53 Horyzont Jagielloński
Poniżej prezentujemy skrót informacji z najnowszego Horyzontu Jagiellońskiego. To publikowany cyklicznie przegląd najważniejszych faktów, analiz i komentarzy z ostatniego tygodnia.
Rekomendowane raporty:
World Bank – Indigenous peoples of Russia
Najnowszy raport Banku Światowego przybliża sytuację socjo-ekonomiczną tubylczej mniejszości zamieszkującej terytorium Federacji Rosyjskiej. Przedstawione są zarówno szersze uwarunkowania prawne i gospodarcze społeczności zamieszkującej kraj, jak i potencjalne metody poprawy sytuacji lokalnej ludności. Interesujący dokument, będący rozbudowaną analizą socjo-ekonomicznej roli mniejszości we współczesnej Rosji.
Chatham House – Attitudes to Water in South Asia
W Południowej Azji, przy obecnych czynnikach demograficznych przypada coraz mniej wody na osobę. W swym raporcie, Chatham House tworzy zespół rekomendacji dla Pakistanu, Indii i Bangladeszu, które pomóc mogą w walce z tym coraz bardziej istotnym problemem społecznym i gospodarczym.
Strategic Studies Institute – Democratization and Instability in Ukraine, Georgia, and Belarus
Obiektem zainteresowania najnowszego raportu Strategic Studies Institute jest proces demokratyzacji i budowania instytucji państwowych w krajach takich jak Gruzja, Ukraina oraz Białoruś. W jaki sposób władze tych krajów reagują na zmiany zarówno wewnątrz kraju jak i na czynniki zewnętrzne? Odpowiedź na to pytanie znajduje się w poniższym dokumencie.
1. Europa (Paula Trzuskolas)
1.1. Rosyjskie niezadowolenie z łotewskiej preambuły
Łotwa niedawno wprowadziła nową preambułę do swojej Konstytucji. Mówi ona o krajowej suwerenności, a także ochronie łotewskiej kultury i języka, który ma zagwarantowane bycie jedynym urzędowym językiem. Wspomniano również o „tożsamości Łotwy w europejskiej przestrzeni kulturowej”, składającej się z dziedzictwa Łotyszy i Liwów. W odpowiedzi rosyjski ambasador akredytowany w Rydze, Aleksandr Wieszniakow, prorosyjscy posłowie oraz MSZ Rosji skrytykowali wzmiankę o narodzie łotewskim. Dyplomata pyta: Dlaczego nie zostało przeprowadzone referendum w tej sprawie?. Łotewskie MSZ przypomniało, że Łotwa to kraj suwerenny, a jej Konstytucja nie powinna być obiektem zainteresowania zagranicznych dyplomatów.
1.2. STV: Data debaty na temat referendum w sprawie szkockiej niepodległości nadal rozpatrywana
Pierwszy Minister Szkocji, Alex Salmond, od dłuższego czasu próbuje doprowadzić do debaty między nim, a Davidem Cameronem. Niestety, brytyjski premier niechętnie podchodzi do tematu, twierdząc, że to sprawa Szkotów żyjących w Szkocji. Prawdopodobnie dojdzie do publicznej rozmowy między Salmondem a Alistairem Darlingiem, który przewodniczy antyseparatystycznej kampanii „Better Together”. Zakłada się, że ma dojść do niej piątego sierpnia, zaraz po zakończeniu Igrzysk Wspólnoty Brytyjskiej w Glasgow. Jednakże liderzy kampanii chcieliby wyznaczenia daty na 16 lipca – na tydzień przed rozpoczęciem sportowego święta. Dlaczego akurat ten termin został wybrany, nie udało się dowiedzieć od „Better Together”. Na razie sytuacja jest dosyć napięta, padają wzajemne zarzuty, m.in.: w stronę „Better Together” o „rozczarowującą ignorancję” i „metropolitalną arogancję”.
