Dulak: Sprawdź, na co wydają Twoje pieniądze
Budżet gminy jest jednym z najważniejszych narzędzi realizowania polityk publicznych na poziomie lokalnym i jednocześnie najmniej zrozumiałym aspektem funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce. Zbliżające się wybory samorządowe oraz kolejny rok budżetowy to doskonały czas, aby przybliżyć znaczenie budżetu gminy mieszkańcom.
Uchwalanie budżetu jest wyłączną właściwością organów uchwałodawczych jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Oznacza to, że suwerennie mogą one decydować, na co wydać pieniądze w danym roku. Żaden inny organ lub instytucja nie ma prawnej możliwości przyjmowania planu finansowego dla gmin, powiatów i województw. Za przygotowanie uchwały oraz jej realizację odpowiada organ wykonawczy, czyli wójt, burmistrz lub prezydent oraz zarząd powiatu i zarząd województwa. Nieprawidłowe wykonanie budżetu może skutkować brakiem absolutorium dla organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, co w efekcie może skończyć się jego odwołaniem. Takie ustrojowe ułożenie kompetencji najważniejszych władz gmin, powiatów i województw prowadzi do tego, że raz w roku jesteśmy świadkami politycznych napięć w systemie samorządu terytorialnego, który na co dzień jest nieco nużący.
Sam budżet także nie jest zbyt ciekawą lekturą. Kilkadziesiąt lub kilkaset stron cyfr i tabel dla kogoś, kto zawodowo nie interesuje się tego typu zagadnieniami, raczej zniechęca do zapoznania się z nimi. Jednak treść budżetu ma niebagatelne znaczenie. Wskazuje, czy gmina, powiat lub województwo popadnie w stagnację, czy też będzie się rozwijać i poprawiać warunki życia.
Ważną rolę w tłumaczeniu konsekwencji zapisów budżetowych mieszkańcom mają przede wszystkim organizacje społeczne oraz liderzy lokalni.
Aby było to skuteczne, potrzebują oni prostych i łatwo dostępnych narzędzi, których w dalszym ciągu brakuje w Polsce. Wypełnić tę lukę ma Generator Map Wydatków stworzony przez Ośrodek Studiów o Mieście przy wsparciu Klubu Jagiellońskiego i banku BZ WBK.
Bezpłatna aplikacja pozwoli każdemu samodzielnie stworzyć infografikę, która będzie przedstawiać, na co i ile pieniędzy wydają władze danej miejscowości.
Generator map to narzędzie uniwersalne, które można wykorzystać także do zobrazowania budżetu powiatu oraz województwa.
Współcześnie, jak nigdy do tej pory, niezbędna jest skuteczna kontrola społeczna władzy publicznej. Generator Map Wydatków ma na celu wspierać w tych działaniach każdego, komu zależy na przejrzystości i praworządności polityki w Polsce.
