Witamy na stronie Klubu Jagiellońskiego. Jesteśmy niepartyjnym, chadeckim środowiskiem politycznym, które szuka rozwiązań ustrojowych, gospodarczych i społecznych służących integralnemu rozwojowi człowieka. Portal klubjagiellonski.pl rozwija ideę Nowej Chadecji, której filarami są: republikanizm, konserwatyzm, katolicka nauka społeczna.

Zachęcamy do regularnych odwiedzin naszej strony. Informujemy, że korzystamy z cookies.
Horyzont Jagielloński  18 listopada 2014

73 Horyzont Jagielloński

Horyzont Jagielloński  18 listopada 2014
przeczytanie zajmie 6 min

Poniżej prezentujemy skrót informacji z najnowszego Horyzontu Jagiellońskiego. To publikowany cyklicznie przegląd najważniejszych faktów, analiz i komentarzy z ostatniego tygodnia.

1. Polska (Bartosz Bieliszczuk)

1.1. Rosyjski dyplomata wydalony z Polski

Z Polski – w trybie natychmiastowym – wydalony został pracownik rosyjskiej ambasady. Podejrzany był o prowadzenie ulokowanego w polskiej armii szpiega GRU. Miał nim być podpułkownik Zbigniew J., wicedyrektor Departamentu Wychowania i Promocji Obronności MON.

1.2. “Polska ma problem z odzyskaniem dzieł sztuki zrabowanych przez ZSRS”

W Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie odbyła się międzynarodowa konferencja nt. restytucji polskich dzieł sztuki. Gośćmi konferencji byli eksperci m.in. z Polski, Niemiec i Stanów Zjednoczonych. Wśród nich znalazł się Jacek Miller (Ministerstwo Kultury, dyrektor Departamentu Dziedzictwa Narodowego) oraz Lynn Nicholas, amerykańska badacz polityki rabunkowej III Rzeszy.

Jak podaje PAP: “(…) Nicholas powiedziała, że na Zachodzie mało osób zdaje sobie sprawę, że Polska w latach 1939-45 poniosła ogromne straty kulturalne nie tylko ze strony nazistów, ale także ZSRR. Zwróciła uwagę, że z powodów politycznych o wiele trudniej jest odzyskać dzieła sztuki w Rosji niż w krajach zachodnich. Z kolei Jacek Miler zwrócił uwagę, że Polska stara się już od kilkunastu lat u władz Rosji i Ukrainy – na podstawie umów międzyrządowych – o zwrot polskich dóbr kultury, zaginionych podczas II wojny światowej. W przypadku Ukrainy polskie wnioski, złożone pod koniec lat 90., dotyczyły m.in. zbiorów lwowskich, w tym kolekcji pamiątek po królach polskich, i kolekcji dawnego zakładu imienia Ossolińskich oraz księgozbiorów prywatnych”.

1.3. Polska silnie zaangażowana w promocję demokracji

Jak podaje MSZ, Polska została bardzo pozytywnie oceniona przez organizację Freedom House jeśli chodzi o promocję demokracji. W raporcie wydanym przez FH Polska znalazła się zaraz za Szwecją jako “bardzo silnie” zaangażowana w promocję demokracji. Jednocześnie działania Stanów Zjednoczonych, Francji czy Unii Europejskiej zostały ocenione jako “umiarkowane”.

2. Europa (Paula Trzuskolas)

2.1. Szwajcarskie sankcje wobec Rosji

Rada Federacji poinformowała kilka dni temu o swojej decyzji dotyczącej wzmocnienia antyrosyjskich sankcji. Od teraz istnieć będzie wiele ograniczeń, dotyczących emisji długoletnich papierów dłużnych przez pięć rosyjskich banków. Ograniczenia dotyczą również niektórych zakładów zbrojeniowych oraz koncernów- Gazprom neft, Rosneft i Transneft.