1.3. Litewska prezydent porównuje Putina do Stalina i Hitlera
W wywiadzie do niemieckiego magazynu „Focus”, Dalia Grybauskaite porównała Putina i jego taktykę, do stosowanych przez Stalina i Hitlera: [Putin] wykorzystuje element narodowościowy, jako pretekst do zajęcia terytorium militarnymi środkami. To dokładnie to samo, co robił Stalin i Hitler. Takie porównanie jest na miejscu. Litewska prezydent poszła więc dalej, niż Hilary Clinton w marcu tego roku, która również wspominała o podobieństwach w taktyce, jednak następnego dnia tłumaczyła, że nie chodziło jej o żadne porównania. Grybauskaite dodała również, iż Rosja chciała, aby kraje bałtyckie – Litwa, Łotwa i Estonia zostały niepewnymi członkami NATO i UE. Zgodnie z naszymi informacjami, pojawiają się rosyjskie oferty w państwach bałtyckich, że Rosja zredukuje ceny ropy i gazu, jeśli te państwa opuszczą NATO – powiedziała pani prezydent.
1.4. Niemcy zapleczem islamskich ekstremistów?
Co jakiś czas w mediach pojawiają się doniesienia o kolejnych młodych obywatelach Niemiec, będących wyznawcami Islamu, którzy porzucają swoje rodziny i kraj, aby wziąć udział w walkach w Syrii. Kilka dni temu zapadł wyrok skazujący 20-letniego Niemca za dołączenie do zakazanej organizacji terrorystycznej Islamistów („Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie”, działające od lat w Iraku, obecnie również w Syrii), podczas jego półrocznego pobytu w Syrii w zeszłym roku oraz odbycie przeszkolenia i udział w planowaniu ataków. Niemiecki wywiad szacuje, że około 100 niemieckich dżihadystów powróciło do Niemiec z Syrii i stanowi poważne zagrożenie dla kraju.
2. Grupa Wyszehradzka (Joanna Babiarz, Tomasz Romanowski)
2.1. Szczyt Grupy Wyszehradzkiej podsumowujący węgierską kadencję
Bezpieczeństwo energetyczne było największym priorytetem naszej kadencji – podsumował we wtorek na konferencji państw Grupy Wyszehradzkiej Viktor Orbán. Argumentami potwierdzającymi tę tezę jest porozumienie węgiersko-słowackie o utworzeniu interkonektora łączącego te państwa w celu uniezależnienia się od dostaw rosyjskiego gazu oraz podpisanie umów dotyczących dalszych prac nad stworzeniem Korytarzu Północ-Południe łączącego Polskę, Czechy, Słowację oraz Węgry.
Słowacki premier Robert Fico, który od lipca przejmie władzę w Grupie V4, zapowiedział, że będzie kontynuował kwestię bezpieczeństwa energetycznego oraz skupi się na takich kwestiach jak poprawa połączeń transportowych, zwiększenie wzrostu gospodarczego czy zwiększenie liczb miejsc pracy. Wszyscy czterej premierzy zgodnie twierdzili, że państwa Europy Centralnej zyskują na znaczeniu w Unii Europejskiej i trzeba się liczyć z ich zdaniem.
2.2. Sprzeciw Orbána i Camerona wobec wyboru Junckera
Tylko premierzy Węgier i Wielkiej Brytanii wyrazili swój sprzeciw wobec wyboru kandydata Europejskiej Partii Ludowej, Jean-Claude Junckera na przewodniczącego Komisji Europejskiej. Głównym zarzutem przedstawicieli tych państw był fakt, że Juncker jest znanym zagorzałym federalistą, a taki człowiek nie może stać na czele organu UE, której najważniejszym celem jest jak największa integracja państw członkowskich. Wątpliwości wobec nominacji Junckera miała również Szwecja i Dania, jednak ostatecznie poparły one tę kandydaturę. Luksemburskiego polityka wyraźnie wspiera kanclerz Angela Merkel.
2.3. Czescy oficjele uczcili rocznicę I WŚ
W setną rocznicę wybuchu I Wojny Światowej, Prezydent Czech Milos Zeman zapewnił w Pradze, że nawet mimo zarzewi konfliktów zbrojnych w dzisiejszej Europie, Czechy z pomocą NATO i UE są bezpieczne. Wspomniał przy tej okazji o żołnierzach czeskich, którzy spłacają „czeski dług wolności” w misjach pokojowych za granicami kraju. Dodał przy tym: Jestem świadom tego, że pokój nie jest czymś danym nam raz na zawsze, i że trzeba o niego walczyć, aby go utrzymać. W uroczystościach ku pamięci czeskich żołnierzy udział wzięli również były prezydent Vaclav Klaus, premier Bohuslav Sobotka i zagraniczni dyplomaci.
