78 Horyzont Jagielloński
Poniżej prezentujemy skrót informacji z najnowszego „Horyzontu Jagiellońskiego”. To publikowany cyklicznie przegląd najważniejszych faktów, analiz i komentarzy z ostatniego tygodnia.
1. Grupa Wyszehradzka (Łukasz Kołtuniak)
1.1 Czechy: Sobotka o stosunkach z Chinami
Po szczycie Chiny-Europa Środkowa, mającym miejsce w Belgradzie, i spotkaniu z chińskim premierem Li Kegiangiem Bohuslav Sobotka powiedział, że Czechy mogą się stać dla Chin bramą do Europy Środkowej. Sobotka zadeklarował, że stosunki czesko-chińskie powinny być wielowarstwowe i dotyczyć takich dziedzin jak kultura czy służba zdrowia. Obaj premierzy dyskutowali o otwarciu bezpośredniej linii lotniczej Praga-Szanghaj. Poruszono także kwestię zasady państwa prawa. Zdaniem Sobotki w tej materii konieczny jest wzajemny dialog i próba zrozumienia stanowisk. Po spotkaniu wzrosły szanse Republiki Czeskiej na organizację szczytu Chiny-Europa Środkowa w 2016 roku.
1.2. Węgry: Nowe połączenie między Budapesztem a Belgradem przy chińskim udziale
W czasie szczytu Chiny- Europa Środkowa zapadła ostateczna decyzja o budowie szybkiej kolei Belgrad-Budapeszt. Zostanie ona sfinansowana przez Chiński Bank Rozwoju, a jej wartość wycenia się na 2,89 mld dolarów. Jest nazywana chińskim okiem na Europę, gdyż zdecydowanie ułatwi eksport do Europy Środkowo-Wschodniej. Zdaniem węgierskiego premiera Viktora Orbàna ta budowa to krok milowy w stosunkach między Chinami a naszym regionem.
1.3. Rozmowy szefów MSZ Węgier i Ukrainy
Podczas rozmowy ze swoim ukraińskim odpowiednikiem, Pawłem Klimkinem, węgierski minister spraw zagranicznych Peter Szijarto oświadczył, że celem Węgier jest silna, stabilna Ukraina. Szijarto zgodził się na węgierski udział w NATOwskim programie obrony cyberprzestrzeni Ukrainy. Ponadto minister opowiedział się za węgierskim udziałem w misji OBWE na Ukrainie. Jego zdaniem integralność terytorialną Ukrainy może zapewnić tylko realizacja postanowień z Mińska. Według Szijarty pomocne dla Ukrainy mogą być doświadczenia węgierskiej transformacji. Szef budapesztańskiego MSZ zwrócił także uwagę na konieczność respektowania przez Kijów praw węgierskiej mniejszości w tym kraju.
2. Wschód (Igor Keller)
2.1. Rosja zainteresowana północnokoreańskimi złożami
Przedsiębiorstwo „Mostovyk” będzie modernizowało północnokoreańską sieć kolejową w zamian za dostęp do surowców mineralnych. Chodzi głównie o metale ziem rzadkich, tytan, tantal, złoto i węgiel. Zgodnie z umową w przeciągu 20 lat zostanie zmodernizowanych ponad 3,5 tys. km tras kolejowych, w tym m.in. tunele, mosty i przykolejowa infrastruktura. Wydatki rosyjskiego wykonawcy będą pokrywane ze sprzedaży węgla i metali wydobytych w Korei Płn. Wartość całego projektu oceniana jest na 25 miliardów dolarów. Zgodnie z szacunkami, zasoby metali ziem rzadkich, na które obecnie panuje ogromne zapotrzebowanie na całym świecie, siedmiokrotnie przewyższą zasoby Chin, największego ich wydobywcy. Jak podaje rosyjskie Ministerstwo ds. Dalekiego Wschodu, wartość zasobów, którymi może dysponowaćPjongjang, wynosi około 6 bln USD.
2.2. Ewakuacja Polaków z Donbasu
Minister spraw zagranicznych Ukrainy, Pawło Klimkin, poinformował o ewakuacji 175 Ukraińców polskiego pochodzenia ze strefy tak zwanej operacji antyterrorystycznej. Według wcześniejszych informacji, rząd RP planował przeprowadzić akcję ewakuacyjną w drugiej połowie stycznia. Jednakże ze względów bezpieczeństwa szczegóły operacji, w tym dokładna data, nie zostały podane do publicznej wiadomości. Skorzystać z pomocy polskich władz mogą osoby, które posiadają Kartę Polaka albo ci, którzy mogą udokumentować polskie pochodzenie. W celu przygotowania akcji została utworzona specjalna komisja, w skład której weszli przedstawiciele polskiego MSW i MSZ.
