81 Horyzont Jagielloński
Poniżej prezentujemy skrót informacji z najnowszego Horyzontu Jagiellońskiego. To publikowany cyklicznie przegląd najważniejszych faktów, analiz i komentarzy z ostatniego tygodnia.
1. Polska (Bartosz Bieliszczuk)
1.1. Polscy eksporterzy znaleźli nowe rynki zbytu
Z powodu rosyjskiego embarga polscy producenci żywności znaleźli nowe rynki zbytu. W pierwszych 11 miesiącach ub.r. funkcjonujące u nas firmy sprzedały za granicą produkty rolno-spożywcze za 19,6 mld euro – wynika z danych resortu gospodarki. To o 4,5 proc. więcej niż w tym samym okresie poprzedniego roku – pisze „Forsal”. Rosyjskie embargo najdrastyczniej odczuli producenci jabłek, jednak producenci wyrobów mleczarskich czy drobiowych zanotowali wzrost obrotów.
1.2. Amerykański sprzęt wojskowy w Polsce?
W najbliższym czasie siły zbrojne USA mają ocenić ewentualne warunki stacjonowania sprzętu w krajach takich jak Polska, państwa bałtyckie, Bułgaria i Rumunia. Decyzja dot. ilości wyposażenia zostanie podjęta dopiero po wstępnym rozpoznaniu.
2. Europa (Paula Trzuskolas)
W ubiegłą środę ewakuowano terminal LNG w Kłajpedzie. Zostało to spowodowane otrzymaniem przez Litewskie Centrum Alarmowe anonimowego telefonu
, według którego pod pływającym terminalem znajduje się bomba. Służby specjalne badają sprawę.
Ten terminal jest jednym z kluczowych elementów litewskiego bezpieczeństwa energetycznego: ma zabezpieczać przed możliwym szantażem gazowym. Przy jego wykorzystaniu da się sprowadzić na Litwę około 1 mld3 gazu, a niedługo nawet całe zapotrzebowanie roczne państwa – około 3 mld3.
2.2. Czy Grecja wyłamie się z sankcji?
Budzący wiele emocji nowy premier Grecji, Aleksis Cipras ze skrajnie lewicowej Syrizy, daje jasno do zrozumienia, że nie popiera działań Unii Europejskiej wobec Rosji. Niektórzy politycy oceniają to jako zapowiedź wycofania się z sankcji przez Grecję, a tym samym osłabienie wspólnego stanowiska państw. Czy rzeczywiście tak się stanie, okaże się 12 lutego, kiedy odbędzie się nadzwyczajny szczyt Unii. Uraza Greków w stosunku do Niemców, jaką żywią od 2010 r., prawdopodobnie będzie jednym z czynników sprawiających, że Ateny zaczną sprzeciwiać się sankcjom wobec Rosji i będą chciały mieć więcej do powiedzenia na europejskiej scenie politycznej.
2.3. Szwedzkie wody terytorialne naruszone przez łodzie podwodne
Kontradmirał Anders Grenstad potwierdził pogłoski o kilku (a nie jednym, jak wcześniej sądzono) tajemniczych obiektach, które naruszyły szwedzkie wody terytorialne w październiku ubiegłego roku. Jak podają służby, mogły to być aż cztery łodzie podwodne, co wskazywałoby na to, że incydent nie miał przypadkowego charakteru, ale był akcją obcego wojska.
3. Grupa Wyszehradzka (Łukasz Kołtuniak)
3.1. Czechy: Kolejne kontrowersje wokół Zemana
Po obchodach rocznicy wyzwolenia Auschwitz, skandal wywołał czeski prezydent Milos Zeman. Powiedział o słynnym przedwojennym dziennikarzu, Ferdinandzie Peroutce, że był „zafascynowany nazizmem”. Peroutka miał zdaniem Zemana napisać artykuł „Adolf Hitler to gentleman”, w którym chwalił wodza Trzeciej Rzeszy. Zdaniem czeskich dziennikarzy słowa prezydenta są oszczerstwem, a Peroutka nigdy Hitlera nie chwalił. Żądają od Zemana przeprosin. Prezydencka kancelaria odmawia sprostowania, twierdząc, że przywołany został autentyczny artykuł Peroutki.