2.4. Słowacja wita nowe kraje stowarzyszone
Ministerstw Spraw Zagranicznych i Europejskich Słowacji z zadowoleniem przyjęło podpisanie Umowy o Stowarzyszeniu Politycznym i Integracji Ekonomicznej przez Gruzję, Mołdawię i Ukrainę w Brukseli, 27 czerwca. Słowacja zapewnia, że dalej kontynuować będzie wsparcie dla nowo stowarzyszonych krajów w ich proeuropejskim wyborze. Strona słowacka oferuje nowym państwom stowarzyszonym dwustronną współpracę, w której zawierać się ma wymiana doświadczeń związanych z transformacją ustrojową, ekonomiczną oraz skutecznym tworzeniem instytucji demokratycznych i chroniących prawa człowieka.
3. Wschód (Adrian Koładka)
3.1. Roskomnadzor porozumiał się z Twitterem
Aleksander Żarow, szef Roskomnadzoru, oświadczył, że urząd doszedł do porozumienia w sprawie regularnych kontaktów z biurem Twittera w Dublinie (firma nie jest zarejestrowana na terenie Federacji Rosyjskiej). Strony przedyskutowały też współpracę w zakresie stosowania przepisów regulujących usuwanie informacji sprzecznych z prawem. Co więcej, Twitter i Roskomnadzor dogadały się w kwestii „usuwania kont Prawego Sektora”, organizacji uznawanej w Rosji za ekstremistyczną. Zdaniem Żarowa, podczas negocjacji strony zgodziły się co do niezgodności z rosyjskim prawem wpisów z dziesiątek założonych kont.
3.2. Strategia rozwoju Szanghajskiej Organizacji Współpracy
Podczas IX Forum Szanghajskiej Organizacji Współpracy jej Sekretarz Generalny Dmitrij Mezentsew pozytywnie ocenił przygotowanie projektu „Strategii 2020–2025”. Według Mezentsewa, fakt ten dowodzi zasadności istnienia Organizacji, a sam dokument jest „najistotniejszym” ze wszystkich opracowanych od momentu utworzenia SOW. Projekt „Strategii…” skupia się w pierwszej kolejności na dalszym rozwoju Organizacji.
3.3. Plan Działań na rzecz Członkostwa dla Gruzji nie będzie dyskutowany
Sekretarz Generalny NATO Anders Fogh Rasmussen oświadczył, że wrześniowy szczyt w Walii nie będzie dotyczył Planu Działań na rzecz Członkostwa dla Gruzji. Zamiast tego, Sojusz przygotuje „rzeczywisty pakiet”, mający służyć dalszemu zbliżeniu z Tbilisi. Rasmussen nie sprecyzował, na czym ów „pakiet” miałby polegać. Wyjaśnił jedynie, że ma on być opracowywany w ścisłej współpracy z Gruzją, od teraz (25 czerwca) do dnia, w którym odbędzie się szczyt. Sekretarz Generalny podkreślił też, że decyzja podjęta w 2008 r. na szczycie w Bukareszcie o członkostwie Tbilisi w Sojuszu w przyszłości pozostaje w mocy.
3.4. UE nakłada sankcje na Krym
Szef szwedzkiej dyplomacji Carl Bildt oświadczył, że ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich UE podjęli decyzję o zakazie importu z Krymu wszystkich tych towarów, których nie zaaprobuje Kijów. Ponadt, ministrowie zwrócili uwagę na możliwość zastosowania dalszych środków przeciwko bezprawnej okupacji. Bildt podkreślił też, że zdaniem szefów MSZ UE groźby Rosji o zastosowaniu środków handlowych przeciwko tym krajom, które podpiszą umowy stowarzyszeniowe, są bezzasadne.
3.5. Azerbejdżan: szybkie tempo rozwoju e–government
Azerbejdżan uplasował się na 68. miejscu w rankingu rozwoju e–government, opracowanym na podstawie raportu „United Nations E-Government Survey 2014: E-Government for the Future We Want”. W porównaniu z poprzednią edycją (2012 r.), Baku zyskało 28 pkt. i wyprzedziło m. in. Pekin, Ankarę i Belgrad. Punktacja rankingu opiera się na E-Government Development Index (EGDI) – wskaźniku sumarycznym mierzącym wolę i umiejętność władz do wykorzystywania teleinformatyki w świadczeniu usług publicznych. Indeks obejmuje 193 kraje.
