Witamy na stronie Klubu Jagiellońskiego. Jesteśmy niepartyjnym, chadeckim środowiskiem politycznym, które szuka rozwiązań ustrojowych, gospodarczych i społecznych służących integralnemu rozwojowi człowieka. Portal klubjagiellonski.pl rozwija ideę Nowej Chadecji, której filarami są: republikanizm, konserwatyzm, katolicka nauka społeczna.

Zachęcamy do regularnych odwiedzin naszej strony. Informujemy, że korzystamy z cookies.
Horyzont Jagielloński  26 sierpnia 2014

61 Horyzont Jagielloński

Horyzont Jagielloński  26 sierpnia 2014
przeczytanie zajmie 9 min

Poniżej prezentujemy skrót informacji z najnowszego „Horyzontu Jagiellońskiego”. To publikowany cyklicznie przegląd najważniejszych faktów, analiz i komentarzy z ostatniego tygodnia.

Rekomendowane raporty

The Heritage FoundationNATO Summit 2014: Time for the Alliance to Get Back to Basics

Komentarz autorstwa Luke’a Coffey’a dotyczący zaplanowanego na początek września szczytu Paktu Północnoatlantyckiego w Newport. W opierającym się na Traktacie NATO artykule Coffey proponuje powrót do fundamentalnych założeń Paktu, m.in. zwiększenie zdolności obronnych, otwartość na potencjalnych nowych członków oraz zwiększenie finansowania resortów wojskowych. Istotna, zwłaszcza w kontekście Polski, jest opinia o konieczności stałej obecności sił NATO w Europie Wschodniej. 

Ośrodek Studiów WschodnichRosyjskie embargo uderza w Rosję

Analiza dr Ewy Fiszer koncentruje się na konsekwencjach nałożonego przez Kreml zakazu importu wybranych grup towarów rolno-spożywczych z państw zachodnich. Analityczka OSW bada głównie następstwa powyższej decyzji dla samego rynku rosyjskiego, który według niej najbardziej odczuje skutki tej decyzji. Istotną zaletą tekstu jest lista argumentów przemawiających za brakiem opłacalnej alternatywy dla importu wybranych towarów z Unii Europejskiej, USA, Kanady, Australii i Norwegii.

Amnesty InternationalMali: All parties to the conflict must put an end to ongoing human rights violations

Sporządzony przez Amnesty International raport jest owocem badań przeprowadzonych na początku czerwca bieżącego roku. W liczącej 20 stron publikacji autorzy koncentrują obserwacje na trzech aspektach: nadużyciach przemocy przez ugrupowania antyrządowe (na przykładzie szczegółowo opisanej masakry w Kidal z 17 maja br.), przetrzymywaniu w zakładach zamkniętych osób nieletnich oraz warunkach panujących w więzieniach rządowych. Szczególną wartością raportu AI jest podparcie praktycznie wszystkich tez konkretnymi zapisami umów międzynarodowych, podpisanych przez rząd w Mali.

1. Polska (Bartosz Bieliszczuk)

1.1. Polska jednoznacznie potępia rosyjską agresję

W liście wystosowanym do prezydenta Ukrainy z okazji święta niepodległości tego kraju Bronisław Komorowski zaznaczył, że Polska jednoznacznie potępia rosyjską agresję – okupację Krymu i wspieranie separatystów na wschodzie oraz wszelkie działania godzące w suwerenność i integralność terytorialną Ukrainy. Zapewniając o przyjaźni Warszawy, prezydent stwierdził także, że niepokój budzi kwestia tzw. konwoju humanitarnego łamiącego prawo międzynarodowe. Kończąc list, Bronisław Komorowski życzy Ukrainie sukcesów w działaniach na rzecz obrony suwerenności oraz przywrócenia stabilności.

1.2. Polski MON pomoże ukraińskim żołnierzom

Ministerstwo poinformowało, że przekaże w tym tygodniu pierwszy transport pomocy humanitarnej dla ukraińskich żołnierzy. W sumie MON przekazać ma im ok. 320 ton zaopatrzenia, m.in. żywności, materaców i koców.

1.3. Współpraca wojskowa Polski i Macedonii

W zeszłym tygodniu minister Tomasz Siemoniak spotkał się z ministrem Macedonii, który przebywał z wizytą w Polsce. Jak informuje MON: Minister Zoran Jolevski podkreślił, że takie ćwiczenia z udziałem polskich żołnierzy mogłyby odbyć się na macedońskich poligonach. Odnosząc się do modernizacji technicznej podkreślił, że armia macedońska jest zainteresowana udziałem polskiego przemysłu obronnego w tym procesie. Polska zadeklarowała wsparcie dla Macedonii w przystąpieniu do NATO. Podczas wizyty ministrowie podpisali wspólne oświadczenie o współpracy.