2.2. Szwecja uznaje Palestynę

16. listopada szwedzka minister spraw zagranicznych Margot Wallström ogłosiła, że Szwecja oficjalnie zaczęła uznawać istnienie Palestyny i władzę tamtejszego prezydenta. Powodem tej decyzji, jak wyjaśnia minister, była chęć wzmocnienia pozycji Palestyny, aby mogła ona odgrywać większą rolę w relacjach z innymi państwami oraz w kontaktach z Izraelem. Decyzja spotkała się z dużym niezadowoleniem ze strony Tel-Awiwu.

Szwecja jest pierwszym państwem UE  z tzw. Europy Zachodniej, które zdecydowało się na taki krok. Oprócz Szwecji, spośród państw unijnych, do grona państw uznających Palestynę zalicza się również Polska, Cypr, Malta, Bułgaria, Rumunia, Węgry, Słowacja i Republika Czeska.

2.3. John Major: “Należy podjąć kroki w celu czasowego ograniczenia napływu imigrantów do Wielkiej Brytanii”

John Major, były premier Wielkiej Brytanii i członek Partii Konserwatywnej, zabrał głos w dyskusji dotyczącej emigrantów z Zjednoczonym Królestwie. Proponuje on „pragmatyczne rozwiązanie”, polegające na ograniczeniu czasu przebywania w UK imigrantów do roku, co tym samym nie zakłóciłoby w dużym stopniu zasady swobodnego przepływu osób.  Jego propozycja cieszy się poparciem wśród członków Partii Konserwatywnej, jednak przez Partię Niepodległości Zjednoczonego Królestwa została uznana za „śmiechu wartą”. Można też być pewnym, że każdy brytyjski ruch w stronę ograniczenia napływu imigrantów spotka się z dużym oporem innych państw członkowskich Unii Europejskiej.

3. Europa Południowo-Wschodnia (Bartłomiej Rusin)

3.1. Bułgaria deklaruje wsparcie dla integracji Bałkanów Zachodnich z UE

Taką deklarację złożył dwukrotnie szef bułgarskiego MSZ Daniel Mitow w czasie swoich spotkań w mijającym tygodniu. Podczas pierwszego z nich (10.11) Mitow spotkał się z Aleksandrem Pejoviciem, sekretarzem w resorcie spraw zagranicznych Czarnogóry i głównym negocjatorem tego kraju w rokowaniach z UE. Obaj politycy podkreślili bardzo dobry stan stosunków bilateralnych między swoimi krajami oraz omówili kwestie, które ciągle stanowią problem w integracji Czarnogóry z UE, w tym przede wszystkim korupcję i problem przestępczości zorganizowanej. Dwa dni później (12.11) doszło również dospotkania ministra Mitowa z ambasador Słowenii w Bułgarii Kseniją Skrilec. Podczas spotkania podkreślono wspólny cel obu krajów, jakim jest integracja Bałkanów Zachodnich z UE i możliwość podzielenia się swoją wiedzą z krajami, które aspirują do wspólnoty. Ambasador Skrilec wyraziła również zdecydowane poparcie swojego kraju dla wejścia Bułgarii do strefy Schengen oraz wyraziła nadzieję na wzmocnienie relacji dwustronnych w dziedzinie kultury i wymiany młodzieży.

3.2. UE rozpoczyna projekt gazowy w Czarnogórze

Pierwsze spotkanie w ramach nowego przedsięwzięcia odbyło się na szczeblu rządowym w Podgoricy 13 listopada. Jak tłumaczą przedstawiciele UE, projekt ma w perspektywie długofalowej służyć stworzeniu infrastruktury gazowej w Czarnogórze, co pozwoli na lepsze zaopatrywanie mieszkańców tego niewielkiego kraju w gaz ziemny, przy jednoczesnym zachowaniu dbałości o środowisko naturalne. Aktualnie konsumpcja gazu ziemnego w Czarnogórze możliwa jest w zasadzie tylko dzięki użyciu butli gazowanych. Jak na razie UE przeznaczyła 500 tys. euro na przeprowadzenie prac badawczych, co pozwoli na sformułowanie priorytetów inwestycyjnych oraz planu rozwoju infrastruktury gazowej w kraju.