3.6. Poroszenko przeciwny sankcjom wobec Rosji
W czwartkowym wywiadzie dla „CNN” prezydent Petro Poroszenko oznajmił, że jest przeciwny sankcjom USA i UE „jako kary dla Rosji”. Podkreślił, że wykorzysta każdą okazję do współpracy z rosyjskimi władzami, by pokojowo uregulować konflikt na Ukrainie. Poroszenko ocenia, że w przeciągu kilku tygodni, może miesięcy, będziemy w stanie osiągnąć pokój. Co więcej, jego zdaniem konieczne jest przywrócenie zaufania na linii Moskwa–Kijów, ponieważ niemożliwe jest mówienie o bezpieczeństwie Ukrainy w perspektywie długoterminowej bez uczestnictwa Rosji. Głowa państwa nie spodziewa się też negatywnej reakcji Kremla w związku z podpisaniem przez Kijów gospodarczej części umowy stowarzyszeniowej z Brukselą. Według Poroszenki najlepiej byłoby mieć podpisaną umowę o wolnym handlu z UE i analogiczną umowę z Rosją. Prezydent uważa, że Ukraina mogłaby być idealnym łącznikiem między UE a Rosją, jeśli chodzi o kwestie ekonomiczne.
4. Europa Południowo-Wschodnia (Bartłomiej Rusin)
4.1. Przedterminowe wybory parlamentarne w Bułgarii odbędą się jesienią
W piątek (27.06) na wspólnej naradzie przedstawiciele głównych sił politycznych w kraju: GERB, BSP i DPS ustalili datę przedterminowych wyborów parlamentarnych na 5 października br. W rozmowach nie uczestniczył żaden członek partii Ataka, na spotkaniu zjawił się natomiast niezaproszony na nie Nikołaj Barekow, lider Bułgarii Bez Cenzury. Partie uczestniczące w konsultacjach zadeklarowały, że będą nadal wspierać funkcjonowanie wszystkich instytucji państwa oraz zadbają o stabilność systemu bankowego kraju.
W niedzielę (29.06) odbyły się również konsultacje z udziałem prezydenta R. Plewnelijewa, do udziału w których zostały zaproszone wszystkie ugrupowania parlamentarne oraz partie mające swoich przedstawicieli w PE. W tych rozmowach lider Ataki także nie wziął udziału, deklarując, że nie zamierza uczestniczyć w żadnych układach. Uzgodniono, że najpóźniej do 25 lipca br. obecny rząd poda się do dymisji a 6 sierpnia zostanie rozwiązany parlament.
4.2. Albania oficjalnym kandydatem do członkostwa w UE
Decyzję w sprawie podjęli ministrowie ds. europejskich we wtorek 24 czerwca na spotkaniu w Luksemburgu, bazując na raporcie Komisji Europejskiej oceniającej postępy Albanii w walce z korupcją i przestępczością zorganizowaną oraz w reformowaniu systemu sądownictwa. Tym samym kraj ten stał się kolejnym państwem kandydującym, obok Turcji, Serbii, Macedonii, Czarnogóry i Islandii. Przyznanie statusu kandydata nie oznacza automatycznego rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych, które są odrębnym etapem w procesie integracji z UE. Kandydaturę Albanii wsparło na forum Rady Europejskiej 16 krajów członkowskich UE, stanowisko niechętne przyznaniu statusu kandydata wyraziły natomiast Wielka Brytania, Francja i Niemcy.
Proces integracji Albanii z UE toczy się już ponad dekadę. W 2003 r. Albania została uznana za potencjalne państwo członkowskie wspólnoty. Umowa Stowarzyszeniowa i Stabilizacyjna weszła w życie 1 kwietnia 2009 r. W tym samym miesiącu złożony został oficjalny wniosek o przyjęcie do UE. Komisja Europejska zarekomendowała przyznanie Albanii statusu członkowskiego już w październiku ubiegłego roku, co potwierdzono ponownie w raporcie z czerwca 2014 r.
5. Ameryka Północna i Południowa (Maria Płudowska, Carmen Stachowicz)
5.1. Uzasadnienie zabójstwa amerykańskiego obywatela przez CIA
Trzy lata po zabiciu przez CIA amerykańskiego obywatela, Anwara al-Awlakiego, opublikowane zostało skrócone uzasadnienie działania Centralnej Agencji Wywiadowczej. Wniosek o wyjaśnienia został złożony przez organizację American Civil Liberties Union. Motywem działań, według Federalnego Sądu Apelacyjnego było zakwalifikowanie Awlakiego jako przywódcę wrogiej siły powiązanej z Al-Kaidą i umieszczenie go na amerykańskiej liście najbardziej poszukiwanych terrorystów. Dodatkowo uznano, że urodzony w Stanach Zjednoczonych irański kaznodzieja, stanowi zagrożenie dla Ameryki, a działania sił specjalnych były zgodne z prawem, na podstawie upoważnień do użycia siły zatwierdzonych po 11 września 2001 r. przez Kongres.