2. Wschód (Adrian Koładka)

2.1. Rozwój współpracy uzbecko-chińskiej

W wyniku spotkania prezydentów Islama Karimova z Xi Jinpingiem podpisano deklarację zatwierdzającą pięcioletni plan rozwoju stosunków bilateralnych. Oprócz tego zawarto 7 umów dwustronnych dotyczących takich obszarów, jak współpraca gospodarcza, energetyka i finanse. Xi wyjaśnił, że wszystkie podpisane dokumenty mają na celu pogłębienie kooperacji uzbecko-chińskiej. Zwrócił także uwagę na potrzebę zwiększenia wzajemnych obrotów handlowych i podniesienia poziomu inwestycji. Z kolei prezydent Karimov wyraził zainteresowanie Uzbekistanu udziałem w takich inicjatywach Pekinu, jak Ekonomiczny Pas Jedwabnego Szlaku i Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych.

2.2. Przestępstwa uzbeckiej migracji zarobkowej

Według Wiktora Makarowa, szefa Departamentu Kontroli Migracji rosyjskiej Federalnej Służby Migracyjnej, wśród migrantów zarobkowych przebywających w Moskwie najwięcej przestępstw popełniają Uzbecy (ponad 8,5 tys. przypadków). Drugie miejsce zajmują Tadżycy (ponad 6,8 tys. spraw). Na wysokim miejscu uplasowali się także Wietnamczycy (ponad 2,6 tys.). Wśród odnotowanych naruszeń prawa dominują te popełniane na placach budowy.

2.3. Rosyjskie silosy rakietowe mają być chronione przez roboty bojowe

Rzecznik rosyjskiego ministerstwa obrony Dmitrij Andriejew oświadczył, że do 2020 r. Kreml planuje skierować do ochrony międzykontynentalnych rakiet balistycznych roboty bojowe. Aktualnie znajdują się one w fazie testowania. W kwestii specyfikacji technicznej Andriejew ograniczył się do stwierdzenia, że będzie to zdalnie sterowany system ostrzeliwujący.

Co ciekawe, więcej detali jeszcze w kwietniu, kiedy rozpoczęto testy, ujawniły Strategiczne Wojska Rakietowe FR. Robot obronny miałby ważyć 900 kg, obsługiwać karabin maszynowy kalibru 12,7 mm, osiągać prędkość do 45 km/h oraz być zdolnym do prowadzenia walki nawet przez 10 godzin.

2.4. Ukraina blokuje rosyjskie kanały telewizyjne

Ukraiński resort spraw wewnętrznych oświadczył, że zablokowano 14 rosyjskich kanałów telewizyjnych w celu zatrzymania rozprzestrzeniania propagandy wojennej. Chodzi przede wszystkim o te, które są najściślej powiązane z Kremlem, a więc m. in. „Russia Today” i „Life News”. Ministerstwo podkreśliło, że Rosja zachowała się analogicznie w marcu, wyłączając kanały ukraińskie na Krymie.

2.5. Rozwój współpracy ministrów obrony Gruzji, Azerbejdżanu i Turcji

Azerski minister obrony Zakir Hasanow poinformował, że w ramach rozszerzania współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa między Gruzją, Azerbejdżanem i Turcją, trójstronne spotkania szefów MON będą się odbywać corocznie. Podczas rozmów w Nachiczewanie poruszono kwestię ochrony infrastruktury telekomunikacyjnej, ropociągów i gazociągów w warunkach zagrożenia militarnego. W efekcie spotkaniazdecydowano o przeprowadzeniu wspólnych ćwiczeń wojskowych.

3. Europa Południowo-Wschodnia (Bartłomiej Rusin)

3.1. Bułgaria obawia się nowej fali uchodźców z Iraku

Obawy Bułgarii wyraził tymczasowy szef MSZ Daniel Mitow na antenie radia BNT. Minister stwierdził, że geograficzna bliskość między Bułgarią a Irakiem, z jedyną przeszkodą w postaci Turcji, może poskutkować zwiększonym napływem uchodźców, którzy będą się kierować do krajów Unii Europejskiej. Jego zdaniem ich liczba będzie dwu- lub trzykrotnie wyższa od fali uchodźców z Syrii, których jak dotychczas znajduje się na terytorium Bułgarii około 10 tysięcy. Minister oskarżył potęgi Zachodu o brak zdecydowania w kwestii wojny domowej w Syrii, co pozwoliło na zwiększenie napięcia, a w końcu wybuch konfliktu również w Iraku. Zastopowaniu napływu nielegalnych imigrantów do kraju ma służyć rozbudowa istniejącego na granicy bułgarsko-tureckiej ogrodzenia, zaproponowana w ostatnim czasie.