3. Ameryka Północna i Południowa (Maria Płudowska, Carmen Stachowicz)
3.1. Przełom w stosunkach kubańsko–amerykańskich
Stany Zjednoczone zapowiedziały wznowienie stosunków gospodarczych z Kubą. Po 55 latach prowadzonej przez Biały Dom polityki izolacji, Barack Obama ogłosił przełom w relacjach amerykańsko-kubańskich. W prowadzonych przez półtora roku tajnych negocjacjach ustalono m.in. zwolnienie więźniów politycznych, swobodne podróżowanie, otworzenie ambasad oraz nawiązanie współpracy bankowej i telekomunikacyjnej. Proces wznawiania dialogu nie jest łatwy, jednak przywódcy wyrażają gotowość i chęć do podjęcia współpracy. Według oficjalnych informacji do sukcesu przyczynił się papież Franciszek, który był mediatorem pomiędzy Raulem Castro a Barackiem Obamą.
3.2. Koncern Sony wycofuje film ośmieszający Kim Dzong Una
W związku z groźbami koreańskich hakerów firma Sony zdecydowała się wycofać produkcję, w której ośmieszono wodza Korei Północnej. Hakerzy przesłali zapowiedź ataków na kina oraz siedziby koncernu w przypadku dopuszczenia filmu do projekcji. Władze Korei Północnej nie przyznają się do udziału w atakach cybernetycznych, protestowały jednak przeciwko wejściu obrazu do kin. Według Pjongjangu „Interview” nawołuje do przemocy i nakłania do terroryzmu. W Polsce film emitowany jest pod tytułem „Wywiad ze Słońcem Narodu”.
3.3. Amerykańska gospodarka wspierana przez darmowe studia
Według prezydenta USA pomocą dla gospodarki może stać się darmowy dwuletni college. Dzięki niemu rząd Stanów Zjednoczonych miałby oszczędzić corocznie prawie 4 tys. dol. na każdym studencie. Za finansowanie studiów odpowiedzialne byłyby zarówno administracje stanowe, jak i rząd, pokrywający 75% kosztów. Studenci podczas trwania nauki byliby zobowiązani do przepracowania co tydzień 8 godzin prac społecznych i uzyskiwania dobrych wyników w nauce.
3.4. Amerykanie zamykają bazy wojskowe w Europie
Z powodów budżetowych Stany Zjednoczone planują zamknąć 15 baz wojskowych na terytorium Europy. Dzięki temu mają zaoszczędzić 500 mln dol. rocznie. Wśród likwidowanych baz wymienia się lotniczą w Mildenhall, w Wielkiej Brytanii. Ograniczenie sił zbrojnych ma nastąpić także w Portugalii, jednak w ramach European Reassurance Initiative siły zbrojne USA będą rotacyjnie obecne na Starym Kontynencie.
4. Afryka (Wojciech Gil)
4.1. Kolejne masowe porwanie dokonane przez Boko Haram
Nigeryjscy fundamentaliści zgrupowani w Boko Haram porwali kolejnych mężczyzn na północy kraju. W wyniku ataku, do którego doszło 31 grudnia w miejscowości Malari, uprowadzono 40 osób w wieku 10-23 lat. Jest to kolejne tego typu przedsięwzięcie w stanie Borno; w kwietniu ubiegłego roku ofiarami Boko Haram padło ok. 200 uczennic z miasta Chibok, a w sierpniu przynajmniej 97 chłopców z Dorno Baga.
4.2. Sudan: dwóch pracowników ONZ z nakazem opuszczenia kraju
Rząd w Chartumie nakazał wydalenie dwóch przedstawicieli ONZ. Kraj mieli opuścić Ali Zaatari oraz Yvonne Helle, którzy pracowali w Sudanie jako kierownicy Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju. Według oświadczenia rzecznika prasowego sudańskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, powodem wydalenia Zaatariego było skrytykowanie przez niego Sudańczyków w wywiadzie dla norweskich mediów, natomiast Helle została zmuszona do wyjazdu z racji nieprzeprowadzania konsultacji z rządem w sprawie programów pomocowych. Ostatnie posunięcie sudańskich władz jest kolejnym krokiem nasilającym konflikt z ONZ, m.in. w listopadzie ubiegłego roku Chartum nakazał Organizacji wycofanie wojsk z Darfuru.