3.2. Słowacja: Spotem w homoseksualistów
Konserwatywny Sojusz dla Rodziny (Alianca dla Rodiny) opublikował spot telewizyjny, w którym dzieci z domu dziecka sprzeciwiają się adopcji przez homoseksualistów. Jedno z dzieci na ich widok pyta: „a gdzie jest mama?”. Główne słowackie telewizje odmówiły emisji spotu. Ich zdaniem jest to reklama wyborcza, do tego nieetyczna. Sojusz twierdzi jednak, że spot mieści się w granicach wolnej walki wyborczej, a to postawa mediów jest dyskryminująca. Póki co spot jest dostępny tylko w Internecie.
Planowana wizyta Władimira Putina w Budapeszcie nie przechodzi bez echa w krajach UE. Jak podaje agencja AFP, pierwsza w okresie rządów Viktora Orbàna podróż kanclerz Merkel na Węgry ma skłonić rządzących do usztywnienia stanowiska wobec Rosji. Węgierska polityka „otwarcia na Wschód” niepokoi Brukselę. Na pozytywne wyniki wizyty kanclerz bardzo liczy strona ukraińska.
4. Wschód (Igor Keller)
We wtorek nowy premier Grecji, Alexis Tsirpas, nie poparł inicjatywy Unii Europejskiej w sprawie wzmocnienia sankcji wobec Rosji. W środę nowy minister energetyki, Panagiotis Lafazanis, wyraźnie stwierdził, iż „Grecja występuje przeciwko sankcjom”, a miedzy Atenami a Moskwą „nie ma różnicy zdań”. Według analityków takie stanowisko rządu może być próbą uzyskania dodatkowych korzyści w negocjacjach z międzynarodowymi wierzycielami. Niektórzy widzą w tym przykład rozszerzenia wpływów Moskwy na kraje Europy Południowo-Wschodniej. Służby wywiadowcze NATO zaczęły badać związki Kremla z szefem partii „Syriza”, szefem partii „Niezależni Grecy” oraz ich współpracownikami. Szczególnie niepokojącym jest fakt, że pierwszym zagranicznym urzędnikiem, który odwiedził rezydencję premiera Grecji, był rosyjski ambasador w Atenach Andrij Masłow. Według „Financial Times” nowi ministrowie spraw zagranicznych Nikos Kotzias oraz obrony Panos Kamennos mają silne powiązania z ludźmi z najbliższego kręgu Władimira Putina.
4.2. Mobilne krematoria w Donbasie
Według szefa ukraińskiej Służby Bezpieczeństwa, Walentyna Najwaczenki, ciała rosyjskich żołnierzy, którzy zginęli w czasie walk w Donbasie, spalane są w mobilnych krematoriach. Obecnie w użytku ma być 7 tego rodzaju pojazdów. Zamontowane są one na bazie samochodów ciężarowych Kamaz. Na specjalną telefoniczną linię informacyjną, zorganizowaną przez SBU, codziennie dzwonią dziesiątki obywateli z zapytaniem o losy krewnych, rosyjskich wojskowych, którzy zostali skierowani na terytorium Ukrainy.
5. Ameryka Północna i Południowa (Maria Płudowska)
5.1. Wenezuelczycy walczą z przemytem narkotykowym
Minister Obrony Narodowej Wenezueli, Vladimir Padrino, poinformował o zestrzeleniu samolotu przemycającego narkotyki. Zdarzenie było reakcją na niewykonanie polecenia natychmiastowego lądowania. Zgodnie z postanowieniami ustawy wydanej przez prezydenta Nicolasa Maduro, wojsko wenezuelskie ma prawo wyeliminować w krajowej przestrzeni powietrznej obiekt stwarzający potencjalne niebezpieczeństwo. Według wstępnych ustaleń zestrzelony nad Morzem Karaibskim samolot przemycał 400 paczek kokainy. Liczba ofiar nie jest znana.