5.2. Amerykańscy obywatele o polityce zagranicznej
Według sondażu przeprowadzonego przez Pew Research Center, wśród dorosłych Amerykanów istnieje podział odnośnie sposobu prowadzenia polityki zagranicznej przez Biały Dom. Konserwatywni obywatele USA opowiadają się za siłowymi rozwiązaniami, jako jednym z ważniejszych elementów potęgi Stanów Zjednoczonych. Bardziej pokojowe rozwiązanie popierają Amerykanie o liberalnych poglądach, według których dyplomacja powinna odgrywać bardziej znaczącą rolę i być bardziej skuteczna niż obecnie. O ile taki podział stanowisk nie dziwi, o tyle końcowe rezultaty sondażu są zaskakujące. Według obydwu stron, zarówno militarne zaangażowanie USA jak i udział amerykańskiej dyplomacji w światowych konfliktach sprawiają, że pogarszają się globalne kryzysy oraz postrzeganie Stanów Zjednoczonych przez inne państwa. Kwestia postrzegania amerykańskiej polityki zagranicznej to jeden z kluczowych tematów każdej kampanii prezydenckiej.
5.3.Pół miliona dolarów dla syryjskich rebeliantów
Prezydent Barack Obama zwrócił się do Kongresu o przeznaczenie 500 milionów dol. na szkolenie syryjskich rebeliantów. Kwota, o jaką prosi prezydent Obama, to część z 1,5 mld dol. Regionalnej Inicjatywy Stabilizacyjnej. Ma ona służyć stworzeniu partnerstwa z syryjskimi sąsiadami, w celu zmniejszenia zagrożenia ekstremizmem i polepszenia sytuacji setek tysięcy uchodźców z Syrii. Środki z funduszu mają zostać skierowane na obronę Syryjczyków, ustabilizowanie obszarów przejętych przez siły opozycyjne oraz przeciwdziałać terroryzmowi. Inicjatywa ma również zwiększyć zaangażowanie USA w Syrii, które zapoczątkowane zostało m.in. przez tajne programy CIA.
5.4. Koniec amerykańskich min przeciw piechotnych
Z powodu dążeń amerykańskiej administracji do podpisania konwencji ottawskiej o zakazie stosowania min przeciwpiechotnych, Stany Zjednoczone nie zamierzają już produkować ani pozyskiwać nowych min. Według Departamentu Obrony należy jednak ograniczyć istniejące ryzyko, wynikające z wycofania z eksploatacji tego rodzaju broni. Skutkować będzie to dążeniem do zastąpienia min nowymi rozwiązaniami.
6. Afryka (Wojciech Gil)
6.1. Komisja trójstronna Egiptu, Etiopi i Sudanu wznawia działania
Prezydent Egiptu Abdel Fattah al-Sisi oraz premier Etiopii – Hailemariam Desalegn, podczas 23. szczytu Unii Afrykańskiej uzgodnili przywrócenie komisji trójstronnej dotyczącej prac powstającej Tamy Wielkiego Odrodzenia. Wznoszona przy granicy z Sudanem inwestycja etiopska stała się w zeszłym roku przedmiotem sporu pomiędzy państwami, m.in. z powodu zastrzeżeń Egiptu co do stabilności dostaw wodnych Nilu po zakończeniu budowy. Przywódcy Etiopii i Egiptu podczas odbywającego się w Malabo (Gwinea Równikowa) szczytu zgodzili się także na powołanie wspólnego komitetu, w celu zacieśnienia relacji pomiędzy krajami. W negocjacjach towarzyszących powyższemu spotkaniu, egipskie i etiopskie ministerstwa spraw zagranicznych wydały wspólne oświadczenie, w którym podkreśliły świadomość Etiopii co do roli Nilu dla Egiptu, jak i rozumienie Egiptu dla potrzeby rozwoju Etiopii.