4.3. Atak na bazę wojsk AMISOM
W czwartek 25 grudnia terroryści z somalijskiej Asz-Szabab przeprowadzili atak na siedzibę stacjonujących w kraju wojsk AMISOM (African Union Mission to Somalia). Według oficjalnego stanowiska, w jego wyniku zginęło trzech ugandyjskich żołnierzy, pracownik cywilny oraz pięciu napastników. Zgodnie z relacjami świadków, dostanie się terrorystów na teren bazy możliwe było dzięki posiadaniu przez nich mundurów somalijskich wojsk rządowych. Atak na kwaterę AMISOM, mieszczącą się w specjalnie chronionym sektorze Mogadiszu, został przeprowadzony zaledwie dzień po wyznaczeniu nowego premiera Somalii, którym został Omar Abdirashid Ali Sharmarke. Pod koniec grudnia wojska USA przeprowadziły operację zlikwidowania wysokich przywódców Asz–Szabab, w wyniku której zginął m.in. Tahil Abdishakur, szef wywiadu grupy.
4.4. WHO: ponad 8 tys. zgonów z powodu Eboli
Według najnowszych statystyk opublikowanych 9 stycznia br. przez Światową Organizację Zdrowia, w wyniku wirusa Ebola zginęły już 8 304 osoby. Zdecydowana większość ofiar pochodziła z zachodniej Afryki (Liberia, Sierra Leone, Gwinea, Nigeria oraz Mali), lecz jeden przypadek śmiertelny odnotowano także w Stanach Zjednoczonych. Według ekspertów WHO, stopniowo zaczyna spadać tempo nowych zachorowań w Liberii i Sierra Leone, jednak wirus regularnie rozprzestrzenia się w Gwinei, w której do tej pory zabił 1 797 osób.
5. Azja Pacyficzna (Ewa Strankowska)
5.1. Korea Północna odrzuciła próbę wznowienia dialogu podjętą przez Koreę Południową
Korea Północna odmówiła zaakceptowania uchwały w sprawie dialogu, przyjętej przez Zgromadzenie Narodowe Korei Południowej pod koniec grudnia 2014 r. Seul podjął próby przesłania rezolucji Pjongjangowi, jednakże zgodnie z poleceniami najwyższych władz starania te spotkały się z odmową. Treść rezolucji wyrażała niezadowolenie z chłodnych relacji między oboma Republikami Korei oraz z militarnych prowokacji Północy. Wzywała do podjęcia aktywnego dialogu i negocjacji mających na celu utrzymanie pokoju i stabilności na Półwyspie Koreańskim.
5.2. Chiny umacniają pozycję w Ameryce Łacińskiej
Na pierwszym Forum Ministerialnym w Pekinie, w którym wzięło udział 20 krajów Ameryki Łacińskiej, prezydent Xi Jinping zapowiedział zainwestowanie w ciągu najbliższych dziesięciu lat 250 miliardów dolarów, mających na celu wzmocnienie obecności Chin w regonie. Od 2010 r. inwestycje te wynosiły 10 miliardów rocznie. Prezydent zadeklarował, że w ciągu najbliższej dekady wartość wymiany handlowej między Państwem Środka a Ameryką Łacińską może osiągnąć 500 mld dolarów. Obie strony współpracują w dziedzinie energii, budowy infrastruktury, rolnictwa, produkcji oraz innowacji technologicznych. Głównym obiektem zainteresowania Chin są surowce: ropa naftowa z Wenezueli, miedź z Peru i Chile oraz soja z Argentyny i Brazylii. W zamian państwa otrzymują inwestycje warte miliardy dolarów oraz dostęp do kredytów na korzystnych warunkach.
Spodobał Ci się ten artykuł? Przekaż nam choćby symboliczną darowiznę w wysokości 4 złotych. To mniej, niż kosztuje najtańszy z tygodników opinii, a nasze teksty możesz czytać bez żadnych limitów i ograniczeń.
Klub Jagielloński
Nr konta: 16 2130 0004 2001 0404 9144 0001
W tytule: „darowizna na cele statutowe: jagiellonski24”
Dziękujemy!