4. Ameryka Północna i Południowa (Maria Płudowska, Carmen Stachowicz)

4.1. Nowe zarządzanie amerykańskimi siłami nuklearnymi

W wyniku „problemów systemowych” – starzejącego się sprzętu i problemów z dowództwem – Stany Zjednoczone rozpoczną reformę swoich sił nuklearnych, ogłosił sekretarz obrony Chuck Hagel. Reforma zakłada m.in. zwiększenie wydatków na siły nuklearne o 10%, co ma poprawić bezpieczeństwo i dowodzenie bronią atomową. Plan ma zostać zrealizowany w przeciągu pięciu lat.

4.2. Zmiana amerykańskiej strategii wobec Syrii

Doradcy amerykańskiego prezydenta Baracka Obamy rozpoczęli analizę dotychczasowych działań Stanów Zjednoczonych przeciwko Państwu Islamskiemu. Na jego prośbę mają oni dokonać rewizji polityki skupiającej się na walce z ISIL w Iraku. Dodatkowo doradcy Obamy mają przedstawić nowy plan, który oprócz działań w Iraku, uwzględniać będzie plany obalenia reżimu Baszszara al-Asada w Syrii.

4.3. USA-Chiny: nowe cele redukcji gazów cieplarnianych

Podczas rozmów dwustronnych Baracka Obamy z Xi Jinpingiem w Pekinie, doszło do porozumienia w sprawie redukcji emisji gazów cieplarnianych pomiędzy USA a Chinami. Amerykański prezydent zapowiedział redukcję o 26-28% do 2025 roku. Strona chińska zapewniła natomiast o podjęciu starań zmierzających do zwiększenia udziału energii pochodzącej z innych źródeł niż paliwa kopalne. Oba kraje odpowiadają za 45% światowej emisji dwutlenku węgla.

5. Azja Pacyficzna (Ewa Strankowska)

5.1. Spowolnienie chińskiej gospodarki

Chińska produkcja przemysłowa wzrosła w październiku o 7,7%, a sprzedaż detaliczna o 11,5% w porównaniu z rokiem ubiegłym. Oznacza to spowolnienie gospodarki, gdyż prognozy ekonomistów zakładały, że wartości te będą wynosiły odpowiednio 8% i 11,6%. Potwierdza to również spadek innego ważnego wskaźnika ekonomicznego – wartość inwestycji w środki trwałe, który wyniósł 15,9% w październiku w porównaniu z 16,1% we wrześniu. Stawia to przed rządem zadanie podjęcia środków, które nie dopuszczą do pogorszenia sytuacji. Jednym z nich może być kontynuacja łagodzenia polityki monetarnej. Z drugiej strony chiński ekonomista Louis Kuijis stwierdził, że działania władz pozostaną powściągliwe do czasu, aż spowolnienie gospodarki znacząco wpłynie na pogorszenie sytuacji na rynku pracy. Oficjalny poziom bezrobocia w mieście wyniósł 4,07%, w porównaniu z 4,08% odnotowanym 3 miesiące wcześniej.

5.2 Umowa o wolnym handlu między Chinami a Koreą Południową gotowa do podpisania

Chiny i Korea Południowa ustaliły kształt umowy o wolnym handlu, która ma zostać podpisana w tym tygodniu. Porozumienie jest o tyle istotne, że rozmowy nad jego zawartością były prowadzone od 2 lat. Od 1993 r Korea Południowa posiada nadwyżkę handlową w bilateralnych relacjach ekonomicznych, w ostatnim roku wyniosła ona 62,8 mld dolarów. Jednym z najistotniejszych postanowień porozumienia ma być deklaracja usunięcia opłat celnych na blisko 90% towarów w ciągu najbliższych 20 lat. Biorąc pod uwagę potencjały ekonomiczne obu państw (Chiny to pierwszy a Korea siódmy największy eksporter na świecie), zacieśnienie relacji między nimi będzie miało istotny wpływ na wzrost ekonomiczny w regionie.