3.2. Chorwacja rozważa modernizację lotnictwa wojskowego

Powodem debaty nad wymianą i modernizacją wysłużonych MiG-ów 21, które wciąż pozostają na służbie chorwackich sił zbrojnych, jest katastrofa jednego z myśliwców, do jakiej doszło na początku sierpnia br. Na pokładzie wybuchł pożar i pilot zmuszony był się katapultować, a maszyna spadła niecałe 20 km od Zagrzebia. Chorwackie dowództwo zapewniło, że nie był to żaden z MiG-ów, które przeszły ostatnio remont na Ukrainie. Ze względu na obecny kryzys i ograniczenia budżetowe rozważanych jest kilka opcji: oprócz kupna nowego modelu myśliwca także obrona przestrzeni powietrznej kraju wspólnie z jednym z sojuszników lub nawet przekazanie mu pełnej obrony. Prezydent kraju Iwo Josipowić zapowiedział zwołanie spotkania w tej kwestii z członkami Narodowej Rady Bezpieczeństwa we wrześniu. Chorwacja zamierza podjąć ostateczną decyzję najpóźniej do 2016 roku.

3.3. Powódź na Bałkanach zbliża do siebie Serbię i Bośnię

Fala powodziowa, która przetoczyła się przez Bałkany w ostatnich miesiącach, wymusiła podjęcie współpracy między krajami regionu w walce z żywiołem i usuwaniem jego skutków. Okazuje się, że walka z kryzysem stała się dla niektórych państw regionu – w tym przypadku Serbii oraz BiH – szansą na zacieśnienie relacji i normalizację stosunków dwustronnych. W ubiegłym tygodniu dali jej wyraz ministrowie spraw zagranicznych Iwica Dacić oraz Zlatko Lagumdżija, którzy spotkali się w Belgradzie. Szef serbskiego MSZ podkreślił, że oba kraje powinny nadal wspierać się w drodze do osiągnięcia członkostwa w UE. Gesty Belgradu są kolejnym przykładem prób poprawy stosunków z Bośnią, której jedną z części składowych jest zamieszkiwana głównie przez Serbów Republika Srpska. Taką linię w polityce zagranicznej zapoczątkował premier Serbii Aleksander Vucić, który w czasie wizyty w Sarajewie podkreślił, że jego kraj będzie respektował integralność terytorialną BiH.

4. Ameryka Północna i Południowa (Maria Płudowska, Carmen Stachowicz)

4.1. Orzeczenie Hagla w sprawie Państwa Islamskiego

Stany Zjednoczone z niepokojem obserwują rozwój Państwa Islamskiego. Szef Pentagonu Chuck Hagel podczas konferencji prasowej poinformował o zagrożeniu, jakie niesie ze sobą nowo utworzona organizacja. Hagel ostrzega, że siły specjalne USA nie mają doświadczenia w walce z tego typu przeciwnikiem. Zapowiedział przy tym, że Ameryka Północna nie zaprzestanie nalotów na bazy bojowników islamskich.

4.2. Zaostrzenie konfliktu rasowego w Ferguson

Władze stanu Missouri zdecydowały się na wykorzystanie Gwardii Narodowej do stłumienia zamieszek w mieście, zapoczątkowanych incydentem z 9 sierpnia. W Ferguson, na przedmieściu St. Louis, biały policjant Darren Wilson odebrał życie młodemu Afroamerykaninowi. Według zeznań policjanta 18-letni Michael Brown zignorował jego polecenia. Ze względu na dużą ilość niejasności władze stanowe zadecydowały o ponownym rozpatrzeniu sprawy przez FBI. Protestujący mieszkańcy rozpoczęli regularną bitwę z miejscowymi funkcjonariuszami policji. Sprawa nabrała rozgłosu, kiedy doszło do aresztowania 4 dziennikarzy. Prezydent Barack Obama oświadczył, że incydent ten jest jawnym zamachem na 1. poprawkę do konstytucji, która gwarantuje wolność słowa.