6.2. Republika Środkowoafrykańska: kolejny krok ku porozumieniu
Główne strony konfliktu w Republice Środkowoafrykańskiej, czyli muzułmanie skoncentrowani wokół rozwiązanej milicji „Seleka” oraz chrześcijanie, utworzyli wspólny komitet, którego celem jest uzgodnienie warunków do osiągnięcia porozumienia pokojowego. Utworzenie ciała negocjacyjnego jest drugim krokiem w celu zakończenia konfliktu wewnętrznego w RCA, pierwsze bowiem spotkanie pomiędzy stronami odbyło się na początku czerwca br. Sami biorący udział w rozmowach uważają ostatnie decyzje za konstruktywne, m.in. jeden z liderów Seleki, Eric Massi przyznał, że podjęta inicjatywa prowadzi do pokoju (…), czego oczekują wszyscy w Republice Środkowoafrykańskiej.
6.3. ONZ powołuje specjalną komisję dotyczącą Erytrei
Komisja Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych ogłosiła w ubiegłym tygodniu powołanie specjalnej komisji śledczej wobec Erytrei. Nowopowstały organ ma zająć się głównie kwestią przestrzegania praw człowieka w tym kraju, sporządzając w ciągu roku raport ze swoich badań. Rząd Erytrei, rządzony od 21 lat nieprzerwanie przez prezydenta Isaiasa Afewerkiego, uważany jest bowiem współcześnie za jeden z najbardziej autokratycznych reżimów świata. Amnesty International szacuje, że od 1993 r. z powodów politycznych uwięzionych zostało 10 tys. Erytrejczyków. Ponadto, państwo to m.in. permanentnie zajmuje ostatnią pozycję w rankingu wolności mediów, opracowywanym rokrocznie przez organizację „Reporterzy bez Granic”.
7. Azja Pacyficzna (Ewa Strankowska, Wojciech Jakóbik)
7.1. Zamach stanu nie był planowany
Chatchalerm Chalermsukh, starszy generał Tajlandii w wywiadzie udzielonym dla BBC powiedział, że przeprowadzony 22 maja wojskowy zamach stanu nie był planowany. Skomentował w ten sposób oskarżenia lidera opozycji, insynuującego, iż o obaleniu rządu armia dyskutowała od lat. Gen Chatchalerm poinformował również, że wszyscy, którzy zostali zatrzymani od czasu przewrotu, są dobrze traktowani przez wojskowych. Armia przejęła władzę, aby unormować zaburzoną wskutek społecznych i politycznych zamieszek sytuację w kraju i na drodze radykalnych reform systemu politycznego zaprowadzić demokrację. Jednakże niewielu wierzy, że armia jest neutralnym graczem i nie planowała zamachu już od dłuższego czasu. Wojskowym (z gen Prayuth Chan-ocha na czele), zależało na ukazaniu swych działań jako wymuszonych sytuacją wewnętrzną, gdyż przeprowadzane często w przeszłości zamachy stanu, które kończyły się porażką, wiązały się z surowymi karami dla organizatorów.
7.2. Czy ostatnie reformy gospodarcze Japonii spowodują jej „powrót”?
Japoński premier Shinzo Abe, obejmując urząd 18 miesięcy temu, obiecał ożywienie gospodarki kraju. Realizacja tego planu opiera się na reformach gospodarczych, skupionych na trzech głównych dziedzinach ekonomii: polityce monetarnej, fiskalnej i strukturalnej. Wzrost ma być niewielki, ok 2% rocznie, co i tak stanowi podwojenie wartości od czasu kryzysu. OECD szacuje, iż potencjał wzrostu japońskiej gospodarki to tylko 0,75%, więc Abe stoi przed nie lada wyzwaniem. Co więcej, szacuje się, że siła robocza w Japonii zmniejszy się o 40% do 2050 r. aby temu zapobiec rząd wprowadził program włączania kobiet do pracy oraz zapowiedział złagodzenie przepisów imigracyjnych dla wysoko wykwalifikowanych pracowników zagranicznych, jednak to może nie wystarczyć. W zakresie prowadzenia działalności gospodarczej również zapowiadane są zmiany, które mają doprowadzić do większej decentralizacji rynku. Podniesienie poziomu inwestycji, i idący za tym napływ kapitału, mają pobudzić wzrost. Wciąż jednak inflacje wzrasta, a deflacja zniechęca konsumentów do nabywania produktów, więc firmy nie zwiększają produkcji. Rozpoczęte ostatnio reformy strukturalne pokażą, czy cele gospodarcze premiera zostaną zrealizowane.