5.2. Wizyta Sekretarza Stanu USA w Europie
Sekretarz Stanu USA zapowiada wizytę w Ukrainie. Podczas planowanego na 5 lutego pobytu w Kijowie, John Kerry spotka się z prezydentem oraz premierem Ukrainy w celu przedyskutowania dalszej strategii działania dla tego kraju. Kolejnym punktem wizyty jest konferencja w Monachium, w czasie której odbędzie się spotkanie z rosyjskim ministrem spraw zagranicznych Siergiejem Ławrowem. Ambasada USA w Rosji dementuje jednak plotki odnośnie do rzekomej wizyty Kerry’ego w Moskwie.
6. Bliski Wschód (Sebastian Szydłowski)
6.1. Atak bojowników ISIS na Kirkuk w Iraku
Walki w pobliżu tego kluczowego miasta w północnym Iraku trwają od miesięcy. Dotychczas siłom kurdyjskim udawało się odpierać ataki dżihadystów. Ostatnio ciężko uzbrojone siły bojowników zaatakowały hotel w centrum miasta, wykorzystywany dotychczas przez lokalną policję jako kwaterę główną. Siłom kurdyjskim udało się odbić ten teren, zabijając trzech dżihadystów. Kirkuk jest jednym z miast w północnym Iraku, które dotychczas nie uległy naporowi Państwa Islamskiego, a jednocześnie obfituje w bogate złoża ropy naftowej.
W piątek doszło do starć także w Maktab Khalid, gdzie dżihadyści przejęli kontrolę nad tym regionem, położonym na południowy zachód od miasta.
6.2. Śmierć eksperta ISIS od broni chemicznej
Podczas nalotów zginął ekspert od broni chemicznej pracujący dla Państwa Islamskiego – podaje amerykańskie dowództwo. Był on specjalistą od produkcji gazów bojowych, w przeszłości współpracował z rządem Saddama Hussajna, a później wstąpił do Al-Kaidy. Abu Malik miał zostać zabity podczas nalotów na Mosul 24 stycznia.
6.3. Skoordynowane ataki terrorystyczne na półwyspie Synaj
Podczas ataków przeprowadzonych w czwartek na cele wojskowe i policyjne zginęło co najmniej 25 osób. Ataki charakteryzowały się dotychczas niespotykaną koordynacją: co najmniej jeden samochód-pułapka uszkodził bazę wojskową, a w tym czasie ostrzelano z moździerzy hotel, policyjny klub i kilkanaście posterunków wojskowych. W północnej części Synaju, gdzie doszło do zamachów, od października ubiegłego roku obowiązują stan wyjątkowy i godzina policyjna. Teren ten uznawany jest za główne skupisko islamistycznej rebelii w Egipcie.
7. Azja Pacyficzna (Ewa Strankowska)
7.1. Kontynuacja protestów w Hong Kongu
Po ponad miesiącu przerwy protestujący wyszli ponownie na ulice, by pokazać światu, że „parasolkowa rewolucja” się jeszcze nie skończyła. Inicjatorzy zawiedli się na frekwencji: z przewidywanych 13 tys. uczestników pojawiło się 8,8 tys. Mimo tego zapowiadają większą aktywność w nadchodzącym okresie, nie tylko w formie demonstracji, ale też obywatelskiego nieposłuszeństwa, w walce o prawdziwą demokrację. W rzeczywistości trudno przewidzieć, jak sytuacja się rozwinie, ze względu na brak jednego lidera i określonej strategii służącej realizacji postulatów.
7.2. Chiński gigant nieruchomości zainwestuje 1 mld dolarów w Sydney
Chiński gigant nieruchomości Dalian Wanda zainwestuje 1 mld dolarów w okolicy portu w Sydney. Plany zakładają budowę luksusowego hotelu oraz placówek mieszkalnych i handlowych. Grupa Wanda jest wspierana przez Wanga Jialinga, drugiego najbogatszego Chińczyka, i jest największym konglomeratem w branży. Wcześniej firma zdecydowała się zainwestować 2 mld dolarów w Londynie i Madrycie.
Spodobał Ci się ten artykuł? Przekaż nam choćby symboliczną darowiznę w wysokości 4 złotych. To mniej, niż kosztuje najtańszy z tygodników opinii, a nasze teksty możesz czytać bez żadnych limitów i ograniczeń.
Klub Jagielloński
Nr konta: 16 2130 0004 2001 0404 9144 0001
W tytule: „darowizna na cele statutowe: jagiellonski24”
Dziękujemy!