4.3 Amerykańskie plany zagranicznej pomocy finansowej na rok 2015

Rząd USA planuje przeznaczyć znaczną sumę pieniędzy na pomoc zagraniczną. Według oficjalnych danych udostępnionych przez agencje rządowe, w tym Departament Skarbu, Korpus Pokoju oraz podmioty odpowiedzialne za integrację międzynarodową, duże sumy przekazane zostaną dla Izraela – 3,1 mld dol., Afganistanu – ponad 1,59 mld dol. oraz Egiptu – ponad 1,5 mld dol. Pomoc dla państw Ameryki Środkowej przewiduje w głównej mierze walkę oraz zapobieganie HIV i AIDS (Haiti, Dominikana, Barbados). W Peru, Panamie, Meksyku priorytetem jest zwalczanie karteli narkotykowych. Polityka zagraniczna USA dąży do stabilizacji sytuacji w Ameryce Łacińskiej. Wsparcie finansowe tego regionu wykorzystane zostanie do poprawy sytuacji mieszkańców oraz reformy sektora bezpieczeństwa (m.in. Urugwaj, Ekwador, Argentyna). Amerykański plan finansowego wsparcia dla Afryki koncentruje się przede wszystkim na walce z panującymi w tym regionie chorobami. Głównymi beneficjentami będą Nigeria, Tanzania, Kenia, Etiopia. Biorąc pod uwagę kryzys edukacyjny w Liberii, rząd USA planuje przeznaczenie ponad 132 mln dol. m.in. na walkę z analfabetyzmem w tym kraju. Dotacje dla Bliskiego Wschodu obejmą głównie sektor bezpieczeństwa. Stany Zjednoczone przewidują także przekazanie ponad 94 mln dol. Ukrainie, głównie w postaci wsparcia militarnego.

4.4. Amerykańskie próby uwolnienia zakładników w Syrii

Stany Zjednoczone próbowały uwolnić zakładników przetrzymywanych w Syrii przez członków Państwa Islamskiego. Podczas trwania misji ratunkowej miało dojść do uwolnienia m.in. Jamesa Foleya. Misja, w którą zaangażowane były zarówno siły powietrzne, jak i naziemne armii amerykańskiej, nie powiodła się. Przyczyną niepowodzeń były złe informacje odnośnie do miejsca przetrzymywania zakładników przez Państwo Islamskie.

5. Afryka (Wojciech Gil)

5.1. Sudan: zaostrzenie konfliktu w Darfurze

Ubiegłego tygodnia w Darfurze doszło do zaostrzenia konfliktu między społecznościami Maaliya oraz Rezeigat. Według sudańskiej policji zginęło ponad 170 osób, a 140 zostało rannych. W celu spacyfikowania walk władze w Chartumie zapowiedziały wysłanie dodatkowych sił policyjnych w miejsce niepokojów, wspomaganych śmigłowcami. Na miejsce powyższych zdarzeń, pomimo obecności w regionie, nie dotarły połączone siły ONZ i Unii Afrykańskiej – African Union/ United Nations Hybrid Operation in Darfur. Trwający od 11 lat konflikt w położonym na zachodzie Sudanu Darfurze spowodował największy współczesny kryzys humanitarny na świecie. Od 2003 r. w regionie tym zginęło ponad 300 tys. ludzi, natomiast ok. 3 milionów zostało zmuszonych do uchodźstwa.

5.2. Eskalacja aktywności Boko Haram w stanie Borno

Na północy Nigerii wciąż trwa fala wzmożonej aktywności Boko Haram. Najbardziej zorganizowanym zamachem przeprowadzonym w ciągu ostatnich dni przez islamskich fundamentalistów był atak na policyjne koszary w mieście Gwoza (stan Borno). W jego wyniku zaginęło 35 funkcjonariuszy. W odpowiedzi Główny Inspektor Policji generał Suleiman Abba nakazał zaostrzenie standardów obowiązujących siły wewnętrzne w całej Nigerii. Boko Haram, które znacznie pogłębiło destabilizację na północnych terenach kraju, jest oskarżane o ponad 10 tys. ofiar śmiertelnych w ciągu pięciu lat.

5.3. Libia wycofuje się z organizacji Pucharu Narodów Afryki

Rząd w Trypolisie wycofał się z organizacji Pucharu Narodów Afryki, który miał się odbyć w 2017 r. Jako oficjalny powód decyzji podano niestabilną sytuację wewnętrzną kraju. W konsekwencji Afrykańska Konfederacja Piłkarska ogłosiła możliwość zgłaszania się wszystkich państw członkowskich w celu organizacji turnieju. Ze względu na kurczący się czas, zarząd Konfederacji zastrzegł rozpatrywanie ofert tylko tych krajów, które już dysponują odpowiednią infrastrukturą sportową oraz komunikacyjną.