasie nieobecności prezydenta na oficjalnej stronie umieszczane były jego stare fotografie. Ostatecznie prezydent Rosji pojawił się w niedzielę.
3. Ameryka Północna i Południowa (Maria Płudowska)
3.1. Wystąpienie Ambasador USA przy ONZ
Samantha Power, Ambasador USA przy ONZ, w trakcie swojego wystąpienia zwróciła się z apelem do elit politycznych Europy o zaprzestanie cięcia wydatków na obronność i zbrojenie. Amerykanie podkreślają różnicę między kwotami przeznaczonymi na wzmacnianie potencjału wojskowego w USA, a w państwach europejskich. Oficjale ustalenia ONZ przewidują przeznaczanie ok. 2% rocznego PKB na wzmacnianie armii. Raporty służb wywiadowczych USA wskazują jednak znaczną tendencję spadkową, jeśli chodzi o finansowanie wojsk w krajach Europy. Samantha Power wyróżniła Wielką Brytanię, w której na wojsko przeznacza się najwięcej – 1,88% rocznego PKB.
3.2. Obietnica wsparcia militarnego dla Ukrainy
Wiceprezydent USA, Joe Biden obiecał wsparcie militarne dla walczącej z separatystami Ukrainy. Wartość dronów i podobnego sprzętu dla tego kraju to ok. 75 mln. dol; USA chce dodatkowo przekazać pojazdy humvee. Według przewidywań, pierwsza dostawa sprzętu dotrze na miejsce już w tym tygodniu. Prezydent Petro Poroszenko zastrzega, że nie jest to broń śmiercionośna, a jedynie wyposażenie wspomagające rozpoznanie artyleryjskie.
3.3. Oświadczenie CIA w sprawie walki z Państwem Islamskim
Dyrektor CIA John Brennan wydał oświadczenie, w którym stwierdza, że zagrożenie atakami ze strony IS jest jak najbardziej realne, a zwalczenie nowopowstałego państwa zajmie co najmniej kilka lat. Za najniebezpieczniejsze narzędzie w rękach IS uważa Brennan nieograniczony dostęp do najnowszej technologii oraz zakrojone na szeroką skalę działania propagandowe. CIA podkreśla także, że Państwo Islamskie jest bardzo dobrze dofinansowywane i nie wolno bagatelizować gróźb wysyłanych pod adresem zarówno USA, jak i innych krajów.
4. Azja Pacyficzna (Ewa Strankowska)
4.1. Chiny w obliczu spowolnienia gospodarczego
Na konferencji podsumowującej sesję parlamentu chińskiego, premier Li Keqiang, po skomentowaniu ostatniego doniesienia o spowolnieniu gospodarki, podkreślił, że państwo ma szerokie pole manewru w kontekście dążenia do utrzymania wzrostu gospodarczego na rozsądnym poziomie. Zadeklarował, iż w momencie gdy spowolnienie ekonomii wpłynie na zatrudnienie i dochód narodowy, władze podejmą działania mające na celu stabilizację polityki oraz długoterminowych oczekiwań rynku. Komentarze te odnoszą się do doniesień, że w zeszłym roku Chiny odnotowały najniższy wzrost gospodarczy (7%) od 11 lat. Premier obiecał, najambitniejsze w ostatnich 30 latach, reformy społeczne, ekonomiczne i finansowe, połączone z walką z zanieczyszczeniem powietrza, lądu i wody (w ramach nowego prawa ochrony środowiska).
4.2. Chińskie władze rozważają dalsze zmiany w polityce jednego dziecka
Premier Chin, Li Keqiang zapowiedział dalsze zmiany w polityce planowania rodziny, po tym jak złagodzenie polityki jednego dziecka nie przyniosło oczekiwanych skutków. W latach 70-tych Komunistyczna Partia Chin, w celu ograniczenia wzrostu populacji, ustanowiła prawo, zgodnie z którym większość chińskich małżeństw mogła posiadać tylko jedno dziecko. Pod koniec 2013 r. wprowadzono zmiany pozwalające na posiadanie dwójki dzieci tym rodzinom, w których przynajmniej jedno z rodziców było jedynakiem. Jednakże reforma ta nie doprowadziła do znacznego wzrostu liczby urodzeń. Z perspektywy władz problemy demograficzne – zachwianie równowagi płci, starzejące się społeczeństwo oraz kurcząca się siła robocza – stanowią jedne z najistotniejszych wyzwań w obecnych czasach.
